Van ekolojik koşullarında farklı gübre uygulamalarının taze fasulye tohum verim ve kalitesi üzerine etkileri

Abstract

Bu çalışmada, farklı gübre uygulamalarının taze fasulye bitkisinde meydana getirdiği morfolojik, biyokimyasal değişimlerin saptanmasının yanı sıra tohum verim ve kalite özellikleri üzerine etkilerinin belirlenmesi amacıyla 2019 ve 2020 yıllarında Van İli Tuşba İlçesi Göllü Köyü mevkiinde tesadüf blokları deneme desenine göre yürütülmüştür. Araştırmada bitkisel materyal olarak Sazova 1949 bodur fasulye çeşidi kullanılmıştır. Arazi denemesi 4 tekerrürlü ve kontrol haricinde 4 farklı gübre (Kimyasal, organomineral, sığır ve solucan gübresi) uygulaması ile yürütülürken, tohum testleri ise hızlı yaşlandırma öncesi ve sonrası olmak üzere 3 tekerrürlü ve kontrol haricinde 3 priming (Hidropriming, cow urine priming ve vermipriming) uygulaması ile yürütülmüştür. Çalışmada morfolojik birçok özelliğin yanı sıra, tane verimi, bitki başına verim, dekara verim ve 1000 dane ağırlığı, tohumda toplam antioksidan kapasitesi, toplam fenolik içeriği, mineral madde içeriği, organik asit içeriği, fenolik bileşik içeriği, elektriksel iletkenlik, ortalama çimlenme süresi, çimlenme yüzdesi, çimlenme indeksi (hızı), ortalama çıkış süresi, çıkış yüzdesi, çıkış indeksi (hızı) özellikleri incelenmiştir. Çalışma sonucunda; incelenen özellikler bakımından farklı gübre uygulamalarının istatistiki olarak farklı sonuçlar verdiği, organomineral ve solucan gübrelerinden kontrol grubuna göre daha yüksek sonuçlar elde edildiği ve genellikle kimyasal gübreye eşdeğer veya daha iyi sonuçlar alındığı belirlenmiştir. Tohum testlerinde ise; priming uygulamalarından elde edilen sonuçların nispeten daha iyi olduğu ve en iyi sonuçların hidropriming ve vermipriming uygulamasından elde edildiği belirlenmiştir. Sonuç olarak, sürdürülebilir bir dünya açısından fasulye yetiştiriciliğinde gübre uygulamalarının kimyasal gübre uygulamasına alternatif olarak kullanılabileceği ve ekim öncesi yapılacak uygun priming uygulamaları ile zamandan tasarruf ve daha sağlıklı bitkiler elde edilebileceği sonucuna ulaşılmıştır.

In this study, the effect of different fertilizer treatments on morphological and biochemical changes, as well as, seed yield and quality characteristics were investigated in the fresh bean plant. The trial was conducted as randomized complete blocks in 2019 and 2020 years in Gollu/Tusba district of Van Province. Sazova 1949 dwarf bean cultivar was used as plant material in the study. While the field experiment was carried out with 4 replications and 4 different fertilizers treatments (chemical, organomineral, cattle and vermicompost fertilizers) except for control. The seeds experiment was carried out before and after accelerated aging test with 3 replications and 3 different priming treatments (hydropriming, cow urine priming and vermipriming) except for control. In the study; in addition to numerous morphological traits, the seed yield, the yield per plant, the yield per decare and 1000 seeds weigh; as biochemical content; total antioxidant capacity, total phenolic content, mineral content, organic acid content, phenolic compound content, electrical conductivity, average germination time, germination percentage, germination index (speed), average emergence time, emergence percentage and emergence index (speed) parameters were examined in the seeds. At the end of the study; different fertilizer applications had significantly different results in the examined parameters, while higher results were obtained from organomineral and vermicompost fertilizers compared to the control group and equivalent or better results were generally obtained with chemical fertilizers. In seed tests; it was determined that the results of priming applications were relatively better and the best results were obtained with hydropriming and vermipriming applications. As a result, it can be stated that fertilizer treatments can be used as an alternative to chemical fertilizer in bean cultivation, in terms of a sustainable world and healthier plants by saving time with appropriate priming practices before planting.