İzmir-Kemalpaşa'da mübadele

Abstract

Göç insanlığın varoluşundan bu yana hayatta kalabilmek adına zorunlu ya da isteğe bağlı olarak yapmış olduğu bir eylemdir. Zorunlu ve isteğe bağlı olarak gruplayabileceğimiz eylemin zorunlu olanları, bireylerin veya toplumların iradeleri dışında gerçekleşmektedir. Olumlu veya olumsuz sonuçlar göç eyleminin kaçınılmazlarıdır. Osmanlı devletinde XIX. yy da Anadolu'ya doğru yaşanan göç ortaya çıkardığı etki bakımından önemli sonuçlar doğurmuştur. Türk Kurtuluş Savaşı sonrası Lozan Barış görüşmeleri sırasında, 30 Ocak1923'te imzalanan mübadele sözleşmesi gereğince batı Trakya'daki Türkler ve İstanbul'daki Rum nüfus hariç Yunanistan ve Türkiye arasında bir `değiş-tokuş`, göç hareketi yaşanmıştır. `Nüfus Mübadelesi` adı altında gerçekleştirilen bu göç sırasında, Yunanistan topraklarından gelen Müslüman -Türk nüfusun ihtiyaçlarına karşılık vermek adına kurulan Mübadele Komisyonu ve Mübadele İmar ve İskân Vekâleti'nin yasaya dayalı olarak yapmış olduğu çalışmalarla Yunanistan topraklarından gelen mübadillerin, Türkiye'de çeşitli bölgelere iskân edilmeleri sağlanacaktı. Kurtuluş Savaşı'nın kanlı başlangıcının yaşandığı İzmir'de de savaş sonrasında askerler ile başlayan göç hareketi devam edecektir. Tarih boyunca göç yolları üzerinde bulunduğu için birçok medeniyete ev sahipliği yapmış İzmir'in Kemalpaşa ilçesi de göç dalgalanmasından büyük ölçüde etkilenecektir. Türkiye'ye gelenlere verilecek yardımın belirlenebilmesi için bıraktıkları taşınmazların niceliğinin ve niteliğinin belirlenebilmesi adına düzenlenen tasfiye talepnameleri ışığında Kemalpaşa ve çevresine yaşanan zorunlu göç, tanıkları ve belgeleriyle incelemeye alınacaktır. Bu çalışmamızda Osmanlı döneminde `Nif `adıyla anılan Kemalpaşa'nın dönemsel olarak maruz kaldığı göçleri ve mübadele sonrası nüfus dalgalanmaları ele alınacak ve yeni çıkan bilgi ve veriler ışığında kentin yaşadığı toplumsal dönüşüme kaynaklık eden etkenlere ilgi çekmeye çalışılacaktır.Anahtar sözcükler: Kemalpaşa, Göç, Mübadele

Migration is an obligatory or voluntary act to survive since the existance of humanity. We can group actions as the obligatory or voluntary. The obligatory ones become aotonornically out of individuals or communities. Positive or negative consequances are inevitable results for migration. Migration to Anatolia in the 19th century in the Ottoman Empire has had important consequances in terms of its effect. After the Turkish War of Independence, in the Lausanne Peace Conferance according to the cartel which was signed on January 30,1923 except Turks in Western Thrace and the Greek population in Istanbul, there was a migration wave which is named exchange populatiın between Greece and Turkey. During the migration which became under the name of exchange population, exchange committee and Exchange Ministry of Public Works and Housing was established responding to the needs of Muslims from Greek territory, named the Turkish population resettlement to the various regions in Turkey would be provided for Exchange population from the Greece statutorily. After the war in Izmir, where the bloody beginnings of the War of Independence took place the migration movement that started with the soldiers with the continue. Kemalpaşa district of Izmir, which has hosted many civilizations since it has been om migration routes throughout history, will also affected by the migration wave. In order to determine the aid to be given to Turkey and to determine quantity and quality of immovables, in the light of the liqudation return, forced migration in Kemalpaşa and its vicinity will be examined with witness and documents. In this study the migration of Kemalpaşa, referred to as Nif in the Ottoman Period and the population waves after the exchange, will be discussed and in the light of the new information and data, the effects of the social transformation experienced by the city will be examined.Key words: Kemalpaşa, Migration, Population Exchange