Sivil toplum kuruluşlarında savunuculuk: Türkiye'de toplumsal cinsiyet alanında faaliyet gösteren sivil toplum kuruluşlarının sosyal medya kullanımının incelenmesi

Abstract

Sivil toplum kuruluşları (STK) insani konulardan, çevre sorunlarına kadar farklı birçok alanda yaşanan toplumsal sorunlara çözüm üretmek için faaliyet gösteren, yeni politikalar ve yaklaşımlar geliştirerek vatandaşların devletin yönetim sürecine katılmasına olanak sağlayan kuruluşlardır. Her organizasyon gibi STK'ların da hedeflerini gerçekleştirebilmek için halkla ilişkiler ve tanıtım faaliyetlerine ihtiyacı vardır; savunuculuk ise STK'ların işlevlerini yerine getirirken kullandıkları temel çalışma stratejileridir. STK'ların savunuculuk faaliyetleri ile değişim yaratmaya çalıştığı sorun alanlarından biri de toplumsal cinsiyet eşitsizliğidir. STK'lar, savunucu nitelikteki çalışmaları ile kamuoyunda farkındalık yaratmayı, sorunun çözüm sürecinde rol üstlenmeyi, potansiyeli olan karar mercilerini etkilemeyi ve toplumsal değişmeyi desteklemeyi ya da tetiklemeyi amaçlar. Günümüzde yeni iletişim teknolojilerinde yaşanan gelişmeler ile birlikte sosyal medya, bu amacı gerçekleştirmek için kullanılması gereken önemli araçlardan biri haline gelmiş durumdadır. Bu Yüksek Lisans Tezi, Türkiye'de toplumsal cinsiyet eşitliği odaklı savunuculuk faaliyetleri yürüten STK'lar tarafından halkla ilişkiler kapsamında sosyal medyanın nasıl ve ne düzeyde kullanıldığını betimlemeyi amaçlamaktadır. Elde edilen bulguların STK'ların savunuculuk faaliyetlerinde izlemesi gereken rotayı göstereceği umulmaktadır. Nitel ve nicel araştırma yöntemlerinin birarada kullanıldığı, betimleme amaçlı kesitsel ve tarama türünde bir çalışmadır. Veriler STK'ların savunuculuk düzeylerinin ölçümlenebilmesi için STK temsilcileri ile yapılan görüşmeler ile söz konusu STK'ların Facebook ve Twitter üzerindeki sosyal medya paylaşımlarının incelenmesi yolu ile toplanmıştır. Nitel veriler tematik analize tabi tutularak, nicel veriler ise SPSS paket programı yardımı ile değerlendirilmiştir.Çalışma sonucunda STK'larda kurumsallaşma düzeyleri genel olarak düşük olsa da savunuculuk konusundaki bilgi ve farkındalık düzeylerinin yüksek olduğu ve kurumsallaşma düzeylerine bağlı olarak savunuculuk faaliyetlerinin etkilendiği görülmüştür. Dolayısıyla STK'ların toplumsal cinsiyet eşitliği konusundaki savunuculuk faaliyetlerinde sosyal medyayı da, kurumsallaşma düzeyleri ile ilişkili olarak kullanabildikleri tespit edilmiştir. STK temsilcilerinin tümünün sosyal medyanın önemini vurguladığı, ancak yeterli ve etkili biçimde kullanamadıkları anlaşılmıştır. Çalışma bulgularına dayanılarak STK'ların savunuculuk faaliyetlerinde sosyal medyayı nasıl daha iyi kullanılabilecekleri konusunda bilgi ve farkındalık düzeylerinin arttırılmasının ülkemizde sivil toplumun ve aracılığıyla demokrasinin gelişmesine katkı sağlayacağı öngörülebilir.Anahtar Kelimeler: Sivil Toplum Kuruluşu, Toplumsal Cinsiyet, Toplumsal Cinsiyet Eşitliği, Halkla İlişkiler, Savunuculuk, Sosyal Medya.

Non-Governmental Organizations (NGOs) are organizations that are active in solving social problems in many different areas ranging from humanitarian issues to environmental problems and that also enable citizens to participate in the government process by developing new policies and approaches. Like every organization, NGOs need public relations and promotional activities in order to achieve their goals; advocacy is the basic working strategy that NGOs use when fulfilling their functions.Gender inequality is one of the problems that NGOs are trying to make a difference with advocacy. NGOs aim to raise public awareness through their advocacy work, to play a role in the solution process of the problem, to influence potential decision makers, and to support or trigger social change. Today, along with the developments in new communication technologies, social media has become one of the most important tools that must be used to realize this aim.This master thesis aims to depict the usage of social media by NGOs which conduct gender equality-oriented advocacy activities in Turkey within the scope of public relations and to guide NGOs in this aspect . It is anticipated that the findings will show the route that should be followed in advocacy activities of NGOs. It is a cross-sectional and scan-type study for descriptive purposes where qualitative and quantitative research methods are used together. data was obtained through interviews with NGO representatives to measure the level of advocacy of NGOs and by examining NGO's profiles on Facebook and Twitter. Qualitative data was evaluated with the help of the thematic analysis and quantitative data with the help of the SPSS package program. As a result of the study, although the level of institutionalization in NGOs was generally low, it was seen that knowledge and awareness levels on advocacy were high and advocacy activities were influenced depending upon institutionalization levels. It has therefore been found that NGOs can use social media in relation to their level of institutionalization in advocacy activities on gender equality. It has been understood that all NGO representatives emphasize the importance of social media, but cannot use it adequately and effectively.Based on the findings of the study, it can be predicted that increasing the level of knowledge and awareness about how social media can be used effeciently in the advocacy activities of NGOs will contribute to the development of democracy through civil society.Key Words: Non-Govermental Organizations, Gender, Gender Equality, Public Relations, Advocacy, Social Media.