Çocuklar için felsefe kitaplarının nitelikli çocuk kitaplarında bulunması gereken özellikler bakımından incelenmesi

Abstract

Bu araştırmada, çocuklar için felsefe yapıtları, çocuk edebiyatı temel iç yapıilkelerine (konu, ileti, dil ve anlatım) göre ve çocuk gerçekliğine seslenme odağındaincelenmiştir. Bununla birlikte araştırmaya konu olan yapıtların; hangi sınıf-yaşdüzeyinde kullanılacağı, hangi alt konularla işleneceği, çocuk okurun hangi gelişimalanlarına katkı sağlayacağı, hangi üst düzey düşünme becerilerini geliştireceği;yapıtların eşliğinde hangi değerlerin ve Türkçe öğretimi açısından dilsel etkinlikleringündeme getirileceği başlıklarında incelemeler yapılmıştır. Nitel araştırmayöntemlerinden doküman analizi ile belirlen araştırma olarak kurgulanan çalışmanıninceleme nesnesi Felsefe Dedektifi, Çıtır Çıtır Felsefe, Düşünme Çemberi, Çocuklarİçin Felsefe, Filozof Çocuk dizilerinden seçilen toplamda 20 kitap olup söz konusuyapıtlar, betimsel çözümleme yöntemiyle incelenmiştir.Bu araştırmada `felsefe yapmayı ve düşünme eğitimini amaçlayan atölyekitapları` ve `felsefe yapmayı, düşünme eğitimini güdümlü-kurgulanmış anlatımetinleri aracılığıyla sunan kitaplar` çocuk edebiyatının temel ilkelerinden içeriközellikleri odağında (konu, ileti, dil ve anlatım) incelenmiştir. Böylece çocuklar içinfelsefe izleği etrafında oluşturulmuş çocuk kitaplarından amaçlı örneklemeyöntemlerinden `ölçüt örnekleme` yoluna gidilerek araştırmanın veri kaynağı/tabanı(inceleme nesnesi) belirlenmiştir.İncelenmek üzere ele alınan çocuklar için felsefe kitapları, yayınevlerindenelde edilerek çocuğa görelik ilkesi odağında çocuk edebiyatı ilkelerine göreincelenmiştir. İncelemelerde Sever'in (2007) `Çocuk Edebiyatı Öğretimi NasılOlmalıdır?` adlı çalışmasında ayrıntılı olarak açıkladığı, çocuk edebiyatı yapıtlarındabulunması gereken ilkeler kullanılmıştır. Belirlenen alt problemlere dönük betimselçözümlemeler bu ölçütler doğrultusunda yapılmıştır.Çalışmanın inceleme nesnesi olarak belirlenen yapıtlar üzerindegerçekleştirilen çözümlemeler sonucu, yapıtların konu, ileti, dil ve anlatımbakımından çocuğa görelik ilkesine uygun olduğu belirlenmiştir.Anahtar Sözcükler: Çocuk edebiyatı, çocuklar için felsefe, düşünme becerileri, nitelikli çocuk kitapları

In this research, works of philosophy for children were examined according tothe basic internal structure principles of children's literature (subject, message,language and expression) and in the focus of addressing children's reality. However,the works that are the subject of the research; at which grade-age level it will be used,which sub-topics will be covered, which developmental areas the child reader willcontribute to, which high-level thinking skills will be developed; In this study,studies were carried out under the titles of which values and linguistic activities interms of Turkish teaching will be brought to the agenda in the accompaniment of theworks. The study object, which is designed as a research determined by documentanalysis, one of the qualitative research methods, is a total of 20 books selected fromthe series Felsefe Dedektifi, Çıtır Çıtır Felsefe, Düşünme Çemberi, Çocuklar İçinFelsefe, Filozof Çocuk and these works have been analyzed by descriptive analysismethod.In this research, `workshop books aiming at philosophizing and thinkingeducation` and `books that offer philosophy and thinking education through guidedconstructed narrative texts` were examined in the focus of content features (subject,message, language and expression), which are among the basic principles of children'sliterature. Thus, the data source/base (object of study) of the research was determinedby using the `criterion sampling` method, one of the purposive sampling methodsfrom children's books created around the philosophy of philosophy for children.Philosophy books for children, which were taken into consideration forreview, were obtained from publishing houses and examined according to theprinciples of children's literature, with the focus on the principle of being suitable forthe child. Sever's (2007) `How Should Children's Literature Teaching Be?` Theprinciples that should be found in works of children's literature, which he explained indetail in his work named , were used. Descriptive analyzes of the determined subproblems were made in line with these criteria.According to the results obtained from the examinations carried out on theworks determined as the study object of the study, it has been determined that the saidworks are in accordance with the principle of appropriateness for the child in terms ofsubject, message, language and expression.Keywords: Children's literature, philosophy for children, thinking skills, quality children's books