Edirne'de rekonstrüksiyon uygulamaları kapsamında Zincirlikuyu mescidi alternatif rekonstrüksiyonu

Abstract

Toplumların sahip olduğu kültürel mirasların gelecek kuşaklara aktarılması ve bu mirasların korunması son birkaç yüzyıldır tartışılmaktadır. Bu konuda geliştirilen koruma kuramı ve yaklaşımları, tüzükler, yönetmelikler, ulusal ve uluslararası anlaşmalar dünya politikası hâline gelmiştir. Tarih boyunca kültür varlıkları yangın, deprem, sel gibi zamanın yıpratıcı etkilerinin yanı sıra hukuki, idari, kültürel, ekonomik, sosyal ve toplumsal nedenlerle yok olmuştur. Yok olan bu tarihi yapıların tekrar kazandırılması amacıyla mimari rekonstrüksiyon tekniği ortaya çıkmıştır.Çalışmanın birinci bölümünde; amaç, yöntem, kapsam ve kaynaklar açıklanmıştır. Çalışmanın ikinci bölümünde, koruma kavramının bir parçası olarak nitelendirilen mimari rekonstrüksiyonun uygulanma gerekçelerinin ve koşullarının daha iyi anlaşılabilmesi amacıyla koruma kavramı, kültürel ve mimari miras tanımları, konuya ilişkin ulusal ve uluslararası tüzükler, bildiriler, anlaşmalar ile yürürlükte olan yasal düzenlemelerin ilgili başlık ve maddeleri incelenmiştir. Bölüm sonunda rekonstrüksiyon yönteminin olumlu ve olumsuz yönleri ele alınmıştır. Çalışmanın üçüncü bölümünde, hakkında yeterli veri ve belgelere ulaşılamayan yapıların fiziksel rekonstrüksiyonuna alternatif olarak kullanılan sanal ortam programları, uygulama yöntemleri ve bunların kültürel mirası korumadaki kullanımları incelenmiştir.Çalışmanın dördüncü bölümünde rekonstrüksiyon uygulamalarının değerlendirme ölçütleri belirlenmiş ve bu ölçütlere göre, Edirne'de 2000 – 2021 yılları arasında gerçekleşen anıt eserlerin rekonstrüksiyonları değerlendirilmiştir. Bu verilerden yola çıkarak, beşinci bölümde Edirne'de bulunan Zincirlikuyu Mescidi'ne alternatif bir rekonstrüksiyon önerisi getirilmiştir.Sonuç bölümünde tüm bölümler bütün olarak değerlendirilmiş ve yeterli verilere ulaşmadan yapılan başarısız bir rekonstrüksiyon yerine, günümüz teknolojisinin olanaklarından faydalanılarak gerçekleşecek alternatif rekonstrüksiyon çalışmalarının yapılması gerektiği belirtilmiştir.

The transfer of cultural heritages to future generations owned by societies throughout history and the protection of these heritages have been discussed for the last few centuries. Protection theory and approaches, statutes, regulations, national and international treaties developed in this regard have become world politics. Throughout history, cultural properties have disappeared due to the wearing effects of time such as fire, earthquake and flood as well as legal, administrative, cultural, economic, social and societal reasons. Architectural reconstruction technique has emerged in order to regain these destroyed historical buildings.In the first part of the study, the purpose, method, scope and resources are explained.In the second part of the study, the concept of protection, definitions of cultural and architectural heritage, national and international regulations, declarations, treaties on this subject and related titles and articles of the legal regulations in force are examined in order to better understand the reasons and conditions for the implementation of architectural reconstruction, which is considered as a part of the concept of protection. At the end of the chapter, the positive and negative aspects of the reconstruction method are discussed.In the third part of the study, the virtual environment programs used as an alternative to the physical reconstruction of the buildings for which sufficient data and documents cannot be reached, their application methods and their use in architectural cultural preservation are examined.In the fourth part of the study, the evaluation criteria of the reconstruction applications were determined and the reconstructions of the monuments that took place in Edirne between 2000 and 2021 were evaluated according to these criteria. Based on these data, in the fifth chapter, an alternative reconstruction proposal was made for Zincirlikuyu Masjid in Edirne. In the conclusion part, all sections were evaluated as a whole and it was stated that alternative reconstruction studies should be carried out by using the opportunities of today's technology, instead of an unsuccessful reconstruction without obtaining sufficient data.