Ortaokul öğrencilerine temizlik ve hijyen bilincinin kazandırılmasında etkili olan faktörlerin incelenmesi

Abstract

Doğumla birlikte başlayan bebeklik döneminde yalnızca aile ile etkileşim halinde olan çocuklar dört beş yaş itibariyle aile bireyleriyle iletişimin dışında sosyal yaşama dâhil olarak yeni öğrenmeler gerçekleştirmektedir. Öğrenmeye en açık ve hevesli olunan bu dönemde yaşamlarını nitelikli bir şekilde sürdürebilmeleri ve sosyal yaşama uyum sağlayabilmeleri için kazanılması gereken bazı önemli alışkanlıklar bulunmaktadır. Bunların başında temizlik ve hijyen alışkanlıkları gelmektedir. Bu dönemde edindikleri temizlik ve kişisel hijyen bilincinin hem bedensel hem ruhsal gelişimlerini önemli derecede etkilediği bilinmektedir. Bununla beraber toplumların gelişmişlik düzeylerinin belirlenmesinde temizlik ve hijyen kriteri büyük önem taşımaktadır. Buna karşılık yapılan çalışmaların sınırlı olduğu görülmektedir.Yapılan bu araştırma ile ortaokul öğrencilerinin temizlik ve kişisel hijyen tutumlarını ortaya çıkarma, temizlik ve hijyen alışkanlıklarının kazandırılması sürecinde aile, sosyal yaşam alanı, okul faktörlerinin etkilerinin incelenmesi amaçlanmıştır.Araştırmanın evreni 2019-2020 eğitim öğretim yılında Bursa ilinde öğretim gören ortaokul öğrencileri, örneklemi ise Bursa İli Osmangazi ilçesinde bir ortaokulda 5. 6. 7. 8. Sınıf da öğrenim gören 500 öğrenci oluşturmaktadır. Veri toplama aracı olarak araştırmacı tarafından geliştirilen 'kişisel temizlik ölçeği' ve kişisel bilgi formu kullanılmıştır. 45 soruluk 'Kişisel Hijyen Ölçeği'nin Cronbach Alpha katsayısı hesaplanmıştır. Yapılan faktör analizi sonucunda gerekli düzeltmeler yapılmıştır. Faktör analizi sonucunda ölçekteki ifade sayısı 34'e düşürülmüştür. Ölçek geliştirme sürecinde Açımlayıcı Faktör Analizi (AFA) ,Kaiser-Meyer-Olkin (KMO) ve Barlett küresellik testi kullanılmıştır. Veriler SPSS 21 programında analiz edilmiştir. Verilerin analizi için T-Testi, Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA), Bonferroni testleri kullanılmıştır. Araştırmada betimsel araştırma yöntemi olan survey (tarama) yöntemi kullanılmıştır.

In the period of babyhood which starts with birth, children, who is just in contact with the members of family, carry out new learnings by being in social life except their communication with family members as they are four or five years old. In this period which is the most willing and open to learning, there are some really important habits which should be gained to harmonized with social life and maintain their life in a qualified way. Foremost among these, there are the habits of cleanliness and hygiene. It is known that the awareness of cleaning and personal hygiene which are made a practice in this period, affect their both physical and spiritual development significantly. Besides this, when societies' level of development is determined, the criteria of cleaning and hygiene are of capital importance. On the other hand, it is clearly seen that the studies are limited.It is aimed to analyze the effect of family, social life field and school in the process of getting them adopt the habit of cleanliness and hygiene and find out secondary school students' attitudes towards cleanliness and personal hygiene in this research.The research's population consists of secondary school students who are studying in Bursa city in 2019-2020 academic year and its sample consists 500 students who are in grade 5,6,7 and 8 in Bursa city, Osmangazi province. As a data collection tool, personal information form and `personal hygiene scale` which has been developed by the researcher have been used. Cronbach Alpha parameter of `Personal Hygiene Scale` which contains 45 questions has been calculated. Necessary regulations have been made as a result of factor analysis. As a result of factor analysis, the number of expressions has been decreased to 34. In scale development process, Exploratory Factor Analysis (AFA), Kaiser-Meyer-Olkin (KMO) and Barlett Globality tests have been used. Data have been analyzed in SPSS 21 programme. T-Test, one-way analysis of variance (ANOVA) and Bonferroni test have been used for analyzing data. In this study, survey method which is a kind of descriptive research has been used as an investigation method.