Kahramanmaraş'ta bitki örtüsünün dağılışını etkileyen ekolojik koşulların CBS kullanılarak incelenmesi

Abstract

Bir alanda bitki örtüsünün tutunması, gelişim göstermesi ve varlığını sürdürebilmesi alanın topografya, iklim ve toprak gibi ortamı oluşturan ekolojik koşullarına bağlıdır. Ortamı oluşturan ekolojik koşullar kısa mesafelerde değişiklik gösterebilmektedir. Bu duruma bağlı olarak bitki örtüsünde değişikler ve çeşitlilik görülmektedir. Coğrafi ortam şartları, bitki örtüsünün çeşitliliğini, yoğunluğunu ve dağılışını belirleyen en önemli faktördür. Çalışma alanı olan Kahramanmaraş İli Akdeniz ve İran-Turan Fitocoğrafya bölgelerinin kesiştiği alanda ve Anadolu Diagonali'nin güneyinde yer almasından dolayı bitki türleri bakımdan oldukça zengindir. Bu zenginliği etkileyen diğer unsurlar ise kısa mesafelerde değişen topoğrafik faktörler ve buna bağlı oluşan mikroklima sahalardır.Çalışmanın amacı; Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) teknikleri kullanılarak öncelikle bitki örtüsünün dağılışını ortaya koymak, daha sonra bu dağılışa etki eden faktörleri analiz etmek ve son olarak da habitatların türler için uygun olduğu sahaları belirlemektir. Bitki türlerinin dağılışı ve ekolojik koşullarının belirlenmesi vejetasyon çalışmalarında önemli bir yere sahiptir. Çevresel gereksinimlerine ilişkin bilgi sağlamada, biyolojik çeşitliliğin korunmasında ve ekolojik restorasyon çalışmalarında avantajlar sağlamaktadır. Çalışmada; yükselti, eğim, bakı, topoğrafik pozisyon indeksi (TPI), jeoloji, toprak grupları, topoğrafik ıslaklık indeksi (TWI), arazi kullanımı verileri coğrafi parametreler olarak belirlenmiştir. Bu coğrafi parametreler CBS ortamında çeşitli analizler yapılarak bitki örtüsüyle ilişkisi ortaya koyulmuştur. Daha sonra Habitat Uygunluk Modeli (HSM) kullanılarak bitkilerin uygun habitat sahaları tespit edilmiştir.Anahtar Kelimeler: Bitki Örtüsü, Habitat Uygunluk Modeli, CBS, Ekoloji, Kahramanmaraş

The attachment, development, and survival of vegetation in an area depend on the ecological conditions of the area, such as topography, climate, and soil. The ecological conditions that make up the environment can vary in short distances. Depending on this situation, changes and diversity are observed in the vegetation cover. Geographical environmental conditions are the most important factor that determines the diversity, density, and distribution of vegetation. The province of Kahramanmaraş, which is the study area, is very rich in plant species since it is located at the intersection of the Mediterranean and Iran-Turan Phytogeographic regions and in the south of the Anatolian Diagonal. Other factors affecting this richness are the topographical factors that change in short distances and the microclimate areas formed accordingly.Purpose of the study; Using Geographic Information Systems (GIS) techniques, firstly to reveal the distribution of vegetation, then to analyze the factors affecting this distribution, and finally to determine the areas where the habitats are suitable for the species. The distribution of plant species and the determination of their ecological conditions have an important place in vegetation studies. It provides advantages in providing information on environmental requirements, protecting biological diversity, and ecological restoration studies. In the study; Elevation, slope, aspect, topographic position index (TPI), geology, soil groups, topographic wetness index (TWI), land use data were determined as geographical parameters. These geographical parameters were analyzed in the GIS environment and their relationship with the vegetation was revealed. Then, suitable habitat areas of the plants were determined by using the Habitat Suitability Model (HSM).KEYWORDS: Vegetation, Habitat Suitability Model, GIS, Ecology, Kahramanmaraş