Ağlar, yönetişim ve bölgesel kalkınma bağlamında zafer kalkınma ajansı: Bir sosyal ağ analizi çalışması

Abstract

Bu tezin temel odağı, TR33 Bölgesi'nde kurumlar arası işbirliği durumunun sosyal ağ analizi ile tespit edilmesi, Zafer Kalkınma Ajansı (ZKA)'nın kurumlar arası işbirliği ve ağ ilişkilerinin oluşturulmasında ne derece etkili olduğunun görüşme verileri ile ortaya konmasıdır. Araştırmada, TR33 Bölgesi (Afyonkarahisar, Kütahya, Manisa, Uşak) il merkezlerinde bulunan, Ajansın yönetim kurulu üyeleri ve en son Kalkınma Kurulu üyelerinden oluşan 43 kurum yöneticisi veya Ajans ile ilgili olan yetkililerle anket ve yarı yapılandırılmış görüşme yapılmıştır. İşbirliği ağ ilişkilerini ortaya koymak üzere bu kurum yetkililerine, son bir yıl içinde bölgesel kalkınma ile ilgili hangi kurumlarla iletişim kurdukları, bilgi ve kaynak alışverişinde bulundukları, proje yaptıkları ve hangi kurumlara güvendikleri sorulmuştur. Sorulardan elde edilen veriler UCINET 6 ve Gephi programlarında analiz edilerek bölgenin işbirliği ağ haritaları çıkarılmıştır. İşbirliği ağları; iletişim, bilgi, kaynak, proje ve güven alt ağları olacak şekilde analiz edilmiştir. Veri analiz tekniği olarak sosyal ağ analizi kullanılmıştır. Bölgenin işbirliği ağlarının oluşmasının arka planında kurumların algı ve görüşlerini yansıtan yarı yapılandırılmış görüşme formlarından elde edilen veriler, tematik olarak analiz edilmiş ve sosyal ağ analizi verileriyle karşılaştırılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre, ZKA, işbirliği ağlarının hepsinde aracılık görevi bakımından; Valilikler, Ticaret ve Sanayi Odaları ve İl Özel İdareleri de bağlantı sayısı bakımından ağların merkezinde konumlanmaktadır. Analizi yapılan ağların tümünde kamu kurumları ve yerel yönetimler sayıca fazladır. Kurumlar, bölgenin diğer illerindeki kurumlar ile işbirliği yapmaktansa kendi illeri içindeki kurumlarla işbirliğini tercih etmektedir. Afyonkarahisar, Kütahya ve Uşak illerindeki kurumlar arasında sınırlı da olsa işbirliği gözlemlenirken, Manisa çoğunlukla bölgenin diğer illeriyle işbirliği yapmamaktadır. Bölgede ağırlıklı olarak sanayi ve eğitim sektöründe hizmet veren kurum ve kuruluşların aktif işbirliği söz konusudur. Kamu- Sanayi- Üniversite İşbirliği (KÜSİ) platformu üyeleri Ajans ile en sıkı etkileşimde bulunan kurumlar olduğundan, bu kurumlar Ajans ile işbirliği yapmaktadır. Kurumlar çoğunlukla Ajansın proje hibelerinden yararlanmak için Ajansla etkileşim kurmaktadırlar. Ajans, bölge aktörlerinin birçoğu tarafından hibe veren kuruluşlar olarak algılanmaktadır. İşbirliği ağlarının merkezinde konumlanan aktörler, ajansa kolaylıkla erişebilirken, ağların çeperinde kalan aktörler ajans ile etkileşim kurmakta zorlanmaktadır. Ajansın bölgesel yönetişim ve işbirliği geliştirmeye yönelik doğrudan ağ stratejisi bulunmamaktadır.Ajans, bölgede doğrudan ve dolaylı olarak sanayi sektörü ile ilgili aktörlerin işbirliği ağı oluşturmasında kurumlar arasında koordinasyonu sağlamaktadır. Bölgesel kalkınma, bölgedeki tüm aktörleri kapsayan bölgesel yönetişim yapılarına dayanarak sağlanmamaktadır. Ajans, bölgesel yönetişim mekanizmasını belli sektörler açısından sağlasa da, kamu, özel ve sivil toplum kuruluşlarının hepsini kapsayan bir yönetişim sürecini yürütmekte başarı sağlayamamaktadır.

The main focus of this thesis is to determine the collaboration between institutions in the TR33 Region through social network analysis, and to reveal the effectiveness of Zafer Development Agency (ZKA) in establishing inter-institutional cooperation and network relations with interview data. In this thesis, questionnaires and semi-structured interviews were conducted with 43 institution managers or officials related to the ZKA, consisting of the members of the Board of Directors of the Agency and the latest Development Board members, located in the provincial centers of the TR33 Region (Afyonkarahisar, Kütahya, Manisa, Uşak). In order to reveal their collaboration network relations, the officials of these institutions were asked with which institutions they have contacted regarding regional development, exchanged information and resources, made projects and which institutions they trust. The data obtained from the questions were analyzed in UCINET 6 and Gephi programs and the cooperation network relations of the region were analyzed. Collaboration networks analyzed as communication, information, resource, project and trust subnets. Social network analysis was used as a data analysis technique. The data obtained from the semi-structured interview forms reflecting the perceptions and views of the institutions in the background of the collaboration networks of the region were analyzed thematically and compared with the data of the social network analysis.According to the results of the research, ZKA is located in the center of the networks in terms of the degree centrality, Governorships, Chambers of Commerce and Industry and Special Provincial Administrations in terms of betweenness centrality in all collaboration networks. Public and local governments institutions are outnumbered in all of the analyzed networks. Institutions prefer to collaborate with institutions in their own provinces rather than cooperating with institutions in other provinces of the region. While there is limited collaboration among institutions in Afyonkarahisar, Kütahya and Uşak provinces, institutions in Manisa mostly do not collaborate with other provinces of the region. Institutions and organizations in the industry and education sector mostly collaborate in the region. Since the members of the Public-Industry-University Cooperation (KUSI) platform are the institutions that interact most closely with the Agency, these institutions collaborate with the Agency. Institutions mostly interact with the Agency to benefit from the its project grants. The agency is perceived by many of the regional actors as grant giving organizations. While actors located at the center of collaboration networks can easily access the agency, actors at the periphery of the networks have difficulty interacting with the agency. The agency does not have a network strategy to develop regional governance and collaboration.The agency provides coordination between institutions in establishing a collaboration network of actors directly or indirectly related to the industrial sector in the region. Regional development is not achieved based on regional governance structures that encompass all actors in the region. Although the agency provides the regional governance mechanism in terms of certain sectors, it cannot achieve success in carrying out a governance process that covers all public, private and non-governmental organizations.