Stratejik liderliğin etkili okul özelliklerini yordayıcılığı: Öğretmen motivasyonunun aracılık rolü

Abstract

Bu araştırmanın amacı stratejik liderlik ile etkili okul arasındaki ilişkide öğretmen motivasyonunun aracı rolünü incelemektir. Araştırma nicel araştırma desenlerinden ilişkisel tarama modelinde gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın evrenini 2020-2021 Eğitim Öğretim yılında Kahramanmaraş ili Onikişubat, Dulkadiroğlu ve Türkoğlu ilçelerinde bulunan resmi ilkokul ve ortaokullarda görev yapan öğretmenler, örneklemini ise ulaşılabilir örnekleme yöntemi kullanılarak seçilen 526 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak `Stratejik Liderlik Ölçeği`, `Etkili Okul Özellikleri Ölçeği`, `Öğretmen Motivasyon Ölçeği` ve araştırmacı tarafından geliştirilen `Kişisel Bilgi Formu` kullanılmıştır. Verilerin analizi için istatistik programının kullanıldığı çalışmada, öğretmenlerin stratejik liderliğe ilişkin algı düzeyleri ile okul etkililiğine ilişkin algı düzeylerinin demografik değişkenlere göre farklılık gösterip göstermediğini belirlemek için Bağımsız Gruplar için t-Testi, Tek Yönlü Varyans Analizi(ANOVA), anlamlı bulunan F değerinde farkın hangi gruplarda olduğunu belirlemede ise Post-Hoc (Tukey) testinden faydalanılmıştır. Değişkenler arasındaki ilişkiyi belirlemede korelasyon, stratejik liderlik ile etkili okul arasındaki ilişkide öğretmen motivasyonunun aracılık rolü için de adımsal regresyon analizi ve Sobel Testi kullanılmıştır. Öğretmenlerin stratejik liderliğe ilişkin algılarının cinsiyet, yaş, eğitim durumu, çalışılan okul kademesi ve mesleki kıdem değişkenlerine göre anlamlı farklık göstermediği; etkili okula yönelik algılarının eğitim durumu, çalışılan okul kademesi, mesleki kıdem ve okul çevresinin sosyoekonomik düzeyine göre anlamlı farklılık göstermediği, okuldaki hizmet süresine göre farklılaştığı; öğretmen motivasyonuna yönelik algılarının ise cinsiyet, yaş, eğitim durumu, çalışılan okul kademesi, mesleki kıdem ve okuldaki hizmet süresine göre anlamlı farklılık göstermezken, okul çevresinin sosyoekonomik düzeyi değişkenine göre farklılaştığı bulunmuştur. Stratejik liderlik ile etkili okul arasındaki ilişkide öğretmen motivasyonunun kısmi aracılık etkisinin olduğu bulunmuştur.

The aim of this research is to examine the mediating role of teacher motivation in the relationship between strategic leadership and effective schooling. The research was carried out in a relational screening model from quantitative research designs. The population of the study consists of 526 teachers working in official primary and secondary schools in the 2020-2021 academic year. In the study, `Strategic Leadership Scale`, `Effective School Characteristics Scale`, `Teacher Motivation Scale` and `Personal Information Form` were used as data collection tools. In the study where the statistical program was used for the analysis of the data, t-Test for Independent Groups, One-Way Analysis of Variance (ANOVA) was used to determine whether teachers' perception levels about strategic leadership and perception levels of school effectiveness differed according to demographic variables, and Post-Hoc (Tukey) test was used to determine which groups had a significant difference in F value. Correlation was used to determine the relationship between variables, and stepwise regression analysis and sobel test were used for the mediating role of teacher motivation in the relationship between strategic leadership and effective school. Teachers' perceptions of strategic leadership did not show significant differences according to gender, age, educational status, school level and professional seniority variables; that their perception of the effective school does not differ significantly according to the educational status, the school level studied, the professional seniority and the socio-economic level of the school environment, but differs according to the length of service in the school; While their perceptions of teacher motivation did not differ significantly according to gender, age, educational status, school level, professional seniority and length of service in school, it was found that they differed according to the socio-economic level variable of the school environment. In the relationship between strategic leadership and effective schooling, teacher motivation was found to have a partial mediating effect.