0-5 yaş arası çocukların uyku özelliği ve bunu etkileyen faktörler

Abstract

Çocukların uyku-uyanma özellikleri ilk bir yılda hızlı bir şekilde gelişmekte veçocukluk dönemi boyunca olgunlaşmaya devam etmektedir. Uyku, yaşam şeklindenve kültürel belirteçlerden etkilenmektedir. Ülkemizde beş yaşından küçük çocuklarınuyku özelliklerini ortaya koyan geniş çaplı çalışmalara rastlanmamıştır. Buçalışmada beş yaşından küçük sağlıklı 700 çocuğun ebeveynine anket uygulanmıştır.Bu çocukların uyku özellikleri ve bunu etkileyen parametreler araştırılmıştır. Eldeedilen sonuçlar diğer ülke ve kültürlerle karşılaştırılmıştır. Bu veriler ışığında, buçalışmadaki çocukların beyaz ırk ülkelerine göre toplam uyku ve gece uykularınındaha kısa olduğu, daha geç uyudukları, daha geç uyandıkları, uykuya daha zor veuzun sürede daldıkları, gece daha sık uyandıkları, ancak gündüz uyku süre vesayılarının daha iyi olduğu görülmüştür. Çalışmaya katılan çocukların Asyaülkelerine benzer uyku özelliklerine sahip oldukları, ancak gündüz uykularının dahaaz olduğu ve gece uyanma sayılarının daha sık olduğu görülmüştür. Beyaz ırkülkeleri ve Asya ülkelerine göre gece en sık uyanan çocukların, çalışmamızdakiçocuklar olduğu dikkat çekmiştir.Çalışmaya katılan ailelerin yarısına yakını çocuğunda uyku problemi olmadığı,sadece %12,9'u ciddi problem olduğunu ifade etmiş olup bu sonuçlarla bile uykusorunu açısından en kötü ülkeler arasında olduğumuz görülmüştür. Ciddi uykuproblemlerin en düşük olduğu yaş dönemi 3-6 aylık dönem olup, en yüksek olduğudönem ise 9-12 aylık dönemdir.Uyku ortamlarının uygun şartlarda ve uyku öncesi rutinlerin yaygın olması ileçalışmaya katılan ailelerde uyku hijyeni uygulamalarının yaygın olduğu görülmüştür.Ancak çalışmaya katılan çocukların hemen hemen hepsi uyku sırasında ebeveyn 100varlığına ihtiyaç duyması, uyku öncesi rutinlerin sabit olmaması, çocuk uykuyadalana kadar ebeveynlerin sakinleştirici metotları uygulaması, ilerleyen yaşlara kadargece beslenmelerinin devam etmesi gibi uyku problemleri için risk oluşturanuygulamaların yaygınlığı dikkat çekmiştir. Ancak bu uygulamaların ailelerinçocuklarında ciddi sorun algısıyla anlamlı bir ilişkisi olmadığı görülmüştür.Aileler tarafından en sık belirtilen uyku problemlerinin uykuya dalmaktazorluk, gece sık uyanma ve geç uyku saatleri olduğu görülmüştür.Çalışmaya katılan çocukların uyku özelliklerinin iyi olmadığı, ancak ailelerinbunu sorun olarak görmedikleri dikkat çekmiştir. Bu çocuklara uyku hijyeni ve iyiuyku özellikleri kazandırmak için ailelerin eğitilmesi ve farkındalıklarınınarttırılması gerektiğini düşünmekteyiz.Anahtar Sözcükler: Ebeveyn Algısı, Küçük Çocuklar, Uyku Hijyeni, UykuProblemleri

Sleep-wake regulation and sleep states evolve rapidly during the first year of lifewith continued maturation across childhood. Sleep is also influenced by both modesof living and cultural deteminants. We did not encounter any study of large group ofchildren younger than five years of age in our country. A questionnaire wasconducted to the parents of 700 children younger than five years age. Sleep pattern ofchildren and effecting factors were assessed. The results have been compared withother countries and cultures. According to the results; children included in thepresent study have less total sleep and night sleep having late bedtimes and wake uptimes, having long and difficult sleep onset latencies, more night wakings but havingbetter naptimes than Caucasian children. However participating children's sleeppatterns are similar to the Asian children, but they have less naps and more nightwakings. While comparing to both Caucasian and Asian children, the participatingchildren's night wakings were the most frequent.Nearly half of participating parents reported no sleep sleep problem in theirchildren, only 12.9% reported severe problem. However these results demonstratedthat we are in the category of the worst countries in regards of sleep problems.Severe sleep problems were less between 3-6 months and peaked between 9-12months.With appropriate sleep environments and bedtime routines, sleep hygienepractices are common among participant parents. But parental presence at bedtime,no consistent bedtime routines, continued soothing methods until children fall asleep,night feedings until older ages were common and they are risk factors for sleep 102problems. However these practices did not have statistical relationship with theparental severe sleep problems.The most reported sleep problems were difficulty with sleep initiation,excessive night wakings and late bedtimes.The participating children had poor sleep quality, but participating parents didnot consider this as a problem. Good sleep habits and sleep hygiene can be achievedby parental education and improving awareness.Key Words: Children, Parental Perception, Sleep Hygiene, Sleep Problems.