İşletmelerde etkin nakit yönetimi ve finansal başarısızlık tahmininde nakit akış odaklı bir yaklaşım: Borsa İstanbul'da bir araştırma

Abstract

İşletmelerin finansal açıdan güçlü olmaları, kâr etmeleri yanında nakit akışını doğru yönetmelerine de bağlıdır. İşletme sermayesi yönetiminin önemli bir alt unsuru olan nakit yönetimi özellikle finansal kriz dönemlerinde daha önemli hale gelir. Etkin bir nakit yönetiminin en önemli aracı ise nakit akış tablosudur. Zira, iflas tehdidi altında olan işletmelerin bilanço ve gelir tabloları manipülasyona daha açık olduğu için bu tablolar işletmenin durumu hakkında sağlıklı bilgiler vermeyebilir. Bu nedenle tahakkuk esaslı muhasebe verilerine dayanan geleneksel iflas tahmin modelleriyle finansal başarısızlığı öngörmek her zaman mümkün olmayabilir. Bu çalışmanın amacı, finansal başarısızlığın tahmin edilmesinde, nakit akış tablosundan elde edilen verilerin kullanılabilirliğinin araştırılmasıdır. Çalışmada, Borsa İstanbul'da 2020 yılında işlem gören 168 imalat işletmesinin finansal verilerinden yararlanılarak finansal açıdan başarısız olma durumları, 3 yıl geriye dönük olarak tahmin edilmeye çalışılmıştır. Bunun için belirlenen başarısızlık kriterlerine uyan toplam 46 işletme finansal açıdan başarısız, 46 işletme ise başarılı olarak gruplandırılmıştır. Bağımsız değişken olarak, işletme faaliyetlerinden elde edilen nakit akışlarına dayanan 12 adet finansal rasyo kullanılmıştır. Logit analizinin kullanıldığı çalışma sonucunda, finansal başarısızlık durumu 1 ve 2 yıl önce %73,90; 3 yıl önce ise %71,70 oranında doğru tahmin edilmiştir. Öte yandan, oluşturulan nakit esaslı modelin tahmin gücü, finansal başarısızlık tahminlerinde yaygın olarak kullanılan ve tahakkuk esaslı verilere dayanan Altman-Z Skor Modeli ile karşılaştırılmış olup sonuçlar arasındaki farklılıklar ve benzerlikler de ayrıca değerlendirilmiştir.

The financial strength of businesses depends on their ability to manage cash flow correctly as well as make profits. Cash flow management, which is an important part of working capital management, is even more important during the financial crisis. The most critical tool of effective cash management is the cash flow statement. Because the balance sheets and income statements of businesses under threat of bankruptcy are more open to accounting manipulation, these statements may not provide reliable information about the state of the business Therefore, traditional bankruptcy prediction models based on accrual accounting data may not predict financial failure in time. This study aims to examine the usability of the data obtained from the cash flow statement in predicting financial failure. In the study, financial data of 168 manufacturing industry companies listed in Borsa Istanbul in 2020 were used to retrospectively predict financial failure 3 years ago for this, 46 companies that comply with the failure criteria are grouped as a financial failure, and 46 companies are grouped as successful. The independent variables are; 12 financial ratios based on cash flows from operating activities. As a result of the study using the Logit model; financial failure was predicted correctly 1 and 2 years ago at a rate of 73.90% and 3 years ago at a rate of 71.70%. In addition, the predictive power of this cash-based model was also compared with the Altman-Z Score Model, which is widely used in financial failure prediction and based on accrual-based data. The differences and similarities between the results were also discussed.