Öğretmenlik mesleğinin sanatsal yönü

Abstract

Bu araştırmada öğretmenlik mesleğinin sanatsal yönü algısının öğretmenlerde ne düzeyde olduğunu belirlemek amaçlanmıştır. Bu araştırmada karma yöntem-yakınsayıcı paralel desen kullanılmıştır. Araştırmanın nicel kısmında tarama modeli, nitel kısmında ise olgubilim deseni tercih edilmiştir. Nicel kısımda ölçek geliştirilirken toplam 42 maddelik havuz oluşturulmuştur. Uzman görüşleri neticesinde 4 madde elenip 38 maddelik pilot form oluşturulmuştur. Araştırmanın pilot uygulaması 2020-2021 Eğitim Öğretim yılında Ordu, Tokat ve Rize illerinde görev yapman ve basit seçkisiz örneklemeyle belirlenen 439 kişilik öğretmen grubuna uygulanmıştır. Yapılan faktör analizi sonucunda 31 maddeden oluşan, 3 boyutlu bir yapı sergileyen nihai ölçek formu oluşturulmuştur. Ölçeğin boyutları araştırmacı tarafından `davranışsal ve fiziksel estetik`, `sanatsal ilgi ve beceriler` ve `sanat eğitimi ihtiyacı` olarak isimlendirilmiştir. Ölçeğin ana uygulaması 2020-2021 Eğitim Öğretim yılında İstanbul ilinde farklı kademelerde görev yapmakta olan ve basit seçkisiz örneklemeyle belirlenen 511 öğretmene uygulanmıştır. Ölçekten elde edilen bulgulara göre ölçeğin toplam puanları ve mesleki kıdem, görev yapılan okul türü, yaş ve branş değişkenleri açısından istatistiksel olarak anlamlı bir fark olduğu belirlenmiştir. Mezun olunan fakülte, eğitim durumu, cinsiyet değişkenleri açısından ise anlamlı bir fark olmadığı belirlenmiştir. Nitel araştırma kısmında ise yarı yapılandırılmış görüşme formlarıyla Kahramanmaraş'ta görev yapmakta olan 43 öğretmenden görüş alınmıştır. Nitel verilerin analizinde içerik analizi tekniği kullanılmıştır. Nitel verilerin analizi ile öğretmenliğin hangi yönleriyle sanat olarak görüldüğü, fiziksel estetiğe sahip olmaya ilişkin görüşler, davranış ve tutum estetiğine sahip olmaya ilişkin görüşler, sanatsal becerilere sahip olmaya ilişkin görüşler, sanat eğitiminin kişisel faydalarına ilişkin görüşler, öğretmenlerin edebiyat ve söz sanatlarında yetkin olmasına ilişkin görüşler tema olarak belirlenmiştir. Araştırma sonucunda elde edilen verilerin ölçeğin oluşumunu destekleyip desteklemediğine bakılmıştır. Geliştirilen ölçek sonuçlarına ve nitel araştırma sorularının cevaplarına göre öğretmenlerin büyük çoğunluğunun öğretmenliği sanatsal olarak algıladıkları, sanat eğitimini gerekli gördükleri ortaya konulmuştur. İki bölümde de sonuçlar birbirini destekler niteliktedir. Ayrıca nitel araştırma sonuçlarına göre öğretmenler mesleklerinin estetik yönünü ön plana çıkarmak adına çeşitli eğitimler almak istediklerini belirtmiştir.

In this study, it was aimed to determine the level of perception of the artistic aspect of the teaching profession for teachers. In this research, mixed method-convergent parallel design was used. In the quantitative part of the research, the scanning model was preferred, and in the qualitative part, the phenomenological design was preferred. While developing the scale in the quantitative part, a pool of 42 items was created. As a result of expert opinions, 4 items were eliminated and a 38-item pilot form was created. The pilot application of the research was applied to a group of 439 teachers working in Ordu, Tokat and Rize provinces in the 2020-2021 academic year and determined by simple random sampling. As a result of the factor analysis, the final scale form consisting of 31 items and exhibiting a 3-dimensional structure was created. The dimensions of the scale were named by the researcher as `behavioral and physical aesthetics`, `artistic interests and skills` and `art education needs`. The main application of the scale was applied to 511 teachers working at different levels in Istanbul in the 2020-2021 academic year and determined by simple random sampling. According to the findings obtained from the scale, it was determined that there was a statistically significant difference in terms of total scores of the scale and professional seniority, type of school, age and branch variables. It was determined that there was no significant difference in terms of graduated faculty, educational status, and gender variables. In the qualitative research part, opinions were obtained from 43 teachers working in Kahramanmaraş with semi-structured interview forms. Content analysis technique was used in the analysis of qualitative data. With the analysis of qualitative data, the aspects of teaching as an art, views on having physical aesthetics, views on having aesthetics of behavior and attitude, views on having artistic skills, views on personal benefits of art education, opinions on teachers' competence in literature and rhetoric. identified as the theme. It was examined whether the data obtained as a result of the research supported the formation of the scale. According to the results of the developed scale and the answers to the qualitative research questions, it was revealed that the majority of the teachers perceived teaching as artistic and they considered art education necessary. The results in both parts support each other. In addition, according to the results of the qualitative research, the teachers stated that they wanted to receive various trainings in order to highlight the aesthetic aspect of their profession.