Sözlü kültürün elektronik ortamdaki dönüşümü: Kültür ve değer aktarımı bağlamında hazır mesaj örnekleri

Abstract

Toplumların kültürleri durağan değil, dinamiktir. Kültürel öğeler, onları paylaşan bireylerin gereksinimleri, teknolojik gelişmeler gibi etkenler neticesinde yeniden güncellenirler, yapısal ve işlevsel dönüşüme uğrarlar. Özellikle iletişim araçları ve biçimlerindeki yenilikler, sözlü kültürü meydana getiren unsurların yeniden üretimini doğurur. Bunun sonucu olarak sözlü kültür ürünleri, elektronik kültürün yaygınlaşmasıyla birlikte elektronik ortama da adapte olurlar. Sözlü kültürün geçmişten bugüne taşınan yapısı, elektronik ortamda yeniden şekillenebilir ya da bağlamından kopup yeni bir oluşuma çıkış noktası olabilir. Sözlü kültür ortamının ürünü olmakla birlikte varlığını yazılı ve elektronik kültür ortamlarının imkânlarından da yararlanarak sürdürmeye çalışan geleneklerden biri de tebrik ve taziye ifadeleridir. Türk toplumunda millî ve dini bayramlar, Cuma günleri, kandil geceleri, ölüm gün ve yıl dönümleri vd. önemli görülür ve bugünde insanların birbirlerine dilek ve temennilerde bulunmaları, dua etmeleri, birbirlerini tebrik etmeleri gereklilik kabul edilir. Bu gelenek, sözlü ve yazılı kültürde sürerken diğer yandan elektronik ortama aktarılmış ve çeşitli mesaj uygulamaları, sosyal medya platformları vb. üzerinden kendine yeni bir 'mekân' oluşturmuştur. Elektronik ortamda yaygınlaşan bu içerikler; bayram, kandil, millî bayram vb. kutlamaları ile birlikte özellikle elektronik ortamı aktif kullanan kişilerce yaygın bir şekilde yapılmaktadır.Bu tez çalışmasında, belirli gün kutlamaları, anmaları ve hayırlamaları çerçevesinde oluşan sözlü kültürün, elektronik ortama geçişinde yaşanan yapısal, işlevsel ve mekânsal değişim incelenmiş, bu geleneğin kültür ve değer aktarımındaki rolü üzerinde durulmuştur. Elektronik ortam, yeni bir folklorik mekân ve geleneğin aktarımı - dönüşümü sürecinde bir araç olarak ele alınarak, veriler netnografik yöntemle elde edilmiş ve doküman analizi yöntemiyle incelenmiştir. Tespit ve yorum aşamalarında ise yeni bir kültür öğesi olarak hazır mesajların elektronik ortamdaki kültür ve değer aktarımına katkısı, varlığını sürdürdüğü ortamın özelliklerine göre şekillenişi, işlevleri ve elektronik ortamın ifade biçimlerinden yararlanışı öne çıkarılmıştır.Konuyla ilgili yapılan tez çalışması, sosyal bilimler ve yordayıcı bir analiz perspektifiyle kültür ve değer aktarımında elektronik ortamın rolü üzerine, elektronik kanallarla mesajlaşma üzerinden, akademik bilginin üretilmesi doğrultusunda önem taşımaktadır.

The cultures of societies are dynamic and not static. Cultural elements are reupdated depending on the needs of the individuals they share. Changes and transformations developed technological developments and the transition in structural and functional transformations. Inparticular, changes in the means of communication and the forms of these means require the reshaping of the elements of oral culture. As a result, oral culture products adapt to the electronic environment with the spread of the electronic environment. The weak traditional structure of oral culture can be electronically reshaped. On top of being the harvest of the oral cultural environment, one of the traditions that endeavours to maintain its existence by utilising the opportunities of the written and electronic cultural environment is the greeting and condolense phrases. National and religious holidays in Turkish society, Fridays, oil lamp nights, deathdays and anniversaries and so on. While this traditions till continues in oral culture, it has also been transferred to the electronic environment and has formed a new space itself through the various messages. In conjunction with the religious festivals and holynights, the ready messages that has become popular in the electronic environment are practised by especially second and third generations in a widespread manner. In this thesis statement, the structural, functional and spatial change which occurs during the transition from oral culture to electronic environment in ready messages will be analyzed and the role of this invented tradition on culture and the value convection will be emphasized. The electronic environment will be investigated with netnographic method by discussing it as a tool in the process of the change and transposition of a new folkloric place and convection. When it comes to comment and evaluation process, ready messages' contribution on culture and value transposition in electronic environment, its taking form according to the charecteristics of the environment it subsists, its functions and its benefits from the type of expressions of electronic environment will be put forward.This thesis study on the role of electronic media environments in transfering culture and values from the perspective of social sciences and predictive analysis via ready messages are important in terms of producing academic knowledge.