Denizli Çürüksu havzası örneğinde ekolojik alan kullanım uygunluk analizi

Abstract

Günümüzde doğal ve kültürel kaynaklar yanlış alan kullanımları nedeniyle hızla yok olma tehlikesi altındadır. Kaynakların sürdürebilirliği ekolojik yapıya uygun planlama yaklaşımları ile sağlanabilir. Denizli il sınırları içerisinde kalan Büyük Menderes Havzasının önemli alt havzalarından olan Çürüksu Havzası'nın ekolojik açıdan sürdürülebilir alan kullanım yaklaşımlarının belirlenmesi yanlış alan kullanımlarının önlenmesi açısından önem arz etmektedir. Bu çalışmada Çürüksu Havzası içerisinde cereyan eden ekolojik süreçler dikkate alınarak uygunluk analizleri neticesinde optimal alan kullanım önerilerinin geliştirilmesi amaçlanmıştır. Çalışma alanında doğal ve kültürel kaynak değerleri ayrıntılı olarak ele alınarak, Tarım, Orman ve Yerleşim alanları kullanım tipleri için uygunluk analizleri haritaları üretilmiştir. Yapılan analizler sonucunda 176539 ha.'lık Çürüksu Havzasının 58457 ha. (%33,11) Tarım Alanları, 103147 ha. (%58,43) Orman Alanları ve 14935 ha. (%8,46) Yerleşim Alanları için optimal seviyede uygun olarak tespit edilmiştir. Optimal alan kullanım durumu şimdiki alan kullanımları ile karşılaştırıldığında, optimal açıdan 5256 ha.'lık tarım alanı ekolojik olarak uygun değilken tarım alanı olarak kullanıldığı, Orman alanları optimal açıdan 8077 ha.'lık potansiyelinin bulunduğu, yerleşim alanları için ise 3134 ha.'lık potansiyel alanın bulunduğu tespit edilmiştir. Sonuç olarak; potansiyel kaynak değerlerine sahip Çürüksu Havzasında yanlış alan kullanımlarının önlenmesi açısından havza içerisinde koruma kullanma dengesi dikkate alınarak fiziksel planlama çalışmalarının yapılması, ekolojik yapıya uygun planlama ve yönetim yaklaşımlarının ortaya konulması gerekmektedir.

Today, natural and cultural resources are in danger of disappearing rapidly due to misuse of land. Sustainability of resources can be achieved with planning approaches suitable for ecological structure. Determination of ecologically sustainable land use approaches of Çürüksu Basin, which is one of the important sub-basins of Büyük Menderes Basin within the borders of Denizli province, is important in terms of preventing incorrect land use. In this study, it is aimed to develop optimal land use proposals as a result of suitability analyzes considering the ecological processes occurring in the Çürüksu Basin. In the study area, natural and cultural resource values were discussed in detail, and suitability analysis maps were produced for Agriculture, Forest and Residential areas usage types. As a result of the analyzes made, 58457 ha of the 176539 ha. Çürüksu Basin. (33.11%) Agricultural Lands, 103147 ha. (58.43%) Forest Areas and 14935 ha. (8.46%) were determined to be optimally suitable for residential areas. When the optimal land use status was compared with the current land uses, it was determined that 5256 hectares of agricultural land were optimally used as agricultural land although it was not ecologically suitable, the Forest Areas had an optimal potential of 8077 hectares, and a potential area of 3134 hectares for residential areas. As a result; In order to prevent misuse of land in the Çürüksu Basin, which has potential resource values, it is necessary to apply physical planning studies, considering the balance of protection and use within the basin, and planning and management approaches suitable for ecological structure should be put forward.