1990 sonrası merkez sol partilerde ideoloji değişimi: CHP örneği

Abstract

Bu tez çalışması, merkez sol partilerin bir örneğini oluşturan ve kendisini sosyal demokrat bir parti olarak tanımlayan CHP'nin kuruluş tarihinden itibaren 2002 yılına kadar geçen sürede politik-ideolojik dönüşümü konu edinmiştir. Bu çalışmada CHP'nin karşılaştığı yerel-ulusal-uluslararası sorunlara çözüm bulmak adına ele aldığı ideolojik dönüşümleri incelenirken, partinin üretmiş olduğu sosyal liberal sentez yaklaşımının arkasında bulunan yerel-evrensel fikri üzerinde durulacaktır. CHP parlamentoda muhalefette olduğu dönemlerde, siyasetini uygulama fırsatı bulamamış gibi davranmaktadır. Seçim sonuçlarına bakıldığında ise İstanbul, Ankara, İzmir, Antalya, Adana vb. ülkenin büyük belediyelerini yönetmektedir. Belediyenin vatandaşlarının taleplerinin karşılanmasında ise CHP geri planda kalmaktadır. Çalışmanın amacı 1992 yılı itibariyle CHP'nin sosyal demokrasinin ve ülkenin içinde bulunduğu krize çözüm olarak sunmuş olduğu sosyal-liberal sentez yaklaşımının uygulamada başarıya ulaşıp ulaşmadığını incelemektir. Partinin, sosyal demokrasi krizi noktasında önermiş olduğu çözümler ise başarıya ulaşamamıştır. Araştırma, Türkiye'de TBMM'deki tek sosyal demokrat parti özelliği taşıyan CHP ile sınırlandırılmıştır. Araştırmalar neticesinde, CHP'nin geçirmiş olduğu ideolojik dönüşümlerin 1992 sonrasında uygulama alanı bulabilmek adına bir zemin hazırlayamadığı ve sosyal demokrasi için üretmiş olduğu çözümleri politik pratikte gözlemleyebilmenin güç olduğu sonucuna varılmıştır.

This thesis focuses on the political-ideological transformation of CHP, which is an example of center-left parties and defines itself as a social-democratic party, from the date of establishment until 2002. In this study, while examining the ideological transformations of CHP to find solutions to the local-national-international problems it faces, the local-universal idea behind the social liberal synthesis approach produced by the party will be emphasized. When CHP is in opposition in the parliament, it acts as if it did not have the opportunity to implement its policy. Looking at the election results, Istanbul, Ankara, Izmir, Antalya, Adana, etc. governs the major municipalities of the country. CHP lags in meeting the demands of the citizens of the municipality. The study aims to examine whether the social-liberal synthesis approach, which CHP presented as a solution to the crisis of social democracy and the country in 1992, has been successful in practice. The solutions proposed by the party at the point of the crisis of social democracy did not succeed. The research is limited to CHP, which is the only social democratic party in the Turkish Grand National Assembly. As a result of the researches, it has been concluded that the ideological transformations that the CHP went through after 1992 did not prepare the ground for finding a field of application and it was difficult to observe the solutions it produced for social democracy in political practice.