Türkiye'de erkekliğin cinsel politikası: Kimlikler ve sünnet pratikleri

Abstract

Bu araştırmada Türkiye Toplumu'nda erkekliğin bir bedensel-cinsel politikasının olduğu ve bu politikanın Türkiye'de inşa edilme sürecinde Selek'in (2018) ve Barutçu'nun (2013) imlediği üzere sünnet ritüelinin ilk basamak olduğu düşüncesinde yola çıkılmıştır. Sünnet oğlan çocuklarının `makbul erkek (adam) olma` yolunda ilerlerken tanık oldukları selamlık kültürü ve cinsel tecrit pratikleri ile tanıştıkları bir erken erkeklik deneyimidir. Bu çerçevede bu araştırma dini/etno-dinsel kimlik ve cinsel yönelim kesişimselliğinde farklı erkeklikleri, erkeklik inşalarını ve Türkiye Toplumu'ndaki erkekliğin cinsel politikasının inşa süreçlerinin ilki olan sünnet ritüeli bağlamında ele almayı amaçlamıştır. Ayrıca, oğlan çocuklarının genelde rızaları olmadan bedenleri üzerinde gerçekleştirilen hak ihlalleri bütününü (fiziksel-cinsel şiddet) erkekliğin toplumsal inşası bağlamında irdelemeyi amaçlamaktadır. Bu doğrultuda yöntemsel olarak eleştirel erkeklik çalışmaları perspektifini odağına alan feminist bir nitel araştırma dizayn edilmiş ve 20 Alevi-heteroseksüel, Sünni-heteroseksüel, Alevi-eşcinsel ve Sünni-eşcinsel erkek ile derinlemesine görüşmeler yürütülmüştür. Araştırmanın sonucu olarak da erkeklerin erkekliği aile, eğitim hayatı vb. toplumsal kurumlar aracılığıyla öğrendiği görülmektedir. Ayrıca, erkeklerin kimlik kesişimselliği bağlamında deneyimleri farklılaşmakta olup özellikle cinsel yönelim konusunda Sünni eşcinsel erkeklerin cinselliğe dair hayatlarının birçok evresinde 'utanç' ve 'suçluluk hissi' yer edinirken Alevi eşcinsel erkeklerin hayatlarında bu duygular gündeme gelmemektedir. Bir başka sonuç olarak da özellikle azınlık etnik kimliklere sahip erkeklerin erkekliğinin şekillenmesinde Türkleştirme politikasının bir sonucu olan 'asimilasyon' kavramı yatmaktadır ve azınlık erkeklerinin bu asimilasyon ve ezilme deneyimleri ekseninde bir erkeklik koalisyonu düşüncesi gündeme alınmıştır. Sünnet ile ilgili olarak da sünnetin hem yerel hem de uluslararası kanunlarda bir hak ihlali yaratacak unsurları barındırdığı görülmüştür. Ayrıca, erkeklerin oğlan çocukluk dönemlerinde sünnet ritüeli ile ataerkil kodları içselleştirdikleri ve Alevi, Sünni olmalarına göre de bu içselleştirmenin farklılaştığı görülmüştür.

It's known that there's a bodily-sexual policy of masculinity in Turkish society and the circumcision ritual is the first step in the process of constructing this politics in Turkey, as it is sentenced by Selek (2018) and Barutçu (2013). Circumcision's an early masculinity experience in which boys're introduced to 'Selamlık' and sexual isolation practices they witness whilst they're on their way to `becoming the ideal man`. Therefore, this research aimed to discuss different masculinity constructions in the intersection of religious/ethno-religious identity and sexual orientation, and the circumcision ritual. Additionally, research aims to investigate the violations of rights (physical-sexual violence) upon the bodies of boys through the social construction of masculinity. Thereby, a feminist qualitative research which is methodically focusing on the perspective of critical masculinity studies was designed and in-depth interviews were conducted with 20 Alewi-heterosexual, Sunni-heterosexual, Alewi-gay and Sunni-gay men. Consequently, men's masculinity's shaped and learnt by social institutions such as family, education life, etc. Also, men's experiences differ through intersections of identities, thereby while 'shame' and 'feeling of guilt' take place in many stages of sexual orientation and sexual experience for Sunni men especially, these feelings don't come to the fore in the lives of Alewi gay men. Another result, the concept of 'assimilation', which is a result of the Turkification policy, lies in the shaping of the masculinity of men have minority ethnic identities. The idea of a masculinity coalition on the axis of these assimilation and oppression experiences of minority men could have been put on the agenda. Regarding circumcision, it's seen that circumcision contains elements that will create a violation of rights in both local and international laws. Additionally, it's been observed that men internalize patriarchal codes with circumcision ritual during their childhood and this internalization differs according to whether they're Alewi or Sunni.