Kronik böbrek hastalığı olan bireylere verilen eğitimin hastalığa uyum, öz bakım ve iyilik haline etkisi

Abstract

Bu randomize kontrollü araştırma, kronik böbrek hastalığı tanısı olan hastalara verilen eğitimin hastalığa uyum, öz bakım ve iyilik hali üzerine etkisini değerlendirmek amacıyla planlanmıştır.Araştırma, bir üniversite hastanesinde Mart 2020-Ekim 2021 tarihleri arasında evre 3-evre 4 kronik böbrek hastalığı olan bireyler ile yapılmıştır. Araştırmanın örneklemini deney grubunda 58, kontrol grubunda 61 olmak üzere toplam 119 birey oluşturmuştur. Araştırmanın verileri `Hasta Bilgi Formu`, `Laboratuvar Sonuçları İzlem Formu`, `Kronik Hastalıklara Uyum Ölçeği`, `Kronik Hastalıklarda Öz Bakım Yönetimi Ölçeği` ve `WHO-5 İyilik Durumu İndeksi` kullanılarak toplanmıştır. Veriler, tanımlayıcı analizler, Mann Whitney U testi, Pearson ki-kare testi, Fisher-Freeman-Halton Exact test, student t testi, Wilcoxon testi ve Friedman testi kullanılarak değerlendirilmiştir. İstatistiksel anlamlılık sınır değeri p<0,05 olarak kabul edilmiştir.Deney ve kontrol grubundaki hastalar bireysel ve kronik böbrek hastalığı ile ilgili özellikleri açısından benzerdir. Deney grubundaki hastaların ikinci ve üçüncü görüşmelerin sonunda fiziksel uyum, sosyal uyum ve kronik hastalıklara uyumlarının birinci görüşmeye göre daha yüksek olduğu bulunmuştur (p<0,05). Deney grubunda yer alan hastaların kontrol grubundaki hastalara göre fiziksel, sosyal ve kronik hastalıklara uyumlarının daha iyi olduğu saptanmıştır (p<0,05).Deney grubundaki hastaların ikinci ve üçüncü görüşmelerdeki sosyal koruma yönetimleri birinci görüşmeye göre daha yüksek bulunmuştur (p<0,05). Deney ve kontrol grubunda yer alan hastaların ikinci ve üçüncü görüşmeler sonrası iyilik durumlarında istatistiksel olarak anlamlı fark saptanmamıştır (p>0,05).Kronik böbrek hastalığı tanısı olan hastalara verilen eğitimin hastalığa uyum ve öz bakım yönetiminde etkili olduğu bulunmuştur. Hastalara verilen eğitimin düzenli aralıklarla sürdürülmesi önerilmektedir.

This randomized controlled study was planned to evaluate the effect of education given to patients with a diagnosis of chronic kidney disease on adherence to the disease, self-care and well-being.The study was conducted in a university hospital between March 2020 and October 2021 with individuals with stage 3-4 chronic kidney disease. The sample of the study consisted of 119 individuals, 58 in the experimental group and 61 in the control group. The data were collected using the `Patient Information Form `, `Laboratory Results Form`, `Adaptation to Chronic Illness Scale`, `Self-Management Management Scale for Chronic Diseases` and `WHO Well-Being Index. Data were analyzed using descriptive analyses, Mann Whitney U test, Pearson chi-square test, Fisher-Freeman-Halton Exact test, student t test, Wilcoxon test and Friedman test. p<0.05 value was accepted as statistically significant.The patients in the experimental and control groups were similar in terms of individual and chronic kidney disease characteristics. The physical adaptation, social adaptation and adaptation to chronic diseases of the patients in the experimental group in the second and third interviews were found to be higher than in the first interview (p<0.05). It was determined that the patients in the experimental group had better adaptation to physical, social and adaptation to chronic diseases than the patients in the control group. (p<0.05).The social protection management of the individuals in the experimental group in the second and third interviews were found to be higher than in the first interview (p<0.05). There was no statistically significant difference in terms of well-being of patients in the experimental and control groups after the second and third interviews (p>0.05). This study has been found that the education given to patients with a diagnosis of chronic kidney disease is effective in adapting to the disease and in self-care management. It is recommended to organize regular training programs for patients with chronic kidney disease.