Erdemli liderliğin çalışanların iş tatmini ve performansına etkisinde psikolojik iyi oluşun aracı rolü

Abstract

Günümüz iş dünyasında etkili ve pozitif liderlik uygulamalarına her geçen gün daha fazlaihtiyaç duyulmaktadır. Örgütlerin amaçlarına ulaşmak için ihtiyaç duyduğu unsurlarınbaşında gelen çalışanların psikolojik iyi oluş düzeyleri, performansları ve iş tatmindüzeylerini arttırmaları için etkili liderlik uygulamalarını benimsemeleri gerektiğigörülmektedir. Bu etkili liderlik yaklaşımlarından biri de erdemli liderliktir. Kişilerinpsikolojik iyi olma hali performans ve iş tatminlerini yükseltici etkiye sahip aracı birunsurdur. Liderler çalışanlarının beklenti, ihtiyaç ve taleplerini önemseyecek,gelişimlerini destekleyecek şekilde davranışlar sergilediği takdirde arzu ettiklerikurumsal amaçları başarıyla gerçekleştirmiş olacaklardır. Yönetim dünyasının karşılaştığıen önemli sorunlardan biri düşük performanslı, memnuniyet derecesi az, işine bağlıolmayan ve dolayısıyla sürekli işten ayrılma niyeti taşıyan, devamsızlık yapan, mutsuzçalışanlarla iş yapmaktır. Bu örgütsel bağlamdaki patolojilerin giderilmesindeki önemlibir unsur yöneticilerin sahip oldukları erdemler ve sergiledikleri erdemli davranışlarıdır.Pozitif psikoloji yaklaşımı altında araştırılan erdemler konusu giderek daha fazla dikkatçekmektedir. Pozitif duyguların inşa edici ve genişletici etkisi nedeniyle örgütler, liderlikbağlamında olumlu davranışların sergilenmesini teşvik etmektedir. Bu hususlardanhareketle oluşturulan çalışmada, erdemli liderlik algısının çalışanların performansları, iştatminleri ve psikolojik iyi oluşları arasındaki etkileşimin incelenmesi amaçlanmıştır.Ayrıca psikolojik iyi oluşun, erdemli liderliğin performans ve iş tatmini üzerindekietkisinde aracılık rolü de incelenmiştir. Bu amaçlar beraberinde tasarlanan çalışmadaerdemli liderliğin neden önemli olduğu, neden yaygınlaştırılması gerektiği, çalışanlarınperformansları, psikolojik iyi oluşları ve tatmin düzeylerini ne denli etkilediği sorularınayanıt aranmıştır. Nicel araştırma kapsamında yürütülen çalışmada veriler anket formu iletoplanmıştır. Anket formları beş bölümden oluşmaktadır. Anket formunda yer alanölçekler sırasıyla, Demografik özellikler, Erdemli Liderlik Ölçeği, Psikolojik İyi OluşÖlçeği, İş Tatmini Ölçeği ve Çalışan Performansı Ölçeğidir. Çalışmada Karabük ilindedemir çelik sektöründe faaliyet gösteren büyük ölçekli bir işletmenin kolayda örneklemyoluyla seçilen 478 çalışanı üzerinde anket yürütülmüştür. Çalışma kapsamında verilerinanalizi için geçerlilik, güvenilirlik analizleri keşfedici ve doğrulayıcı faktör analizleriyapılmıştır. Ayrıca tanımlayıcı istatistikler, değişkenler arasındaki ilişkinin yönü içinkorelasyon analizi ve yapısal eşitlik modeli analizi yapılmıştır. Araştırma kapsamındaAMOS ve SPSS istatistik programları kullanılmıştır. Araştırma bulgularına göre, erdemliliderlik boyutları çalışanların psikolojik iyi oluş, iş tatmini ve performanslarını pozitifyönde etkilemektedir. Ayrıca psikolojik iyi oluşun bu değişkenler arasında aracılık rolüoynadığı da tespit edilmiştir. Araştırma neticesine göre örgütlerin erdemli liderlik idaresialtında çalışanlarının etkinlik ve verimliliğe ulaşabileceğini ortaya konmaktadır.Anahtar Kelimeler: Pozitif Psikoloji, Erdemli Liderlik, Psikolojik İyi Oluş, İş Tatmini, Performans

Effective and positive leadership practices are needed more and more in today's businessworld. It is seen that organizations should adopt effective leadership practices in order toincrease their psychological well-being, performance and job satisfaction levels of theiremployees, which are at the forefront of the elements they need to achieve their goals.One of the effective leadership approaches is virtuous leadership. Psychological wellbeing of people is an intermediary factor that has an effect on increasing performance andjob satisfaction. If the leaders give importance to the expectations, needs and demands oftheir employees and behave in a way that supports their development, they willsuccessfully achieve their desired corporate goals. One of the most important problemsfaced by the management world is to do business with unsatisfied and absent employees,who are low-performing, have a low level of satisfaction, are not committed to their jobs,and therefore always have the intention of leaving the job. An important factor in theelimination of pathologies in this organizational context is the virtues of managers andtheir virtuous behaviors. The subject of virtues, which is investigated under the positivepsychology approach, is attracting more and more attention. Because of the constructiveand expanding effect of positive emotions, organizations encourage the display of positivebehaviors in the context of leadership. Based on these issues, this study aims to examinethe relationship between virtuous leadership perception and employee performance, jobsatisfaction and psychological well-being. In addition, the mediating role of psychologicalwell-being in the effect of virtuous leadership on performance and job satisfaction wasalso examined. In the study designed with these aims, answers were sought to thequestions of why virtuous leadership is important, why it should be popularized, howmuch it affects the performance, psychological well-being and satisfaction levels ofemployees. In the study carried out within the scope of quantitative research, data werecollected with a questionnaire. Questionnaire forms consist of five parts. The scales in thequestionnaire are Demographic Characteristics, Virtuous Leadership Scale,Psychological Well-Being Scale, Job Satisfaction Scale and Employee PerformanceScale, respectively. In the study, a survey was conducted on 478 employees of a largescale enterprise operating in the iron and steel sector in Karabuk, which were selected byeasy sampling. Within the scope of the study, validity, reliability, exploratory andconfirmatory factor analyzes were performed for the analysis of the data. In addition,descriptive statistics, correlation analysis for the direction of the relationship betweenvariables and structural equation model analysis were performed. AMOS and SPSSstatistical programs were used within the scope of the research. According to the researchfindings, virtuous leadership dimensions positively affect employees' psychological wellbeing, job satisfaction and performance. It has also been found that psychological wellbeing plays a mediating role between these variables. According to the results of the research, it is revealed that the employees of the organizations can reach efficiency and productivity under the virtuous leadership management.Key Words: Positive Psychology, Virtuous Leadership, Psycological Wellbeing, Work Satisafaction, Performance