Ticari liberalizm kuramı çerçevesinde Türk ticaret diplomasisi faaliyetlerinin değerlendirilmesi

Abstract

Yakın dönemde ortaya konan bazı çalışmalar, ticaret ile barış ve işbirliği arasındaki ilişkiyi ülkelerin siyasi rejimleri ve yönetim tarzları ile ilişkilendirmiş, demokratik rejimlerin ticaretin getirdiği kazançları koruma noktasında otoriter rejimlere göre daha istekli olduğunu ortaya koymuştur. Bu tezde, söz konusu akademik çalışmalardan yola çıkılarak, Türkiye'nin 1999-2019 yılları arasında, Amerika Birleşik Devletleri, Almanya, Çin Halk Cumhuriyeti, Fransa, Hollanda, İran, İsrail, Mısır, Rusya Federasyonu ve Suudi Arabistan ile siyasi ve ticari ilişkileri incelenmiş, bahse konu dönemde ortaya çıkan siyasi krizlerin ticari ilişkilere ve ticari ilişkilerin geliştirilmesi amacıyla sahada yapılan ticaret diplomasisi faaliyetlerine nasıl etki ettiği irdelenmiştir. Tez kapsamında yapılan araştırmalar Türkiye'nin demokratik ülkeler ile yaşadığı krizlerin ticarete ve ticaret diplomasisi faaliyetlerine olumsuz bir etkide bulunmadığını, ancak otoriter ülkelerle yaşanan krizlerin hem ticareti hem de ticaret diplomasisi faaliyetlerini olumsuz etkilediğini ortaya koymuştur. Çalışmada yer alan tespit ve değerlendirmeler dış ticaret rakamları, yatırımlar ve kişi hareketlerine bakılmak suretiyle oluşturulmuş, kriz dönemlerinde söz konusu ülkelerde görev yapan ticaret diplomatlarının aktardıkları ile doğrulanmıştır.

Recent studies have associated the relationship between trade, peace and cooperation to the political regimes of countries. These studies have revealed that democratic regimes are more willing to protect the gains of trade than authoritarian regimes. In this thesis, based on these academic studies, Türkiye's political and commercial relations with the United States of America, Germany, China, France, the Netherlands, Iran, Israel, Egypt, the Russian Federation and Saudi Arabia between 1999-2019 have been examined. Beside, how the political crises that emerged in the aforementioned period affected the commercial relations and the commercial diplomacy activities carried out in the field in order to develop commercial relations has been discussed. Research carried out within the scope of this thesis has revealed that the crises experienced by Türkiye with democratic countries do not have a negative effect on trade and trade diplomacy activities, but the crises with authoritarian countries negatively affect both trade and trade diplomacy activities. The determinations and evaluations in the study were created by examining foreign trade figures, investments and person movements and were confirmed through interviews with trade diplomats working in the countries during crisis periods.