Tedarik zinciri kalite yönetiminde faaliyet tabanlı maliyet sisteminin gri sistem teorisine dayalı çözümü: Süt endüstrisinde bir uygulama

Abstract

Yoğun rekabet koşullarında başarılı olabilmek için tedarik zinciri yönetimine (TZY) önem verilmeli ve etkin bir tedarik zinciri (TZ) yapısı oluşturulmalıdır. Gıdanın üretiminden tüketiciye ulaşıncaya kadar güvenilir bir şekilde taşınması için TZ performans ölçütlerinin hassasiyetle ele alınması gerekmektedir. Bu sayede zincir tasarımı ile ilgili daha bilinçli kararlar verilmesi ve böylece zinciri verimli bir şekilde oluşturarak ekonomik anlamda sürdürülebilirliğinin sağlanması mümkün olacaktır. Bu amaçları gerçekleştirecek kalite performans ölçütlerinin belirlenmesi gerekmektedir. Son yıllarda TZY kavramlarına çok dikkat çekilmesine rağmen, bunun kalite yönetimiyle bağlantısı genellikle sınırlı kalmıştır.Bu araştırmanın amacı, gıda sektöründe faaliyet gösteren üretici firmaların faaliyetlerinin incelenerek, dikkate aldıkları kalite ve performans göstergelerinin belirlenmesidir. Bunun için, tedarik zincirleri ile kalite yönetimi kavramlarını bağdaştırarak TZKY uygulamalarının firma performansı üzerindeki etkisini dikkate alan bir yaklaşım önerilmektir. Çalışmada, tedarik zincirlerinde kalite göstergelerinin belirlenmesinin yanı sıra belirsizlik durumları için maliyetleme probleminin çözümünde kullanılabilecek bir yaklaşım geliştirilmesi amaçlanmıştır. Araştırma için seçilen firmalar Eskişehir ve civarında, süt ve süt ürünleri alanında faaliyet göstermektedirler. İlgilenilen kalite performans göstergeleri, bu firmalarla yapılan birebir görüşmelerle belirlenip analiz edilmiştir. Doğru ve güvenilir değerlerin kullanılması karar verme süreçlerinde çok önemlidir. Belirsiz ya da yetersiz veri olması halinde uygun bir tahmin yönteminin kullanılması, doğru ve güvenilir tahminler yapmada anahtar rol oynar. Bu çalışmada, belirsizlik ortamında kullanımı kolay bir yöntem olan gri tahmin yöntemi kullanılmıştır. Çalışmada yuvarlamalı GM(1,1) modeli olarak bilinen gri tahmin yöntemi kullanılarak FTM için gereken bazı eksik maliyet bilgilerinin hesaplanması yöntemi tanıtılmıştır.Anahtar Kelimeler: Tedarik Zinciri Performans Ölçütleri, Tedarik Zinciri Kalite Yönetimi, Faaliyet Tabanlı Maliyetleme, Gri Tahminleme

To be successful in intense competitive conditions, it is necessary to focus on supply chain management and create an effective supply chain structure. From production to reliable delivery, supply chain (SC) performance criteria should be handled meticulously. In this way, it will be possible to make more informed decisions about chain design and thus to create the chain efficiently and to ensure its economic sustainability. Quality performance criteria that will achieve these goals need to be determined. Although much attention has been paid to SCM concepts in recent years, its relevance to quality management has often been limited.The purpose of this study is to explain supply chain quality management by integrating the concepts of supply chains and quality management (SCQM) and to propose a concept that considers the impact of SCQM practices on firm performance. In the study, it is aimed to develop an approach that can be used to solve the accounting problems for uncertain situations as well as determining the quality indicators in supply chains. The companies selected for the research, operate in the field of milk and dairy products in the vicinity of Eskişehir. Given the difficulty of receiving feedback, interested quality performance indicators have been analyzed and determined by individual interviews with these companies. The use of accurate and reliable estimates in decision-making processes is very important. The use of proper forecasting methods plays a key role in making accurate and reliable forecasts. In this study, the gray forecasting method was used which is easy to apply in uncertainty and the method of calculating some missing cost information required for ABC by using the gray estimation method, known as the rolling GM (1,1) model is introduced.Keywords: Supply Chain Performance Criteria, Supply Chain Quality Management, Activity-Based Costing, Gray Estimation