2017 Anayasa değişikliği çerçevesinde Cumhurbaşkanının cezai sorumluluğu

Abstract

Cumhurbaşkanının cezai sorumluluğu, Türkiye'de öteden beri tartışma konusu olmuştur. 2017 Anayasa değişikliği ile Türkiye'de yeni bir hükümet modeli kabul edilmiş ve Cumhurbaşkanın cezai sorumluluğu tamamen değiştirilmiştir. Bu değişiklikler, Cumhurbaşkanının cezai sorumluluğuna dair tartışmaları farklı bir boyuta taşımıştır. Çünkü Cumhurbaşkanı artık yeni hükümet modelinin merkezinde yer almakta ve tek başına yürütmeyi oluşturmaktadır. Bu bağlamda Cumhurbaşkanı, hukuki statüsü itibariyle parlamenter sistemdeki cumhurbaşkanından uzaklaşmış, başkanlık sistemindeki başkana yaklaşmıştır. Cumhurbaşkanının tıpkı başkanlık sistemindeki bir Başkan gibi sahip olduğu bu geniş yetkilere nazaran cezai sorumluluğunun nasıl düzenlendiği büyük önem arz etmektedir. İşte, bu çalışmada da evvela Cumhurbaşkanı ve sorumluluk kavramları açıklanacak, daha sonra Cumhurbaşkanının cezai sorumluluğunun Türk Anayasa Hukukundaki tarihi gelişimi ele alınacaktır. Çalışmanın ikinci bölümünde Cumhurbaşkanının cezai sorumluluğunun parlamentoda işletilme aşaması analiz edilecek ve Türkiye'deki Cumhurbaşkanı ile ABD'deki Başkanın cezai sorumluluğu karşılaştırılacaktır. Son olarak Cumhurbaşkanının Yüce Divanda yargılanma aşaması incelenecektir.

The criminal liability of the President of the Republic has long been a topic of discussion in Turkey. Turkey accepted a new government model with the 2017 Constitutional Amendment and completely changed the criminal liability of the President of the Republic. These amendments resulted in a different dimension of the discussions regarding this issue. Because currently the President of the Republic is in the center of the new government model and constitutes the executive branch alone. In this context, the President of the Republic has moved away, in terms of their legal status, from the role of presidency in the parliamentary system and is now closer to the role of presidency in a presidential system. It is of great importance how the criminal liability of the President of the Republic is regulated compared to the wide range of powers that the President of the Republic, just like a President in presidential system, has. Thus, in this study, firstly, the concepts of President of the Republic, and liability will be explained, then the historical development of the criminal liability of the President of the Republic in the Turkish Constitutional Law will be discussed. In second part of this study, the investigation phase of the President of the Republic's criminal liability in the parliament will be analyzed and the criminal liability of the President of the Republic in Turkey will be compared with that of the President in the USA. Finally, the trial phase of the President in the Supreme Court will be examined.