Premenstrüel sendrom ve doğum yapmanın kadınların bilişsel fonksiyonlarına etkisi

Abstract

Menstrüel siklus hipotalamus-hipofiz-gonad aksının etkileri sonucunda kadınların üreme organlarında gerçekleşen değişimdir. Menstrüel kanama ise menstrüel siklusun dış yüzeyde görülen belirtisidir. Menstrüel kanama foliküler faz sürecinde başlar ve luteal faz sürecinde sona erer. Birçok kadın menstrüel döngünün bir sonucu olan premenstrüel sendromdan negatif olarak etkilenmektedir. Dahası, premenstrüel sendrom hayat kalitesini düşürmektedir. Premenstrüel sendrom fiziksel, duygusal, davranışsal ve psikolojik belirtiler içermektedir. Premenstrüel sendrom belirtileri gösteren birçok kadın dikkat ve hafızalarında güçlüklerle karşılaştıklarını belirtmişlerdir. Bu nedenle, diğer belirtilerle birlikte premenstrüel sendromun nöropsikolojik belirtileri de araştırılmaktadır. Ancak, alanda daha önce yapılan çalışmalarda fikir birliği sağlanamamıştır. Bu çalışma premenstrüel sendromun nöropsikolojik etkilerini içeren alanyazına katkı sağlaması amacıyla gerçekleştirilmiştir. Daha önceki birçok çalışma anneliğin bilişsel işlevlere olan etkisini göstermiştir. Sonuçlar hamileliğin hipokampüs, hipotalamus, amigdala ve prefrontal korteksin hacminde değişikliğe sebep olduğunu göstermiştir. Ayrıca, doğum yapmanın beyindeki yönetici işlev, görsel mekansal organizasyon ve görsel bellekle ilişkili bölgelerinde nöronal aktiviteyi azalttığı gözlemlenmiştir. Ancak yapılan bu çalışmalar doğum yapmanın bilişsel işlevler üzerindeki uzun süreli etkilerini içermemektedir. Bu çalışma anneliğin bilişsel işlevler üzerindeki uzun süreli etkilerini incelemek amacıyla gerçekleştirilmiştir.Bu çalışmada premenstrüel sendromun bilişsel işlevler üzerindeki etkisini incelemek amacıyla luteal fazdaki ve foliküler fazdaki kadınlar SPSS 25.0 (Statistical Package for Social Sciences, version 25) programı aracılığıyla t-testi kullanılarak karşılaştırılmıştır. Premenstrüel sendromun belirtilerini depresyon ve anksiyete belirtilerinden ayırdetmek amacıyla Beck Depresyon Envanteri ve Beck Anksiyete Envanteri uygulanmıştır. Premenstrüel sendromun varlığını anlayabilmek amacıyla ise Premenstrüel Sendrom Tarama Aracı (PSST) uygulanmıştır. Katılımcılara görsel bellek, sözel bellek, dikkat, görsel mekansal organizasyon ve yönetici işlevleri ölçen testler uygulanmıştır. Sonuçlar İleri Sayı Menzili Testi'nde luteal fazdaki kadınların foliküler fazdaki kadınlara göre anlamlı olarak daha kötü performans sergilediklerini göstermiştir t (23) = -2.219, p < .05. Diğer bir deyişle, premenstrüel sendromun anlamlı olarak kadınların dikkatlerini etkilemiştir. Premenstrüel sendromun görsel bellek, sözel bellek, görsel mekansal organizasyon ve yönetici işlevler üzerinde anlamlı etkisi bulunamamıştır.Aynı grup doğum yapmış ve doğum yapmamış olarak ayrılarak doğum yapmanın bilişsel işlevler üzerindeki etkisi incelenmiştir. Karşılaştırma SPSS 25.0 (Statistical Package for Social Sciences, version 25) programı aracılığıyla t-testi kullanılarak yapılmıştır. Görsel bellek, sözel bellek, dikkat, görsel mekansal organizasyon ve yönetici işlevleri ölçen testler uygulanmıştır. Sonuçlar doğum yapmanın dikkat, görsel bellek, sözel bellek, görsel mekansal organizasyon ve yönetici işlevler üzerinde anlamlı bir etkisi olmadığını göstermiştir.Ek olarak, menstrüel fazın depresyon skorları ve anksiyete skorları olan ilişkisi de SPSS 25.0 (Statistical Package for Social Sciences, version 25) programı aracılığıyla ki-kare testi kullanılarak incelenmiştir. Herhangi bir anlamlı ilişki bulunamamıştır. Aynı şekilde doğum yapmanın depresyon, anksiyete ve dismenore ile olan ilişkisi SPSS 25.0 (Statistical Package for Social Sciences, version 25) programı aracılığıyla ki-kare testi kullanılarak incelenmiştir. Herhangi bir anlamlı ilişki bulunamamıştır.

Menstrual cycle is a change in women's genitalia as a consequence of hypothalamic-pituitary-ovarian axis effect. Menstrual bleeding is an external indication of the menstrual cycle. It begins during the follicular phase and ends during the luteal phase. Many women are negatively affected by premenstrual syndrome, which is a menstrual cyclic disorder. Furthermore, it reduces quality of life. Premenstrual syndrome includes physical, emotional, behavioral and psychological indications. Many women with premenstrual syndrome indicate that they face difficulties in attention and memory. Therefore, neuropsychological symptoms of premenstrual syndrome have been researched as well as other symptoms. However, previous information about the effects of premenstrual syndrome on cognition is not univocal. Therefore, this study is conducted to contribute to the literature.Previous research revealed the effects of motherhood on cognitive functions. The results showed that pregnancy may cause changes in the hippocampus, the hypothalamus, the amygdala and the prefrontal cortex volumes. Also, pregnancy may cause reduced neuronal activity in brain regions that are responsible for executive functions, visuospatial constructional ability and visual memory. However, hese research does not include long-term effects of giving birth on cognition. Therefore, the current study is conducted to examine the long-term effects of motherhood on cognitive functions.In this study, women in the luteal phase and follicular phase were compared to examine the effects of premenstrual syndrome on cognition by using t-test on SPSS 25.0 (Statistical Package for Social Sciences, version 25) program. Beck Depression Inventory and Beck Anxiety Inventory were applied to discriminate the symptoms of depression, anxiety and premenstrual syndrome. Premenstrual Syndrome Screening Tool was applied to determine whether premenstrual syndrome exists or not. Tests that measure visual memory, verbal memory, attention and concentration, visuospatial organization and executive functions were conducted. Our results demonstrated that women in the luteal phase performed significantly worse than women in the follicular phase in the Digit Span Forward Test t (23) = -2.219, p < .05. In other words, we found that premenstrual syndrome significantly affects attention and concentration. We could not find any significant effect of premenstrual syndrome on visual memory, visuospatial organization, executive functions and verbal memory.The same group were compared as nulliparous and parous to examine the long-term effects of giving birth on cognitive abilities by using t-test on SPSS 25.0 (Statistical Package for Social Sciences, version 25) program. The same tests that measure visual memory, verbal memory, attention and concentration, visuospatial organization and executive functions were conducted. The results showed no significant effect of giving birth on attention and concentration, visual memory, verbal memory, visuospatial organization and executive functions.In addition, the relationships between menstrual phase and depression scores, menstrual phase and anxiety scores, giving birth and depression scores, giving birth and anxiety scores, giving birth and dysmenorrhea were examined by chi-square test on SPSS 25.0 (Statistical Package for Social Sciences, version 25) program. We could not find any significant relationship.