Bazı ayva klon anaçlarının armutta büyüme, meyve verim ve kalitesi üzerineetkileri

Abstract

Bu çalışma, Bafra (Samsun) ekolojik koşullarında ayva klon anaçlarının [BA29, Quince A (QA) ve Quince C (MC)] 'Deveci', 'Santa Maria', 'Abate Fetel' ve 'Williams' armut çeşitlerinin büyüme, verim ve meyve kalitesi üzerine etkisini belirlemek amacıyla 2020-2021 yılları arasında yürütülmüştür. Çalışmada incelenen çeşit/anaç kombinasyonlarında fenolojik, morfolojik ve pomolojik incelemeler yapılmıştır. Fenolojik özellikler üzerine anaçların ve çeşitlerin etkisinin önemli olduğu belirlenmiştir. Çalışmada en erken çiçeklenme ve hasat 'Abate Fetel', en geç çiçeklenme 'Williams', en geç hasat ise 'Deveci' çeşidinde olmuştur. Çalışmada en yüksek meyve ağırlığı anaçlar bakımından BA29 ve QA, çeşitler bakımından 'Abate Fetel' (233.07 g)'de belirlenmiştir. Meyve kabuğu renk özellikleri üzerine anaçların etkisi önemsiz olurken, çeşitlerin etkisi önemli olmuştur. Meyve eti sertliği en yüksek olan anaç MC olurken, 'Abate Fetel' çeşidinin meyve eti sertliği diğer çeşitlerden daha düşük olmuştur. Anaçlar bakımından en yüksek SÇKM, titre edilebilir asitlik ve pH BA29 anacında belirlenmiştir. Titre edilebilir asitlik 'Santa Maria'da en yüksek, 'Abate Fetel' çeşidinde ise en düşük olmuştur. 'Santa Maria' çeşidinin SÇKM içeriğinin diğer çeşitlerden daha düşük olduğu saptanmıştır. En yüksek anaç çapı, gövde çapı ve ağaç boyunun BA29'da, en düşük ise MC anacında olduğu belirlenmiştir. En yüksek taç hacmi 'Santa Maria' en düşük ise 'Williams' çeşitlerinde belirlenmiştir. Yaprak alanı üzerine anaçların ve çeşitlerin etkisi önemli olup en yüksek yaprak alanı 'Santa Maria'/QA'da belirlenmiştir. MC anacının yıllık sürgün uzunluğunun diğer anaçlardan daha düşük olduğu belirlenmiştir. En yüksek bitki başına meyve sayısı, bitki başına verim ve dekara verim BA29 anacında belirlenmiştir. En yüksek gövde kesit alanı ve gövde kesit alanına verim BA29'da anacında belirlenmiştir. En yüksek pazarlanabilir meyve oranı 'Williams'/QA kombinasyonunda belirlenmiştir. 'Deveci' çeşidinde karalekeli meyve oranı diğer çeşitlerden daha yüksek olmuştur. En yüksek hasat önü meyve döküm oranı 'Williams'/BA29 kombinasyonunda belirlenmiştir. Araştırmadan elde edilen veriler sonucunda en uygun çeşit/anaç kombinasyonunun belirlenmesi için araştırmanın uzun süre devam ettirilmesi gerektiği düşünülmektedir.

This study was conducted to determine the effects of quice rootstocks [BA29, Quince A (QA), and Quince C (MC)] on growth, yield, and fruit quality of 'Deveci', 'Santa Maria', 'Abate Fetel', and 'Williams' pear cultivars in Bafra (Samsun) ecological conditions between 2020-2021 years. Phenological, morphological and pomological investigations were performed on the cultivar/rootstock combinations examined in the study. It has been determined that the effect of rootstocks and cultivars on phenological characteristics was significant. In the study, the earliest flowering and harvest was in 'Abate Fetel', the latest flowering was in 'Williams', and the latest harvest was in 'Deveci' cultivar. In the study, the highest fruit weight was determined in BA29 and QA among the rootstocks, and in 'Abate Fetel' (233.07 g) among the cultivars. While the effect of rootstocks on fruit skin color characteristics was insignificant, the effect of cultivars was significant. While the highest fruit flesh firmness was in MC rootstock, and the fruit flesh firmness of 'Abate Fetel' cultivar was lower than that of other cultivars. In terms of rootstocks, the highest TSS, titratable acidity, and pH were determined in BA29 rootstock. Titratable acidity was highest in 'Santa Maria' and lowest in 'Abate Fetel'. 'Santa Maria' had lower TSS content than the other cultivars. The highest rootstock diameter, trunk diameter, and tree height were in BA29 and the lowest in MC rootstock. The highest crown volume was determined in 'Santa Maria' cultivar and the lowest in 'Williams' cultivar. The effect of rootstocks and cultivars on leaf area was significant, and the highest leaf area was determined in 'Santa Maria'/QA. Annual shoot length of MC rootstock was lower than the other rootstocks. The highest number of fruits per plant, yield per plant and yield per decare were determined on BA29 rootstock. The highest trunk cross-sectional area and yield per trunk cross-section area were determined in BA29 rootstock. The highest marketable fruit ratio was observed from 'Williams'/QA combination. The higher black-spotted fruit ratio was in the 'Deveci' than the other cultivars. The highest pre-harvest fruit drop ratio was determined in the 'Williams'/BA29 combination. It is thought that it would be more appropriate to continue the research for a long time to determine the most suitable cultivar/rootstock combination as a result of the data obtained due to the young trees of the plants where the research was carried out.