Semitik din ve kültürlerde mum ve ışık

Abstract

Sembollerin çağları aşan yönleri dikkate alındığında, mum ve ışığın her zaman ve mekânda birçok anlam barındırarak karşımıza çıktığı görülmektedir. Bu durum ışığın öneminin etkisinden kaynaklanmakla birlikte kutsalla kurduğu ilişki ve günlük hayatta sağladığı faydayla da ilgilidir. Bu sebeple çalışmada mum ve ışık sembollerinin primitif dönemden modern döneme varıncaya kadar tarihte kendine her zaman alan bulmasının sebepleri ve sonuçları üzerinde durulmuştur.Mum ve ışık sembollerinin mit ve mitoslar başta olmak üzere kadim dinler ve semitik dinlerdeki izleri daha sonra eski Türkler ve günümüz Türk dünyasındaki yansımaları ele alınıp incelenmiştir. Primitif dönemde insanın vazgeçilemez unsuru olan ateş, mit ve mitosların başkahramanlarından biri olmakla birlikte bazı dinlerin düalist yapılarından dolayı Tanrısal mekânlarla da özdeşleştirilmiş, bazı dinlerde ise kutsalla aracı konumda olmuştur. Semihtik din ve kültürlerden olan Yahudilikte ateş ve ateşin dumanı Tanrı ile kurulan iletişimde önemli rol oynarken Hıristiyanlıkta mum ve ışık merkez konumda Tanrı sembollerinden olmuştur. İslamiyet'te ise karşımıza ışık sembolünün nur kavramı olarak çıkması ve kavramın mecazi yönünün üzerinde durulması diğer bir ayrıntıyı oluşturmaktadır. Türklerde ise ateşin temizleyici yönüne ve ocak kültüne etkisine ayrıca mum ve ışık sembollerinin yansımalarına değinilmiştir.Çalışmada genel olarak primitif dönemdeki ateş başta olmak üzere mum ve ışık sembollerinin insanların günlük hayatlarından dini ritüellerine varıncaya kadar etkileri üzerinde durulmuş, mum ve ışığın insanların kutsallaştıkları oranda önemi ve hayatın içerisindeki rolleri ele alınmıştır.Anahtar Kelimeler: Mum, Işık, Ateş, Semitik Din, Primitif Dönem

Considering the transcendent aspects of symbols, it is seen that candles and light have many meanings at all times and places. This situation is related to the effect of the importance of light, as well as the relationship it establishes with the sacred and the benefit it provides in daily life. For this reason, in this study, the reasons and consequences of the candle and light symbols always finding a place in history, from the primitive period to the modern period, are emphasized. The traces of candle and light symbols in ancient religions and semitic religions, especially in myths and myths, then their reflections on the ancient Turks and today's Turkish world were discussed. Fire, which is an indispensable element of man in the primitive period, is one of the protagonists of myths and myths, but it is also identified with divine places due to the dualist structures of some religions, and in some religions it has been an intermediary with the sacred. In Judaism, which is one of the Semitic religions and cultures, fire and the smoke of fire play an important role in the communication with God, while in Christianity candles and light have been the symbols of God in the central position.Another detail is that in Islam, the symbol of light appears as the concept of light and the metaphorical aspect of the concept is emphasized. In Turks, on the other hand, the cleansing aspect of fire and its effect on the hearth cult, as well as the reflections of candle and light symbols are mentioned.In the study, the effects of candle and light symbols, especially fire in the primitive period, from people's daily lives to their religious rituals, were emphasized, and the importance of candles and light as people became sacred and their roles in life were discussed.Keywords: Candle, Light, Fire, Semitic Religion, Primitive Period