Albanlar tarihi ve Müslümanların Azerbaycan'ı fethi

Abstract

Azerbaycan'ın kadim halklarından biri olan Albanlar, bugünkü Azerbaycan topraklarının kuzeyi, Gürcistan, Ermenistan ve Güney Dağıstan topraklarının bir kısmını da içine alarak varlıklarını 705 yılına kadar sürdürmüşlerdir. Alban Devleti 26 kavmin bir araya gelmesiyle kurulmuştur. Alban Devleti'ni Aran, Arsak ve Mehraniler sülalesinden gelen hükümdarlar yönetmiştir. Stratejik konumu itibariyle Sâsâniler dışında Bizans İmparatorluğu ve Hazarlar ile sürekli münasebette bulunmuşlardır. Müslüman Arapların topraklarını genişletmek üzere bu topraklarda akınlar düzenlemişler ve yönetimde söz sahibi olmuşlardır. Albanların dikkat çeken bir diğer konusu da Kafkasya topraklarında ilk kez Hristiyanlığı kabul edip, devletin resmi dini haline getirilişidir. Hristiyanlık dini görüşlerinden olan Monofizitlik ve Diofizitlik dolayısıyla fikir ayrılıkları yaşanmış ve bu fikir ayrılıkları Alban Devleti'ni iç karışıklıklara sürüklemiştir. M.Ö. I. yüzyıldan M.Ö. VIII. yüzyıla kadar varlığı sürdüren Alban Devleti hilafet topraklarına dönüşerek tarih sahnesinden silinmiştir.Alban Devleti'nin coğrafyası, siyasi, sosyal ve kültürel tarihi hakkında yazılan bu çalışmam da Albanlar'ın kurulmasından yıkılmasına kadar olan süreç ele alınmış olup, coğrafi konumu itibariyle etkileşim kurduğu devletlerin hâkim olma mücadeleleri hakkında bilgi verilerek, bu devletlerin din politikalarının devlet üzerindeki etkilerini tezim çerçevesinde ele almaya çalıştım.

Albanians, one of the ancient peoples of Azerbaijan, continued their existence until 705 by including the north of today's Azerbaijan lands, Georgia, Armenia and some of the lands of Southern Dagestan. The Albanian State was established by the gathering of 26 tribes. The rulers of the Aran, Arsak and Mehrani dynasties ruled the Albanian State. In terms of their strategic location, they were in constant contact with the Byzantine Empire and the Khazars, apart from the Sassanids. They organized raids in these lands to expand the lands of the Muslim Arabs and had a say in the administration. Another remarkable issue of the Albanians is that they accepted Christianity for the first time in the Caucasus lands and made it the official religion of the state. Due to the Christian religious beliefs Monophysitism and Diophysitism, there were differences of opinion and these differences of opinion dragged the Albanian State into internal turmoil. The Albanian State, which existed from the 1st century BC to the 8th century BC, turned into a caliphate and disappeared from the stage of history.In this study, which was written about the geography, political, social and cultural history of the Albanian State, the process from the establishment of the Albanians to its collapse was discussed, and by giving information about the struggles for dominance of the states with which they interacted due to their geographical location, I thesis the effects of the religious policies of these states on the state. I tried to handle.