İmam Malik'in muvatta adlı eserine aldığı fakat amel etmediği hadislerle ilgili usulü

Abstract

İmam Mâlik'in Muvatta eseri meşhur hadis kitaplarından olup Mâlikî fıkhı ve usulünün birincil kaynağıdır. İmam Mâlik Muvatta'sında zikrettiği bazı hadis ve haberleri reddedip bunlarla ameli kabul etmemiş ya da tevil ederek zahirine göre amel etmemiştir. İmam Mâlik'in kabul edip kitabına dahil ettiği ve senetleriyle zikrettiği bu hadislerle amel etmemesi, ilim ehlinin bazıları tarafından hoş görülmemiştir. Bu tez de bir usul araştırması yaparak İmam Mâlik'in mevzubahis hadislerle ameli terk etmesinin altında yatan sebepleri açığa çıkarma ve İmam Mâlik'in sahih âhâd hadisler, mürsel hadisler, sahabe sözleri ve Medine ehlinin amelinin hüccet sayılması gibi konularda usulünün ne olduğunu ortaya koyma gayesiyle yazılmıştır. Bu minvalde İmam Mâlik'in zikredip kendisiyle amel etmediği hadis ve haberler incelenmiş ve bunların İmam Mâlik'in usulündeki konumu belirlenmiştir. Bu sayede İmam Mâlik'in zikretmesine rağmen tümden amel etmediği ya da tevil ederek zahiren amel etmediği haberlerdeki yöntem açığa çıkarılmıştır. Daha sonra amel etmemesine neden olan usulî sebeplere göre tasnif edilen hadis ve haberlerden örnekler getirilmiştir. Böylece çalışma, İmam Mâlik'in amel etmediği ve Mâlikî usulüyle çelişen hadislerdeki fıkhî delaleti ortaya koymuştur.

Imam Malik's Muata'a is one of Sunna famous books. It is the first reference of Malik's Fikh and Ausul. Malik mentioned in his Muata'a some Hadith that Fukaha employed and used as evidences, but Malik did not employ them and refused them, or interpreted them in a different way and did not employ the apparent meaning. This act of Malik was disapproved by some scholars, as he did not employ Hadiths which he himself, in his Sanad, mentioned, approved of and wrote in Muata'a.This research comes to clarify, through Ausuli study, the reasons why Malik gave up employing these Hadiths. It uncovers Malik's Ausuls concerning dealing with Sahih Ahad Hadiths and Mursal Hadiths, in addition to the sayings of Prophet's Companions, may Allah be pleased with them, and the behavior of Ahil Al-Madina and its authority. This research, also, clarifies the reasons why Malik mentioned some Hadiths but did not employ them. Then, through inducing Hadiths that he mentioned and did not employ and putting them before Malik's Ausul, Ausuli approach that Malik followed is shown regarding rejecting these Hadiths and not employing them or interpreting them in a different way and not employing their apparent meaning. After that, this research gives examples of these Hadiths and shows the fikhi semantic of Hadith that Malik did not employ, in addition to Ausuli reason for which Mailk did not employ this semantic or its interpretation.