Tarihi kent merkezinde imar planlarının değişiminin fiziki mekana yansıması, Edirne tarihi kent merkezi örneği

Abstract

Kentler tarım dışı üretimin, hizmet ve sanayi faaliyetlerinin yoğun olduğu alanlardır. Bu faaliyetlerde çalışan nüfusun yönetilebilmesi için sosyal ve ekonomik fonksiyonlara ihti-yaç duyulur, bu fonksiyonların tarihsel süreçte bir araya toplanması tarihi kent merkezini oluşturur. Edirne Kenti'nde de tarihsel süreçte sosyal ekonomik fonksiyonların toplandı-ğı alanlar tarihi kent merkezini oluşturmaktadır.Kentlerin yapılaşma kurallarının koyulması ve yapılaşan alanların düzenlenmesi imar mevzuatıyla yapılmaktadır. Köklü bir tarihi geçmişi bulunan Edirne Kenti de imar mevzuatı doğrultusunda çeşitli dönemlerde yapılan imar planlarıyla planlanmaktadır. Yapılan planlar doğrultusunda tarihi kent merkezinin de içinde bulunduğu alanlarda ya-pılaşma kurallara bağlanmış, kent çeperinin izi genişlemiştir. Bu çalışmada; 1940 ile 2021 yılları arasında hazırlanan imar planlarının kent mer-kezinin fiziki durumuna etkisi incelenmiştir. Edirne'nin imar planlarına ulaşılarak, planla-nan dönemin ve planın uygulaması sonrası dönemin kent fotoğrafları analiz edilerek imar planının fiziksel duruma etkisi irdelenmiştir. Planın uygulanmasında yaşanan aksaklıkla-rın ve gecikmelerin Edirne Tarihi Kent Merkezi'ne yansımaları saptanmıştır.Tarihi kent merkezinin planlamasında planın uygulanmasında yaşanan gecikmele-rin giderilmesi, yapılan saptamaların düzeltilmesi durumunda oluşabilecek fiziki duruma yönelik öneriler verilmiştir.

Cities are areas where non-agricultural production, service and industrial activities are concentrated. Social and economic functions are needed to manage the working popula-tion in these activities, and the gathering of these functions in the historical process constitutes the historical city center. In Edirne City, the areas where social economic functions are collected in the historical process constitute the historical city center.The establishment of the construction rules of the cities and the arrangement of the structures are carried out by zoning legislation. Edirne City, which has a long histori-cal history, is also planned with zoning plans made in various periods in line with the zoning legislation. In line with the plans made, construction in the areas including the historical city center was bound by the rules and the trace of the city border expanded. In this study; The effect of the zoning plans prepared between 1940 and 2021 on the physical condition of the city center was examined. By reaching Edirne's zoning plans, the city photos of the planned period and the period after the implementation of the plan were analyzed and the physical impact of the zoning plan was examined. The problems and delays in the implementation of the plan have been reflected in Edirne Historical City Center.Recommendations have been given for the physical situation that may occur if the delays in the implementation of the plan are eliminated in the planning of the histori-cal city center and the determinations made are corrected.