Sosyo-ekonomik düzeyin çocukların okuma alışkanlıkları üzerine etkisi: Ankara'daki ilköğretim sekizinci sınıf öğrencileri üzerine bir araştırma

Abstract

Okuma, çocukluk yıllarında kazanılan bir beceri olarak yıllar içinde geliştirilen, düzenlive sürekli yapıldığında alışkanlık haline gelen bir beceridir. Bireysel ve toplumsal gelişimaçısından çok önemli olduğu bilinen okuma alışkanlığının kazanılmasında en önemliunsurların başta aile, okul öğretmen, kütüphaneler olduğu söylenebilir. Sosyo-ekonomiketkenler ise bu sürecin unsurları üzerinde doğrudan etkili olmaktadır. Çocuğun annebabasının eğitim ve gelir düzeyi, mesleği gibi sosyo-ekonomik özellikleri, eğitim alınanokulların özellikleri ve içinde yaşanılan çevre gibi faktörler sosyo-ekonomik düzeye göredeğişebilmekte ve tüm bunlar okuma alışkanlıklarını etkilemektedir. Bu açıdançocukların okuma alışkanlıklarının sosyo-ekonomik etkenler bağlamında araştırılması veortaya çıkan sonuçlar okuma alışkanlığı sorununun çözümüne yönelik uygulamalarabüyük katkı sağlayacaktır.Bu araştırmada, Ankara'da farklı sosyo-ekonomik koşullarda yaşayan sekizinci sınıföğrencilerinin okuma alışkanlıkları ailenin gelir düzeyi, anne babanın eğitim düzeyleri,meslekleri ve coğrafik köken gibi sosyo-ekonomik özellikler temelinde incelenmiştir.Araştırmanın evrenini, Ankara il merkezi sınırları içinde yer alan 3 ilçede bulunanortaokullardaki 8. sınıf öğrencileri oluşturmaktadır. 3 ilçe, 8 ortaokul, 256 öğrenci ileörneklenen araştırma betimleme yöntemi ile gerçekleştirilmiş, verilerin toplanmasındaanket tekniği kullanılmıştır. Araştırmada elde edilen sonuçlara göre, gelir düzeyi, annebabanın eğitim düzeyi ve mesleği, coğrafik köken olarak belirlediğimiz sosyo-ekonomiközellikler ile öğrencilerin okuma alışkanlıkları arasında anlamlı ilişkiler bulunmaktadır.Güçlü okuma alışkanlığına sahip olanlar daha çok orta ve alt orta gelir düzeyindekiöğrenciler, orta düzey okuyucular üst ve üst orta gelir düzeyindeki öğrenciler ve zayıfdüzey okuyucular ise daha çok alt ve alt orta gelir düzeyindeki öğrencilerdir. Öğrencilerinokuma alışkanlıkları ile arasında en güçlü ilişkinin bulunduğu sosyo-ekonomik özellik,vi`gelir düzeyi`, `eğitim` ve `meslek`, en zayıf ilişkinin bulunduğu sosyo-ekonomiközellik ise `coğrafik köken`dir. Elde edilen sonuçlara göre, `Ankara'daki ilköğretimsekizinci sınıf öğrencilerinin kitap okuma alışkanlıklarının düzeyi, sahip oldukları sosyoekonomik özelliklere göre değişmektedir` biçiminde belirlenen araştırma hipotezidoğrulanmıştır.Anahtar Sözcüklerİlköğretim öğrencileri, Okuma alışkanlığı, Okuma kültürü, Sosyo-ekonomik özellikler,Sosyo-ekonomik etkenler, Ankara.

Reading is a skill that is developed over the years as a skill acquired in childhood and thatbecomes a habit when done regularly and continuously. It can be said that the mostimportant factors in acquiring reading habits, which are known to be very important interms of individual and social development, are primarily family, school teachers andlibraries. Socio-economic factors directly affect the components of this process. Factorssuch as the education and income level of the child's parents and their professions whichdefine their socio-economic status , the characteristics of the schools where they receiveeducation and the environment in which they live can vary according to the socioeconomic background, all of which closely affect reading habits. In this respect,researching children's reading habits in the context of socio-economic factors and theresults will contribute greatly to the applications for solving the problem of poor readinghabits.In this study, the reading habits of eighth grade students living in different socioeconomic conditions in Ankara have been examined on the basis of socio-economicfeatures such as family income level, education level of parents, their occupations andgeographical origin. The universe of the research consists of 8th grade students insecondary schools located in 3 districts within the borders of the City of Ankara. Theresearch, which was sampled with 3 districts, 8 secondary schools, 256 students, wascarried out with the descriptive method, and the survey technique was used to collect thedata. According to the results obtained from the research, there are significantrelationships between the socio-economic characteristics determined as the income level,the education level of the parents , their occupations and geographical origins and thereading habits of the students. Those with strong reading habits are mostly fromhouseholds with middle and lower-middle income , middle-level readers come fromfamilies having upper and upper-middle income , and weak-level readers are mostlyviiiraised in lower and lower-middle income households . The socio-economic features withthe strongest relationship with students' reading habits are `income level`, `education`and `occupation`, whereas the socio-economic feature with the weakest relationship is`geographical origin`. Based on the findings obtained, the research hypothesis, whichwas set as `The level of reading habits of eighth grade primary school students in Ankaravaries according to their socio-economic characteristics` was confirmed.Key WordsPrimary school students, Reading habits, Reading culture, Socio-economiccharacteristics, Socio-economic determinants , Ankara