Hakkâri iline ait bazı etnobotanik bilgilerin biyoloji eğitiminde kullanılmasının öğrencilerin akademik başarısına etkisi

Abstract

Dünyada ve ülkemizde; öğretim ortamları, ulusal düzeyde genel geçer, uzak ve yakın hedefler gözetilerek planlanmaktadır. Kırsal nüfusun yoğun olduğu, etnobotanik bilginin güncel hayatta etkili olduğu çevrelerde, yerel bilginin öğretim ortamında kullanılmasına büyük bir ihtiyaç duyulmaktadır. Araştırma alanı olarak seçilen Hakkâri ili, gerek büyük şehirlerden uzaklığı gerekse engebeli bir coğrafik yapıya sahip olmasından dolayı; yerel özelliklerini korumuştur. Hakkâri ilinde etnobotanik bilgi kullanımının ve bu bilgilerin güncel hayata etkisinin belirginliği, bu ilin seçiminde teşvik edici olmuştur. İlin bu özelliğinin biyoloji öğretiminde kullanılabilme potansiyeli, çalışmamızın esasını oluşturmaktadır. Çalışmamızda Fen Lisesi Biyoloji Müfredatı incelenmiş, doğal çevrenin en fazla yer aldığı, 10. Sınıf Ekosistem Ekolojisi ve Güncel Çevre Sorunları adlı ünitede, yerel bilginin kullanılabileceği tespit edilmiştir. Söz konusu ünitenin okutulduğu dönem içerisinde hazırlanan, Etnobotanik Eğitim Kitapçığı ile öğretimde yerel bilgi kullanımı, öğrencilere anlatım tekniği kullanılarak sunum yolu ile aktarılmıştır. Ön-test ve son-test kontrol gruplu yarı deneysel desen kullanılan araştırmamızda deney ve kontrol grubunun ön-test ve son-test puanları SPSS programı kullanılarak karşılaştırılmıştır. Çıkan sonuçlar ile etnobotanik eğitim verilen deney grubunun ön-test ve son-test puanları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark oluşmamıştır. Ancak deney grubunun ön-test ve son-test puan ortalamaları arasında, son-test puanları lehine anlamlı bir fark oluştuğu sonucuna ulaşılmıştır.

In the world and in our country; teaching environments are planned by considering general, distant and close targets at the national level. In environments where rural population is dense and ethnobotanical knowledge is effective in daily life, there is a great need to use local knowledge in the teaching environment. Hakkari province, which was chosen as the research area, due to its distance from major cities and its rugged geographical structure; preserved its local characteristics. The prominence of the use of ethnobotanical information and the impact of this information on daily life in Hakkari has been an incentive in the selection of this province. The potential of using this feature of the province in biology teaching forms the basis of our study. In our study, the Science High School Biology Curriculum was examined, and it was determined that local knowledge could be used in the unit called 10th Grade Ecosystem Ecology and Current Environmental Problems, in which the natural environment is the most common. With the Ethnobotanical Education Booklet, which was prepared during the period in which the unit was taught, the use of local knowledge in teaching was conveyed to the students by using the narrative technique. The SPSS program tested the pre-test and post-test scores of the experimental and control groups in the fully equipped experimental program with the pre-test and post-test control group. There was no statistically significant difference between the results obtained and the pre-test and post-test scores of the experimental group given ethnobotanical education. However, the experimental group pre-test and post-test mean scores were achieved with a targeted difference between the post-test scores.