Ankara'da bir aile sağlığı merkezinde obezite vergisine yönelik görüşlerin değerlendirilmesi

Abstract

Günümüzde hızla yayılan ve zamanla daha ciddi bir sorun haline gelen obezite içinçözüm yolları aranmaktadır. Bireysel çözüm arayışlarının yanında devlet müdahaleleri deobezite oranlarını düşürme yönündedir. Obezite vergisi, başvurulan bu çözümyollarından biridir ve kalorisi yüksek ancak besleyici değeri düşük gıdaların fiyatınıyükselterek tüketiminin azalmasını sağlamak ana amaçtır. Obezite vergisi birçok ülkedefarklı şekillerde kullanılmaktadır ve Türkiye'de uygulanması, son dönemlerde tartışılanbir konudur.Bu tez çalışmasında öncelikle obezitenin tanımına, nedenlerine ve prevalansına yerverilmiş ardından sağlıksız gıdaları vergilendiren ülkelerin verilerine ve politikalarınayer verilmiş ve daha önce yapılmış araştırmalarla obezite vergisi değerlendirilmiştir. Buçalışmanın amacı, obezite vergisinin Türkiye'de uygulanmasına yönelik görüşlerideğerlendirmektir. Araştırma Ankara'da seçilen bir aile sağlığı merkezine başvuran 18yaş ve üzeri hastaları kapsamaktadır. Ölçüm aracı olarak Ayyıldız ve Demirli(2015)tarafından hazırlanan anket kullanılmıştır ve elde edilen veriler SPSS programıyla analizedilmiştir. Araştırmada kullanılan ölçüm aracının yapı geçerliliği, açıklayıcı vedoğrulayıcı faktör analizleri ile değerlendirilmiştir. Hipotezleri değerlendirmek için T-testi ve ANOVA testinin yanı sıra lojistik regresyon analizi kullanılmıştır. Araştırmasonucunda katılımcıların obeziteye ve obezite vergisine yönelik görüşlerideğerlendirilmiştir. Katılımcıların obezite vergisini desteklemeleri üzerinde cinsiyetinetkili olduğu sonucuna ulaşılmıştır ve obezite vergisini destekleme durumununkadınlarda daha yüksek olduğu görülmüştür. Katılımcıların büyük çoğunluğu obezitevergisini desteklememektedir ancak vergi dışında araçlar ve politikalarla obezite ilemücadeleyi gerekli gördükleri ve destekledikleri görülmüştür.Anahtar kelimeler: Obezite, Obezite vergisi, Obezite ile mücadele politikaları

Nowadays solutions are sought for obesity, which is spreading rapidly and has become amore serious problem over time. Besides personal solution searches governmentinterventions also aim to reduce obesity rates. Obesity tax is one of these solutions andthe main aim is to reduce the consumption of foods with high calories but low nutritionalvalue by increasing the price. Obesity tax is applied in different ways in many countriesand its implementation in Turkey is a topic that has been discussed recently.In the present thesis, first of all, the definition of obesity, its causes and prevalence aregiven, then the data and policies of countries taxing unhealthy foods are included andobesity tax is evaluated with previous researches. The aim of this study is to evaluate theopinions for the implementation of the obesity tax in Turkey. The study includes patientsaged 18 and over who applied to a family health center selected in Ankara. Thequestionnaire prepared by Ayyıldız and Demirli (2015) was used as a measurement tooland the obtained data were analyzed by the SPSS program. The construct validity of themeasurement tool used in the research was evaluated with exploratory and confirmatoryfactor analysis. T-test and ANOVA test as well as logistic regression analysis were usedto evaluate the hypotheses. As a result of the research, opinions of the participants onobesity and obesity tax were evaluated. It has been concluded that gender has an effecton the participants' support for the obesity tax, and it has been observed that the supportfor the obesity tax is higher in women. The majority of the participants do not supportthe obesity tax, but it was seen that they support the anti obesity policies other than tax.Keywords: Obesity, Obesity Tax, Anti-obesity policies