Öğrencilerin sosyal bilgiler öğrenme nedenleri, süreçte karşılaştıkları sorunlar, beklentileri ve sosyal bilgiler öğrenmelerinin yaşamlarına yansımaları

Abstract

Bu araştırmanın amacı, ortaokul öğrencilerinin sosyal bilgiler dersiniöğrenme nedenlerini, sosyal bilgiler dersinde yaşadıkları sorunları, sosyal bilgileröğretmeninden beklentilerini ve sosyal bilgilerin yaşamlarına yansımalarınıbelirlemektir. Araştırma, nitel araştırma desenlerinden durum çalışası olarakyürütülmüştür. Araştırmanın çalışma grubunu 2020-2021 öğretim yılında Kilis iliMerkezi'ne bağlı ortaokullarda farklı sınıf düzeylerinde (5, 6. ve 7.sınıf) öğrenimgören 90 öğrenci oluşturmaktadır. Çalışma grubunun oluşturulmasında amaçlıörnekleme yöntemlerinden maksimum çeşitlilik örnekleme tekniği kullanılmıştır.Veri toplama aracı olarak açık-uçlu sorulardan oluşan online görüşme formukullanılmıştır. Elde edilen veriler içerik analizi tekniği kullanılarak analizedilmiştir. Araştırma sonucunda alt problemler doğrultusunda her sınıf düzeyindebenzerlik gösteren bulgulara ulaşılmıştır. Bulgulara göre her sınıf düzeyindeöğrenim gören öğrencilerin sosyal bilgiler dersini öğrenme nedenleri arasındagenel olarak dersi sevmek, merak, tarih öğrenmek ve bu ders aracılığıyla geleceğehazırlanmak yer almaktadır. Her sınıf düzeyinde öğrencilerin sosyal bilgilerdersinde yaşadıkları sorunlar sosyal bilgilere ait bazı konuların anlaşılamaması vederslerde oluşan gürültü olarak saptanırken 5. sınıf düzeyinde dersin sıkıcı olduğubulgusuna ulaşılmıştır. Bununla birlikte çalışmada derslerde uygulamalıetkinliklerin yapılması, derslerin eğlenceli ve ilgi çekici bir şekilde işlenmesi veöğrencilerle daha fazla ilgilenilmesi her sınıf düzeyinde öğrenim gören öğrencilerinsosyal bilgiler öğretmeninden beklentileri olarak bulgulanmıştır. Öte yandan 5.sınıf öğrencilerinin bir kısmı tarafından sosyal bilgiler ders saatinin artırılmasıgerektiğinin vurgulanması araştırmada önemli bir sonuç olarak düşünülebilir.Sosyal bilgiler dersinin öğrencilerin gerçek yaşamlarına yansımaları ise her sınıfdüzeyinde benzer olmakla birlikte farklılık göstermiştir. Öğrenciler genel olaraksosyal bilgilerin günlük yaşamlarındaki kazanımlarının farkında olduklarını vebunları kullandıklarını belirtmişlerdir. Çalışmada bilginin gündelik yaşamdakullanımı, öğrenilen bilgilerin gerçek hayatı kolaylaştırması, öğrenilen hak vesorumlulukları yerine getirme, kültür bilincini geliştirme, çevreye duyarlı bireyolarak davranma bu kazanımların öğrenciler arasında yaygın örnekleri olarakbulunmuştur. Ek olarak 5. ve 6. sınıf öğrencileri sosyal bilgiler dersi aracılığıyladünyayı tanıdıklarını belirtirken; 7. sınıf öğrencileri sosyal bilgiler dersi sayesindeülkemizi daha iyi tanıdıklarını ifade etmişlerdir. Bu çalışmadan elde edilen verilerışığında Sosyal bilgiler öğretmenlerine öğrencilerle diyaloglar kurarak etkili veverimli bir sınıf yönetimi sağlamaları, derslerde anlaşılmayan konulara daha fazlaağırlık verip öğrencilerin etkin katılımlarını sağlamaları ve öğrencilerin kendi bilgiyapılarını anlamlandırmalarına yardımcı olmaları, sınıf ortamında etkili öğretimstratejilerinden yararlanmaları ayrıca öğrencilere daha fazla ilgi ve sevgi göstermeleri önerilebilir.Anahtar Kelimeler: Sosyal bilgiler, sosyal bilgiler dersi öğretim programı, sosyal bilgiler öğrenme, öğrenci beklentileri, durum araştırması deseni.

The purpose of this study is to determine the reasons for middle schoolstudents to learn social studies lessons, the problems they encounter in socialstudies lessons, their expectations from their social studies teacher and thereflections of social studies on their own lives. The study was carried out as a casestudy, one of the qualitative research designs. The study group consisted of 90students who were enrolled at different grade levels (5, 6, and 7th grades) inmiddle schools affiliated with Kilis City in Turkey in the 2020-2021 academic year.The maximum variation sampling technique, one of the purposive samplingmethods, was used in the formation of the study group. An online interview formconsisting of open-ended questions was used as a data collection tool. The contentanalysis technique was used to analyze the study data. As a result, similar findingswere obtained at each grade level in line with the sub-problems. According to thefindings, the reasons for taking the social studies course by students at every gradelevel are generally to love the course, to be curious, to learn history, and to preparefor the future through this course. While the problems faced by the students atevery grade level in the social studies lessons were determined as the inability tounderstand some subjects related to social studies and the noise in the lessons, itwas determined that the 5th grade students thought that social studies lessons are boring. In addition, it was found that doing practical activities in the lessons,teaching the lessons in a fun and interesting way and paying more attention to thestudents were the expectations of the students studying at every grade level by thesocial studies teacher. On the other hand, it can be considered an important resultof this study that some of the 5th grade students emphasized that the social studiescourse hours should be increased. The reflections of the social studies course on thereal lives of the students, on the other hand, were similar at every grade level, butdiffered. Students generally stated that they are aware of the achievements ofsocial studies in their daily lives and they use them. In the study, the use ofinformation in daily life, the information learned to make life easier, the fulfillmentof the learned rights and responsibilities, the awareness of culture, the behavior asan environmentally sensitive individual were found to be common examples ofthese achievements among students. In addition, 5th and 6th grade students statedthat they got to know the world through the social studies course; 7th gradestudents stated that they got to know our country better thanks to the socialstudies course. In light of the data obtained from this study, it is necessary forsocial studies teachers to provide effective and efficient classroom management byestablishing dialogues with students, to give more weight to subjects that are notunderstood in the lessons, to ensure the active participation of students and to helpthem make sense of their own knowledge structures, to benefit from effectiveteaching strategies it can also be suggested that students show more interest and love.Keywords: Social studies, social studies curriculum, social studies learning, student expectations