Türkçe öğretmeni adaylarının yaratıcı okumaya ilişkin algılarının belirlenmesi

Abstract

Araştırmada Türkçe öğretmeni adaylarının yaratıcı okumaya yönelik kişisel ve mesleki yeterliklerinin saptanması ve yaratıcı okuma ile ilgili algılarının belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu araştırmada, Türkçe öğretmeni adaylarının yaratıcı okumaya yönelik algılarını geniş bir boyutta inceleyebilmek amacıyla karma çeşitleme deseninin tek noktada birleştirme modeli kullanılmıştır. Araştırmanın nicel bölümünde amaçlı örnekleme yöntemlerinden basit seçkisiz örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Örneklem grubu 227 öğretmen adayından oluşmaktadır. Araştırmanın nitel bölümünde yer alan çalışma grubu 17 öğretmen adayından oluşmaktadır. Araştırmanın evrenini eğitim fakültelerinde okuyan Türkçe öğretmeni adayları oluşturmaktadır. Örneklem ise Türkiye'nin batısında yer alan bir eğitim fakültesinde eğitim gören lisans düzeyindeki Türkçe öğretmeni adaylarından oluşmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak ''Yarı Yapılandırılmış Görüşme Formu'' ile Yurdakal ve Susar Kırmızı (2017) tarafından geliştirilen ''Yaratıcı Okumaya İlişkin Algı Ölçeği'' kullanılmıştır. Araştırmanın nicel verilerinin analizi SPSS 21.0 istatistik programından yararlanarak yapılmıştır. Verilerin analizinde; tanımlayıcı istatistik analizi, t-testi, Tukey testi, ANOVA testi ve korelasyon testine başvurulmuştur. Araştırmanın nitel verilerinde betimsel analiz kullanılmıştır.Elde edilen veriler ışığında Türkçe öğretmeni adaylarının yaratıcı okuma algıları ile `internette geçirilen süre, yılda okunan kitap sayısı, ekonomik durum'' değişkenleri arasında anlamlı ilişkilerin olduğu; `cinsiyet, yaş, sınıf düzeyi, okuma türü'' değişkenleri ile anlamlı bir ilişkinin olmadığı tespit edilmiştir. Araştırmanın nitel verilerinde yaratıcı okumanın 21.yüzyıl ihtiyaçlarına ve yapılandırmacı yaklaşıma uygun bir okuma şekli olduğu, yaratıcı okumayı bilen öğretmen adaylarının eğitim sistemini olumlu yönde etkilediği, yaratıcı okumanın yaratıcı düşünme becerisini geliştirdiği, lisans eğitiminde yaratıcı okumaya yönelik yeterince bilgi verilmediği ve yaratıcı okumanın ihmal edilen bir alan olduğu Türkçe öğretmeni adaylarının görüşleri ışığında belirlenmiştir. Anahtar Kelimeler: Okuduğunu Anlama, Okuma Stratejileri, Okuma Tutumları, Yaratıcılık, Yaratıcı Düşünme, Yaratıcı Okuma.

In the study, it was aimed to determine the personal and professional competencies of Turkish teacher candidates for creative reading and to determine their perceptions about creative reading. In this research, a single point combination model of the mixed variation design was used in order to examine the perceptions of Turkish teacher candidates towards creative reading in a wide scale. In the quantitative part of the study, the simple random sampling method, one of the purposive sampling methods, was used. The sample group consists of 227 teacher candidates. The study group in the qualitative part of the research consists of 17 teacher candidates. The population of the research consists of Turkish teacher candidates studying in education faculties. The sample consists of undergraduate Turkish teacher candidates studying in an education faculty located in the west of Turkey. In the research, `Semi-Structured Interview Form` and `Creative Reading Perception Scale` developed by Yurdakal ve Susar Kırmızı (2017) were used as data collection tools. The analysis of the quantitative data of the research was made by using the SPSS 21.0 statistical program. In the analysis of data; descriptive statistical analysis, t-test, Tukey test, ANOVA test and correlation test were used. Descriptive analysis was used in the qualitative data of the research.In the light of the data obtained, it was found that there are significant relationships between the creative reading perceptions of Turkish teacher candidates and the variables of `time spent on the internet, number of books read per year, economic situation`; It was determined that there was no significant relationship with the variables of `gender, age, grade level, reading type`. It was determined in the light of the opinions of Turkish teacher candidates that the qualitative data of the research show that creative reading is a way of reading suitable for the needs of the 21st century and the constructivist approach, that pre-service teachers who know how to read creatively affect the education system positively, that creative reading improves their creative thinking skills, that there is not enough information about creative reading in undergraduate education and that creative reading is a neglected one.Keywords: Creativity, Creative Reading, Creative Thinking, Reading Attitudes, Reading Comprehension, Reading Strategies.