Madde bağımlılarının ve ailelerinin kendine yardım deneyimleri: AYBUDER örneği

Abstract

Bu araştırmanın amacı, madde bağımlılığı sürecinde Ayık Yaşamda Buluşalım Derneği'nden destek alan madde bağımlılarının ve ailelerinin kendine yardım deneyimlerini ortaya çıkarmak ve bağımlılık sürecini bireylerin deneyimlerinden yola çıkarak kapsamlı bir şekilde anlamaya çalışmaktır.Araştırma, nitel araştırma yöntemiyle gerçekleştirilmiştir. Bu kapsamda Ayık Yaşamda Buluşalım Derneği'nden destek almış 9 iyileşmekte olan bağımlı ve 4 aile üyesi olmak üzere toplamda 13 bireyle derinlemesine görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Bu görüşmelerde bireylerin madde kullanım nedenlerine, bağımlılıkla ilgili yaşadıkları sorunlara, bağımlı ailelerinin deneyimlerine, klinik tedavi süreçlerine, katılımcıların Ayık Yaşamda Buluşalım Derneği'ni nasıl tanımladıklarına, bağımlı ve ailelerinin dernek çatısı altındaki kendine yardım deneyimlerine, Ayık Yaşamda Buluşalım Derneği'nin yaptığı çalışmaların diğer modellerden farkına, bağımlı ailelerindeki değişimlere, bağımlıların ayık kalma stratejilerine ve gelecek planları üzerine odaklanılmıştır.Araştırma sonunda, sosyal çevre ve arkadaş etkisinin, geçmiş travmaların, hayata dair anlam arayışının ve aile içi sorunların madde kullanımına neden olan risk faktörleri arasında olduğu görülmüştür. Bu nedenlerin yanında bağımlıların sorunlardan kaçış aracı olarak madde kullandığı tespit edilmiştir. Katılımcıların sağlık çalışanlarının olumsuz tutum ve davranışları, anlaşılamama düşüncesi, yoğun ilaç kullanımı ve psikososyal ihtiyaçların arka plana atılmasından kaynaklı olumsuz klinik tedavi deneyimleri olduğu ortaya çıkmıştır.Ayık Yaşamda Buluşalım Derneği'nin iyileşmekte olan bağımlı ve aileleriyle grup toplantıları, bireysel çalışmalar ve çeşitli sosyal etkinlikler düzenleyerek onların iyileşme süreçlerine destek olduğu görülmüştür. Çalışmalarında 12 basamak programını kullanan dernek kendine yardım grubu özelliği göstermektedir. Ortak sorun nedeniyle bir araya gelen grup üyelerinin birbirlerine yardım ettiklerinde kendilerinin de ayıklıklarını sağlamlaştırdığı ayrıca kendine yardım grubunun madde kullanımını önlemede doğal bir denetim işlevi gördüğü ortaya çıkmıştır. Ex-user rehberle iletişim halinde kalmanın ve grup toplantılarına düzenli katılımın ayıklık sürecini desteklediği görülmüştür.Bu çalışmanın hem bağımlı hem de aile deneyimlerini barındırdığı için bağımlılık olgusunu çok yönlü bir şekilde analiz ettiği ve bunun da çalışmayı özgün kıldığı düşünülmektedir. Bu konu üzerinde gelecekte yapılacak araştırmalarda kendine yardım gruplarının ülkemizde nasıl örgütlenebileceği ve yaygınlaşabileceği üzerinde odaklanılabilir.

The purpose of this research is to explore the self-help experiences of substance addicts and their families who receive support from Sober Living Association in the substance addiction process and to try to understand the addiction process comprehensively based on the experiences of individuals.The research was carried out with qualitative research method. In this context, in-depth interviews were held with a total of 13 individuals, 9 of them recovering addicts and 4 family members, who received support from Sober Living Association. In these interviews, the reasons for the substance use of individuals, the problems with addiction, the experiences of addict families, the clinical treatment processes, Sober Living Association defines, the self-help experiences of the addict and their families, the difference of Sober Living Association's work from other models, the changes in addict families, addicts' sobriety strategies and future plans were focused on.At the end of the research, it was seen that the effect of social environment and friends, past traumas, search for meaning in life and family problems were among the risk factors that cause substance use. In addition to these reasons, it has been determined that addicts use substances as a means of escaping from problems. It was explored that the participants had negative clinical treatment experiences due to the negative attitudes and behaviors of health workers, the thought of not being understood, the use of intensive drugs and putting psychosocial needs into the background.It has been seen that Sober Living Association supports the recovery processes of the recovering addicts and their families by organizing group meetings, individual studies and various social activities. It uses the 12-step program in its works and has the feature of a self-help group. It has been explored that the members of the group that come together due to a common problem, when they help each other, strengthen their sobriety, and that the self-help group acts as a natural control in preventing substance use. Keeping in touch with the ex-user guide and regular participation in group meetings have been shown to support the sobriety process.It is thought that this research analyzes the phenomenon of addiction in a multifaceted way, as it includes both addict and family experiences, and this makes the research unique. Future research on this subject may focus on how self-help groups can be organized and spread in our country.