İki dilli öğrencilerin Türkçe dinleme yeterlikleri (tutum, kaygı ve dinleme stratejilerini uygulama) ve bu yeterliklerinin bazı değişkenlerle ilişkisi

Abstract

Bu çalışmanın amacı, iki dilli öğrencilerin Türkçe dinleme yeterliklerini; Türkçe dinleme tutumlarını, dinleme kaygılarını ve dinleme stratejilerini uygulama durumları bağlamında belirlemektir. Bu amaç doğrultusunda cinsiyet, sınıf düzeyi, anne ve baba eğitim düzeyi, evde konuşulan dil, akıllı telefona sahip olma, telefonu kullanma amacı, evde TV/radyo bulunma durumu, TV izleme süresi değişkenlerinin öğrencilerin Türkçe dinleme yeterlikleriyle ilişkisi incelemiştir. Çalışmada nicel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Çalışma nicel araştırma modellerinden ilişkisel tarama modeline uygun olarak yapılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu bir ortaokulda öğrenim gören ve çoğu iki dil bilen 145 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırmanın verileri; `Dinlemeye Yönelik Tutum Ölçeği`, `Dinleme Kaygısı Ölçeği` ve `Dinleme Stratejileri Ölçeği` ile toplanmıştır. Her ölçekte öğrencilerin demografik özelliklerinin yer aldığı bir bölüm yer almıştır. Veri analizinde, sırasıyla betimsel istatistik ölçümleri (frekans ve yüzdeleri), Normallik testleri (Komogorov-Smirnov ve Shapiro-Wilk), Mann-Whitney U testi, Kruskal Wallis H testi ve basit doğrusal korelasyon (Spearman sıra farkları) analizi kullanılmıştır. Çalışmanın sonunda iki dilli öğrencilerin Türkçe dinleme tutumları yüksek seviyede olduğu bulunmuştur. Cinsiyet, baba eğitim durumu, akıllı telefon kullanma durumu, telefonu kullanma amacı değişkenlerinin iki dilli öğrencilerin Türkçe dinleme tutumlarıyla olumlu-olumsuz bir ilişkisi olmadığı tespit edilmiştir. Buna karşın 5 ve 7. sınıf öğrencilerinin dinleme tutumlarının 6 ve 8. sınıf öğrencilerine kıyasla daha yüksek olduğu, anne eğitim durumu ilkokul olan öğrencilerin diğer öğrencilere kıyasla daha fazla dinleme güçlüğü çektiği, evde Türkçe ve Arapça konuşan öğrencilerin sadece Arapça konuşanlara göre daha iyi dinleme tutumuna sahip olduğu, TV/radyo izlemeyen/dinlemeyen öğrencilerin, dinleyen/izleyenlere kıyasla daha fazla dinleme güçlüğü yaşadığı, günde 3-4 saat TV/radyo izleyerek/dinleyerek vakit geçirenlerin diğer öğrencilere nazaran daha iyi dinleme tutumuna sahip olduğu tespit edilmiştir. Çalışmada öğrencilerin düşük düzeyde Türkçe dinleme kaygısı yaşadıkları belirlenmiştir. Cinsiyet, anne ve baba eğitim düzeyi, evde konuşulan dil, akıllı telefon kullanma durumu, telefonu kullanma amacı, TV/radyo izleme/dinleme durumu, TV/radyo izleme/dinleme süresi değişkenleriyle dinleme kaygısının bir ilişkisi bulunmamıştır. Bunun yanı sıra 5 ve 7. Sınıf öğrencilerin kaygı düzeylerinin 6.sınıftakilere göre daha yüksek olduğu belirlenmiştir.İki dilli öğrencilerin Türkçe dinleme stratejilerini uygulama düzeylerinin yüksek seviyede olduğu belirlenmiştir. Cinsiyet, anne ve baba eğitim durumu, akıllı telefona sahip olma, telefonu kullanma amacı, evde TV/radyo izleme/dinleme durumu, günlük TV/radyo izleme/dinleme süresi değişkenlerinin Türkçe dinleme stratejilerini uygulama düzeyleriyle herhangi bir ilişkisinin olduğu tespit edilmemiştir. Buna karşılık 6 ve 8. sınıf öğrencilerinin Türkçe dinleme stratejilerini uygulama düzeylerinin 7. sınıfa nazaran daha iyi olduğu, evde hem Türkçe hem Arapça konuşan öğrencilerin dinleme stratejilerini uygulama düzeylerinin, evde sadece Arapça veya hem Arapça hem de Kürtçe konuşan öğrencilere göre daha yüksek olduğu belirlenmiştir.

The aim of this study is to determine the Turkish listening proficiency of bilingual students; To determine Turkish listening attitudes, listening concerns and listening strategies in the context of practice situations. For this purpose, the relationship between the variables of gender, grade level, mother and father education level, language spoken at home, having a smart phone, the purpose of using the phone, presence of TV/radio at home, TV watching time and Turkish listening proficiency of the students were examined. Quantitative research method was used in the study. The study was carried out in accordance with the relational survey model, one of the quantitative research models. The study group of the research consists of 145 students, most of whom are bilingual, studying in a secondary school. The data of the research; It was collected with `Attitude Scale Towards Listening`, `Listening Anxiety Scale` and `Listening Strategies Scale`. In each scale, there was a section where the demographic characteristics of the students were included. In data analysis, descriptive statistics measures (frequency and percentages), Normality tests (Komogorov-Smirnov and Shapiro-Wilk), Mann-Whitney U test, Kruskal Wallis H test and simple linear correlation (Spearman rank differences) analysis were used, respectively.At the end of the study, it was found that the bilingual students' Turkish listening attitudes were at a high level. It was determined that the variables of gender, father's education level, smartphone usage status, and the purpose of using the phone did not have a positive or negative relationship with the Turkish listening attitudes of bilingual students. On the other hand, 5th and 7th grade students' listening attitudes were higher than 6th and 8th grade students, students with primary school education had more listening difficulties compared to other students, and students who spoke Turkish and Arabic at home had better listening attitudes than those who only spoke Arabic. It has been determined that students who do not watch/listen to TV/radio have more listening difficulties compared to those who listen/watch, and those who spend 3-4 hours a day watching/listening to TV/radio have a better listening attitude than other students.In the study, it was determined that the students had a low level of Turkish listening anxiety. There was no relationship between the variables of gender, mother and father education level, language spoken at home, smartphone usage status, purpose of using the phone, TV/radio watching/listening status, TV/radio watching/listening time and listening anxiety. In addition, it was determined that the anxiety levels of the 5th and 7th grade students were higher than the 6th grade students.It has been determined that the bilingual students' level of application of Turkish listening strategies is at a high level. It has not been determined that there is any relationship between the variables of gender, mother and father education level, having a smart phone, the purpose of using the phone, watching/listening to TV/radio at home, daily TV/radio watching/listening time with the level of application of Turkish listening strategies. On the other hand, it has been determined that 6th and 8th grade students' level of application of Turkish listening strategies is better than 7th grade students, and that students who speak both Turkish and Arabic at home have a higher level of application of listening strategies than students who speak only Arabic or both Arabic and Kurdish at home.