Hastane çalışanlarının etik iklim algılarıyla prosedür (işlemsel) adalet algıları arasındaki ilişkinin araştırılması

Abstract

İş yaşamında iş çıktılarını etkileyen örgütsel tutum ve davranışlar üzerinde etkili olan etik iklimi, etik sorunların üstesinden nasıl gelinebileceği hakkında çalışanlara çeşitli alternatifleri değerlendirme fırsatı verecek örgütsel değerleri içeren bir mekanizmadır. Özellikle hastanelerde etik dışı davranışlar insan hayatını etkileyebilecek önemli sonuçlara neden olabilir. Olumlu iş sonuçlarının elde edilmesinde etkili bir faktör olan adalet algısının etik iklim ile birbirlerinden bağımsız olarak düşünülmesi ve değerlendirilmesi mümkün değildir. Bu noktadan hareketle hastanelerdeki etik iklimin, sağlık çalışanlarının prosedür adalet algısı ile ilişkisini belirlemeyi amaçlayan bu nicel araştırma ilişkisel tarama modeli ile yapılanmıştır. Araştırmanın gerçekleştirilmesinde tesadüfi olmayan örnekleme yöntemlerinden kolayda örnekleme tekniği kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemini Elazığ il merkezinde bulunan dört hastanenin klinik ve polikliniklerinde çalışan 248 sağlık çalışanı oluşturmuştur. Sağlık çalışanlarının etik iklim algıları `Etik İklim Ölçeği'' ile, prosedür adalet algıları ise `Prosedür Adalet Ölçeği'' ile değerlendirilmiştir. Verilerin analizinde, ikili grup karşılaştırmaları Bağımsız Örneklem T testi, ikiden fazla grup arasındaki farklar ise Tek Yönlü Varyans (ANOVA) ile incelenmiştir. Değişkenler arası ilişkinin değerlendirilmesinde Spearman korelasyon katsayısı kullanılmış; ayrıca basit doğrusal regresyon analizi yapılmıştır. Çalışmaya katılan sağlık çalışanlarının etik iklim algılarının 3.22±1.39'luk ve prosedür adalet algılarının 3.38±1.28'lik ortalama ile orta düzeyde olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca çalışmada etik iklim ile işlemsel adalet arasında pozitif yönlü, güçlü ve anlamlı bir ilişki olduğu tespit edilmiştir. Regresyon modeline göre ise etik iklim prosedür adalet üzerinde %71.5 oranında etkili olabilmektedir. Çalışanların yüksek prosedür adalet algısı hissetmeleri için hastanelerde etik iklim algısının yüksek tutulması önemlidir.

ABSTRACTINVESTIGATION OF THE RELATIONSHIP BETWEEN HOSPITAL EMPLOYEES' THE ETHICAL CLIMATE PERCEPTIONS AND PROCEDURAL (PROCEDURAL) JUSTICE PERCEPTIONSThe ethical climate, which is effective on organizational attitudes and behaviors that affect work outcomes in business life, is a mechanism that includes organizational values that will give employees the opportunity to evaluate various alternatives on how to overcome ethical problems. Especially in hospitals, unethical behaviors can cause important consequences that can affect human life. It is not possible to consider and evaluate the perception of justice, which is an effective factor in achieving positive business results, independently of the ethical climate. From this point of view, this quantitative research aiming to determine the relationship between the ethical climate in hospitals and the perception of procedural justice of healthcare employee is structured with a relational screening model. Convenience sampling technique, one of the non-random sampling methods, was used in the research. The sample of the study consisted of 248 healthcare professionals working in the clinics and polyclinics of four hospitals in the city center of Elazig. The ethical climate perceptions of healthcare professionals were evaluated with the ''Ethical Climate Scale'', and their perceptions of procedural justice were evaluated with the ''Procedural Justice Scale''. In the analysis of the data, pairwise group comparisons were analyzed with the Independent Sample T test, and the differences between more than two groups were examined with One-Way Variance (ANOVA). In the evaluation of relation between the variables, Spearman correlation coefficient was used and simple linear regression analysis was also applied. It was determined that the ethical climate perceptions of the healthcare professionals participating in the study were 3.22±1.39 and their procedural justice perceptions were moderate with an average of 3.38±1.28. In addition, in the study, it was determined that there is a positive, strong and significant relationship between ethical climate and procedural justice. According to the regression model, the ethical climate has a 71.5% effect on procedural justice. It is important to keep the ethical climate perception high in hospitals so that employees feel a high perception of procedural justice.