Ahmet Cevat Emre'nin `Yıldızın Sonu` adlı tiyatro eserinin incelenmesi ve transkripsiyonu

Abstract

Bu çalışma Ahmet Cevat Emre'nin 'Yıldızın Sonu' adlı tiyatro eserinin incelenmesi ve transkripsiyonundan oluşmaktadır. Yazarımız Ahmet Cevat, Osmanlı'nın son dönemlerini görmüş, yeni kurulan Türkiye Cumhuriyeti'nde özellikle dil alanında yapılan birçok yeniliğin içinde bizzat yer almış, fikirleri ve icraatları ile önemli işlere imza atmış ve milletvekilliği görevi de yapmış önemli bir şahsiyettir. İlmî eserleri, ders kitapları ve dil üzerine çalışmaları ile tanınan Ahmet Cevat Emre'nin bilinen ilk ve tek tiyatro eseri 'Yıldızın Sonu'dur. Eser bir edebiyat ürünü olmasına rağmen Osmanlı Devleti'nin son dönemini derinden etkileyen tarihî bir olayı, bunu bizzat yaşayan bir yazarın kaleminden aktarması açısından önemlidir. Burada hem eserin incelenmesi hem de tarihî bir olaya bir yazarın gözünden bakmak amaçlanmıştır.İncelememize konu olan eser Toronto Üniversitesi Kütüphanesinde PL 248 E46Y5 demirbaş numarası ile kayıt altına alınmış, 1909 yılında meydana gelen ve 31 Mart Vakası olarak bilinen olaydan hemen sonra kaleme alınmış bir tiyatro eseridir ve Osmanlıca yazılmıştır. Yazıldığı dönem itibarıyla tiyatro türünün tüm özelliklerini taşıyan eser oynanmaktan ziyade okunmak için yazılmıştır. Bu çalışmada eserin incelemesi ve transkripsiyonu gerçekleştirilmiştir.Çalışmamız üç bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde Ahmet Cevat Emre'nin hayatı, edebî kişiliği, eserleri ve üzerinde çalışma yaptığımız `Yıldızın Sonu` adlı eseri hakkında bilgi verilmiştir. İkinci bölümde eserin tertibi ele alınmış, yapı bakımından incelemesi yapılmış, en sonunda da değerlendirmeye yer verilmiştir. Üçüncü bölümde ise eserin orijinalinin görüntüleri ve transkripsiyon alfabesi ile gösterilmiş metin kısmı bulunmaktadır.

This thesis is composed of the study and transcription of Ahmet Cevat Emre's theatrical production `Yıldızın Sonu`. Our author is an important person who saw the last periods of the Ottoman Empire, took part in many innovations, especially in the field of language, in the newly established Turkish Republic, made important works with his ideas and actions, and also served as a deputy. The first and unique known theatrical work of Ahmet Cevat Emre known for his scientific works, textbooks and studies on language is `Yıldızın Sonu`. Although the work is a literary piece, it is important because it conveys a historical event that deeply affected the last period of the Ottoman Empire, written by a writer who lived the events himself. In this study, it is aimed both to examine the work and to observe the event through the author.The work, which is the subject of our study, is also recorded in the Library of the University of Toronto with the fixture number PI 248 E46YS; it is a theatrical work written in 1909 right after the event known as the 31st March incident and was written in Ottoman. The work, which has all the characteristics of a theatrical product as of the period in which it was created, was written to be read rather than played. In this study, the study and transcription of the work were carried out.Our study consists of three parts. In the first part, information was given about Ahmet Cevat Emre's life, literary personality, works and his piece called `Yıldızın Sonu`. In the second part, the composition of the work was discussed, its structure was examined, and finally, the evaluation was proposed. In the third part, images of the original work and the text part shown with the transcription alphabet were given.