Türk vergi sisteminde ücret gelirlerinin vergilendirilmesinin vergilemede adalet ilkesi açısından değerlendirilmesi ve bir model önerisi

Abstract

Çalışmamızda özetle; vergilendirmede adalet ilkesinin öneminden hareketle Türk Vergi Sistemi'nde ücret gelirlerinin vergilendirilmesinin adil olup olmadığı, tespit edilen veriler ışığında karşılaştırmalı olarak ortaya konulmuştur.Çalışmamızın birinci bölümünde literatür taraması yapılarak, adalet ve vergi adaleti kavramlarının teorik ve yasal temelleri araştırılmıştır. Sonrasında yine aynı bölümde vergi adaletini ilgilendiren teorik diğer kavramlar üzerinde durulmuş, tarih boyunca uygulanan tekniklerden bahsedilmiştir.Çalışmamızın ikinci bölümünde ücret gelirlerinin ülkemizde nasıl vergilendirildiği konusunda yasal düzenlemelere yer verilerek mevcut uygulama incelenmiştir.Çalışmamızın üçüncü bölümünde ise Türkiye'de vergi gelirlerinin en önemlilerinden olan Gelir Vergisi'nin büyük oranda ücret geliri elde edenlerden kaynakta kesinti yoluyla alındığı ortaya konulmuş, ücret geliri elde edenlerin aslında en düşük gelir düzeyinde yer alan kesim olduğundan bahsedilmiştir. Devamında dolaylı vergilerin ağırlığından hareketle ücret geliri elde edenlerin üzerindeki vergi yükünün bir hayli fazla olduğu kanıtlanmış, OECD ülkeleri ile karşılaştırılarak çağdaş vergi sistemlerinde olması gerektiği gibi yeni bir model önerisinde bulunulmuştur. Ayrıca vergilendirmede adaleti engelleyen sorunlar da ortaya konularak çeşitli çözüm önerileri sunulmuştur.Sonuç ve öneriler kısmında ise çalışmamızın üçüncü bölümündeki verilerden hareketle neler yapılması gerektiği anlatılmış, netice itibariyle Türkiye'de gelir vergisi tarifesinin yeniden oluşturularak emek geliri elde edenler ile sermaye geliri elde edenlerin ayırma kuramı doğrultusunda birbirlerinden farklı şekilde vergilendirilmesi gerektiği belirtilmiştir. Bu noktada Almanya'da uygulanmakta olan gelir vergisi tarifesinden hareketle asgari ücretin yıllık toplam tutarı üzerinden %0 oranında vergi alınması, bir başka anlatımla ücretli çalışanların elde etmiş olduğu gelirin yıllık asgari ücretin tutarı kadar olan gelirlerinin vergi dışı bırakılması gerektiği savunulmuştur. Ayrıca vergilendirmede adaleti engelleyen diğer sorunlardan da bahsedilmiş ve genel olarak dolaysız vergi gelirlerinin artırılması ile buna bağlı olarak dolaylı vergilerin ağırlığının düşürülmesine yönelik çeşitli çözüm önerileri de sunulmuştur.

In the study, based on the importance of the principle of fairness in taxation, whether it is fair to tax wage income in the Turkish Tax System has been comparatively revealed in the light of the data determined.In the first part of our study, the theoretical and legal foundations of the concepts of justice and tax justice were investigated by conducting a literature review. Afterwards, in the same section, other theoretical concepts concerning tax justice were emphasized and techniques applied throughout history were mentioned.In the second part of our study, the current practice was examined by including legal regulations on how wage income is taxed in our country.In the third part of our study, it was revealed that Income Tax, which is one of the most important tax revenues in Turkey, is largely taken from wage income savers through deductions in the source, and it is mentioned that wage incomers are actually the lowest income level. Subsequently, the tax burden on wage income gainers was proved to be quite high based on the weight of indirect taxes, and a new model was proposed as it should be in contemporary tax systems by comparing them with OECD countries. In addition, problems preventing justice in taxation were presented and various solutions were presented.In the conclusions and suggestions section, it is explained what should be done based on the data in the third part of our study, as a result, it is stated that those who make labor income and those who obtain capital income by re-creating the income tax tariff in Turkey should be taxed differently from each other in line with the separation theory. At this point, based on the income tax tariff being applied in Germany, 0% of the total annual amount of the minimum wage in other words, it is argued that the income earned by paid employees should be de-taxed as much as the amount of the annual minimum wage. In addition, other issues preventing justice in taxation were mentioned and various solutions were presented to increase direct tax revenues in general and to reduce the weight of indirect taxes accordingly.