Teknoloji toplumunun inşası ve sinema: Beş kült postmodern Hollywood filmi üzerinden bir görsel analiz

Abstract

Bu çalışma bilgisayar teknolojilerinin kullanımının yükseldiği; yaşamsal her alanda dijitalleşmenin yaşandığı, yapay zekânın ve robotların yaygın olarak kullanıldığı teknoloji toplumunda sinemanın sosyal işlevlerini anlamayı hedeflemiştir. Bu amaçla geniş kitlelere ulaşmış popüler kült postmodern Hollywood filmleri incelenmiştir.Bu bağlamda, önce sosyal bilimler literatüründe tartışılan teknoloji toplumunun yapısal özellikleri araştırılmıştır; özellikle değişen üretim/emek süreçleri (postfordizm), filizlenen yeni kültürel değerler (postmodernizm) ve farklılaşan denetim ve kontrol mekanizmaları üzerine yapılan tartışmalar aydınlatıcı olmuştur. Bu kapsamda, temalar oluşturulmuş ve teknoloji konulu postmodern Hollywood filmleri içinden araştırma kriterlerine uygun olduğu tespit edilen beş film (Westworld, Blade Runner, Truman Show, Simone, Blade Runner 2049) seçilmiştir. Sonrasında oluşturulan temaların bu beş filmdeki karşılıkları aranmıştır. Bu amaçla çalışmada nitel araştırma deseni temelinde görsel analiz yöntemi kullanılmıştır. Elde edilen bulgular üzerinden sinemanın geleceğin toplumuna ilişkin bir hipermetin yazdığı ve bunun üzerinden bir hipergerçeklik inşa ederek adeta geleceğin toplumunun bir öngösterimini yaptığı tespit edilmiştir. Bu eksende, sinemanın kitleler üzerinde geleceğe ilişkin bir algı, bir görsel dışlaşma yaratarak bir anlamda hipermetinlerin nesnelleşmesine yol açtığı kanaatine varılmıştır. Böylelikle sinemanın bir ideolojik aygıt olarak işe koşulduğu, yeni değer ve normların oluşumuna endüstriyel kültürel varlık alanlarının somutlaştırılmasına hizmet ettiği sonucu çıkarılmıştır. Anahtar Sözcükler: Postmodernizm, teknoloji, sinema, hipergerçeklik, görsel analiz.

This study aims to understand the social functions of cinema in technological society where the usage of computer technologies is increased, digitalization is experienced in all living spaces, and artificial intelligence and robots are commonly used. For this purpose, popular postmodern cult Hollywood movies that have reached large audiences are analyzed. Within this context, the structural characteristics of technological society that have been discussed in the social science literature are investigated, particularly the discussions on changing production and labor processes (post-Fordism), the emergence of new cultural values (postmodernism), and the differentiation of inspection and control mechanisms.Within this scope, themes are established and five movies that meet the research criteria (Westworld, Blade Runner, The Truman Show, Simone, Blade Runner 2049) are selected from among postmodern Hollywood movies about technology. Subsequently, matching equivalents of themes created in those five movies are sought. Visual analysis based on a qualitative research design is used for that purpose. As a result of the findings, it is determined that cinema has developed a hypertext regarding the society of the future and it has essentially previewed the society of the future by constructing a hyperreality over it. Within this framework, it is concluded that cinema has facilitated the objectification of hypertexts in a sense by creating a perception of the future, or a visual externalization, among the masses. Therefore, cinema may be used as an ideological apparatus that serves to create new values and norms, and as an embodiment of industrial and cultural domains of existence. Keywords: Postmodernism, technology, cinema, hyperreality, visual analysis