Sosyal bilgiler öğretmenlerine göre ahlak ve karakter eğitiminde okulların yetkinliği

Abstract

Bu araştırmada sosyal bilgiler öğretmenlerine göre ahlak ve karakter eğitiminde okulların yetkinliğinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırma 2020-2021 eğitim öğretim yılında Kahramanmaraş ilinde gerçekleşmiştir. Araştırmanın örneklemi Kahramanmaraş ili Onikişubat ve Dulkadiroğlu merkez ilçelerindeki ortaokullarda görev yapan basit tesadüfi örneklem yoluyla seçilen172 sosyal bilgiler öğretmenlerinden oluşmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak Acat ve Arslan (2011) tarafından geliştirilen ''Okulların Karakter Eğitimi Yetkinliği Ölçeği'' kullanılmıştır. Ölçek 33 madde ve 5 boyuttan oluşmaktadır. Bu boyutlar planlama ve uygulama, etkileşim, psikososyal ortam, paydaşların katılımı ve değerlendirme olarak belirlenmiştir. Araştırma sonunda elde edilen veriler SPSS-23 programında çözümlenerek Cronbach Alpha (iç tutarlılığını), değeri belirlenerek parametrik testlerden bağımsız örneklem -t testi, tek yönlü varyans analizi testi ANOVA ve aritmetik ortalamadan (X̄) yararlanılarak veriler analiz edilmiştir. Araştırma bulgularına göre okulların karakter eğitimi yetkinlik durumları bakımından en yüksek düzey planlama ve uygulama boyutunda, en düşük düzey ise değerlendirme ve psikososyal ortam boyutlarında olmuştur. Değerlendirme boyutunda öğretmenlerin, cinsiyet ve mezun olunan lisans bölümü değişkenlerine bağlı olarak anlamlı bir farklılık göstermiştir. Psikososyal ortam boyutunda öğretmenlerin mezun olunan lisans bölümü, kıdem yıl durumu ve hizmet içi eğitim alma değişkenlerine bağlı olarak anlamlı bir farklılık göstermiştir. Bu sonuçlara göre, ahlak ve karakter eğitiminde paydaşlarının katılımı ile düzenli olarak değerlendirilen bir okul ortamı oluşturularak temel değerleri kazandırmaya dönük çalışmalar yapılmalıdır.

In this study, it was aimed to determine the competence of schools in moral and character education according to Social Studies teachers. The research was carried out in Kahramanmaraş in the 2020-2021 academic year. The sample of the study consists of 172 social studies teachers selected by simple random sampling, working in secondary schools in the central districts of Onikişubat and Dulkadiroğlu in Kahramanmaraş. The `Character Education Competency Scale of Schools` developed by Acat and Arslan (2011) was used as a data collection tool in the research. The scale consists of 33 items and 5 dimensions. These dimensions were determined as planning and implementation, interaction, psychosocial environment, stakeholder participation and evaluation. The data obtained at the end of the research were analyzed in the SPSS-23 program and the Cronbach Alpha (internal consistency) value was determined, and the data were analyzed using the independent sample -t test, one-way analysis of variance test ANOVA and arithmetic mean (X̄). According to the research findings, the highest level was in the dimensions of planning and implementation, and the lowest level was in the dimensions of assessment and psychosocial environment in terms of the character education competency status of schools. In the evaluation dimension, there was a significant difference depending on the variables of teachers' gender and undergraduate degree. In the psychosocial environment dimension, there was a significant difference depending on the variables of the teachers' undergraduate degree, seniority and in-service training. According to these results, studies should be carried out to gain basic values by creating a school environment that is regularly evaluated with the participation of its stakeholders in moral and character education.