Demokrat Parti dönemi bayındırlık politikaları

Abstract

Demokrat Parti, 14 Mayıs 1950 seçimleri sonrasında iktidara gelmesinin ardındanbirçok alanda süratle harekete geçme ihtiyacı hissetmiştir. Bu alanlardan bir tanesi deşüphesiz bayındırlık sahasıdır. Karayolları, su işleri, demiryolu ve limanlar ile yapı işlerindenmüteşekkil bayındırlık faaliyetlerinde DP iktidarı her ne kadar açıkça kabul etmese dekendisinden önce başlatılan projeleri büyük ölçüde devam ettirmiştir. Bununla birliktekendisinin başlattığı çok sayıda projenin bulunduğu da ilave edilmelidir.Demiryollarında ancak mevcut işlerin devam etmesine yetecek kadar kaynak tahsisedilmiş, tüm bayındırlık yatırımları içerisinde demiryollarına ayrılan payda bariz bir küçülmemeydana gelmiştir. CHP döneminde, finansman kapsamında uluslararası kuruluşlarlayürütülen görüşmeleri tamamlanan büyük liman işleri, DP iktidarı tarafından takip edilmiş,buna ilaveten barınak, iskele vs. gibi kıyı tesisleri de inşa edilmiştir. Yapı işlerine dairbaşlangıçta CHP iktidarından devreden bazı işlere dair tasarruf tedbirleri çerçevesindegirişimlerde bulunulmuş, fakat çoğunlukla belirli bir aşamaya gelinen işlerde, birkaçı dışındaönemli değişiklikler yapılmamıştır. Diğer yandan yapı işlerini bir düzene koymak ve bunlarıBayındırlık Bakanlığı bünyesinde toplamak için sarf edilen gayretler boşa çıkmıştır.İncelenen süreçte bayındırlık faaliyetleri kapsamında bilhassa karayolları ve su işlerikonusunda yatırım hacimleri büyük ölçüde genişlemiştir. Bu durum muhalefet tarafındanülkenin gücü ötesinde olduğu gerekçesiyle sıklıkla eleştirilmiştir. Öte yandan DP İktidarı,uluslararası finans kuruluşlarından kaynak temin edilemeyen projelerin bazıları için ülkelerbazında birtakım krediler bulmayı başarmış, 1954 seçimlerinde alınan iyi netice iktidarıözellikle yürüttüğü bayındırlık politikaları noktasında daha da motive etmiştir.Bahsedilen yatırımların büyüklüğü belli bir aşamadan sonra ekonomik sıkıntı yaratmayabaşlamış, planlanan projelerin finansmanı için kredi temin etmek zorlaşmıştır. Söz konususorun ayrıca döviz sıkıntısı ve pahalılık başta olmak üzere kritik inşaat malzemelerininsağlanamamasıyla kendisini hissettirmiştir. İzah edilen olumsuz tablonun da etkisiyle 1957seçimlerinde DP'nin yaşadığı oy kayıpları, Menderes nezdinde iktidarı, ekserisi bayındırlıksahasında yer alan yatırımlara daha çok sarılmaya itmiş, projelerin her aşamasına ait törenlerbirbirini izlemeye başlamıştır. Bunların seçim propagandası olduğuna dair muhalefetinşiddetli eleştirileri DP mensuplarınca reddedilerek, muhalefet yapılan eserleri görmemekletenkit edilmiştir. Nihayetinde 1959 yılına gelindiğinde DP grup toplantılarında köy yol ve suişlerine dair yaşanan tartışmalarda hissedilen kaygının yaklaşan yerel seçimlerden mi, yoksahalka hizmet götürme hevesinden mi kaynaklandığını tespit etmek kolay olmamıştır.

Democrat Party needed immidiately to get in to action in many areas on accession topower after 14th of May,1950. Public works is certainly one of these areas. DP government,although it didn't accept openly, mostly continued the projects of its predecessors in publicworks consisting of highways, hydraulic works, railways, ports and construction. In additionto this, there are many projects of its own.The resources allocated to the railways were just enough for the ongoing works. Theshare of railways in all public works investments decreased significantly. DP followed up theprocess of great port deals which were negotiated with international institutions in terms offinance during CHP period. Moreover, coastline facilities like shelter and seaport etc. wereconstructed. In the beginning, DP made some initiatives in the frame of saving measures forsome constructional works transfered from CHP power, but generally it did not makeimportant changes in the works which reached to a definite stage, except some. On the otherhand, all attemps to put the constructional works in order and gather them within the scope ofMinistry of Public Works came to nothing.Within the period of research, volume of investments on public works, especiallyhighways and hydraulic works, significantly increased. This situation was criticized by theopposition because of being out of power of the country. However, DP government succeededto obtain some credits from several countries for the projects for which financial resoursecould not be found before from international institutions. Thus, the successful result of theelection in 1954 motivated DP more and more about ongoing public works policy.The size of investments caused economic problems after a while, finding credit forfinance of planned projects turned out to be tough. These economic problems became moreobvious due to deficiency of currency and high prices which caused lack of constructionequipments. The lose of votes in 1957 elections by the influence of the negative situationmentioned before, forced Prime Minister Menderes' government to hold the investmentprojects firmly, espeacially on public works. Ceromonies which held for each phase of theprojects were organized one by one. The harsh critics of opposition stating that theseceremonies became propoganda of elections, were denied by DP members. They reprimandedthe opposition for not seing the works finished. Finally in 1959, it was not easy to grasp whatis the reason of the anciety on the atmosphere in the group meetings of DP during the debateson road and hydraulic works for villages, whether eagerness for serving to people or justimpending elections.