Ev aletlerine yönelik uygulamaların fen bilimleri öğretmen adaylarının teknoloji okuryazarlığına ve fen ile teknolojiyi ilişkilendirmelerine etkileri

Abstract

Bu çalışmanın amacı ev aletlerine yönelik uygulamaların fen bilimleri öğretmen adaylarının teknoloji okuryazarlığına, ev aletlerinin çalışma prensiplerine ilişkin bilimsel bilgilerine, ev aletlerinin çalışma prensiplerinin fen bilimleri dersi kazanımlarına transferine ilişkin farkındalıklarına etkisini incelemek ve uygulamalara yönelik görüşlerini belirlemektir. Bu amaçla ütü, mikser, fırın, buzdolabı, su arıtma cihazı gibi aletlerin çalışma prensiplerine yönelik uygulamalar yapılmıştır.Araştırmanın örneklemi Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Matematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Bölümü Fen Bilgisi Öğretmenliğinde öğrenim gören 1., 2., 3. ve 4. Sınıf öğrencilerinden her sınıftan 6 kişi olmak üzere çalışmaya gönüllü olarak katılan toplam 24 öğretmen adayından oluşmaktadır.Araştırmanın uygulamaları 5E yöntemine dayalı hazırlanan ders planlarına göre 6 haftalık 6 farklı öğrenme etkinliği şeklinde gerçekleştirilmiştir.Araştırmada nicel ve nitel araştırma yöntemleri birlikte kullanılmıştır. Araştırmada, nicel araştırma yöntemlerinden yarı deneysel araştırma modellerinden ön test - son test kontrol grupsuz model kullanılmıştır. Çalışma öncesinde ve sonrasında gruba `Teknoloji Okuryazarlığı Ölçeği` (TOÖ) uygulanmıştır. Araştırmanın nitel boyutu için ise çalışma öncesinde ve sonrasında gruba araştırmacı tarafından hazırlanan Değerlendirme Formu uygulanmıştır. Ayrıca her etkinlik öncesinde ve sonrasında her ev aleti için araştırmacı tarafından ayrı ayrı hazırlanan çalışma kâğıtları gruba uygulanmıştır.Araştırmadan elde edilen verilerin nicel analizleri için SPSS 25.0 (Statistical Package for the Social Science) programı kullanılmıştır. Öğretmen adaylarının teknoloji okuryazarlığının gelişimini belirlemek amacıyla Wilcoxon işaretli sıralar testi kullanılmıştır. Değerlendirme formu ve çalışma kâğıtlarından elde edilen nitel verilerin analizi ise öğretmen adaylarının ifadelerinin frekansları hesaplanarak yapılmıştır.Nicel verilerin analizi sonucu ev aletlerine yönelik uygulamaların fen bilimleri öğretmen adaylarının teknoloji okuryazarlığını geliştirmede önemli bir etkisinin olduğu belirlenmiştir.Nitel verilerin analizi sonucunda ise fen bilimleri öğretmen adaylarının; ev aletlerinin çalışma prensiplerine yönelik bilimsel bilgilerinde ve ev aletlerinin çalışma prensiplerini fen bilimleri dersi kazanımlarına transferine ilişkin farkındalıklarında artış gözlemlenmiş olup uygulamalara yönelik olumlu görüşe sahip oldukları sonucuna ulaşılmıştır.

The aim of this study is to examine the impact of the applications of household appliances on pre-service science teachers' technology literacy, their scientific knowledge on the working principles of home appliances and their awareness of the transfer of the working principles on the household appliances to science course outcomes and to determine their views on practices as well. Herefore, applications have been made for the working principles of devices such as irons, mixers, ovens, refrigerators, and water purification devices.Participants were 24 voluntary students, 6 students from each grade from freshman year to senior year at the Department of Science Teaching at the Faculty of Education of the Trakya University.The applications of the research were carried out in 6 different learning activities over a duration of 6 weeks, according to the lesson plans prepared based on the 5E method.Quantitative and qualitative research methods were used together in this study. In the study, a pretest - posttest model without control group through quasi-experimental research models which is one of the quantitative research methods was used. `Technology Literacy Scale` was assessed before and after the study. For the qualitative dimension of the research, the Evaluation Form prepared by the researcher was applied to the group before and after the study. In addition, the worksheets prepared separately for each household appliance by the researcher were applied to the group before and after each activity.SPSS 25.0 (Statistical Package for the Social Science) program was used for the quantitative analysis obtained from the study. Wilcoxon signed ranks test was used to determine improvement of the technology literacy of pre-service teachers. The analysis of the quantitative data obtained from the evaluation form and worksheets was made by calculating the frequencies of the preservice teachers' expressions.As a result of the analysis of quantitative data, it was determined that applications for home appliances have a significant effect on developing technology literacy of pre-service science teachers. As a result of the analysis of the qualitative data, an increase was observed in the scientific knowledge of the science teacher candidates about the working principles of home appliances and their awareness on the transfer of the working principles of household appliances to the science lesson outcomes, and it was concluded that they had a positive opinion about the practices.