Orta büyüklükteki şehirlerde taksi talebi ve arzının sürdürülebilirlik açısından incelenmesi

Abstract

Günümüzde özel otomobil sahipliği hızla yükselen bir grafik çizmektedir. Ancak yol açtığı trafik, çevre ve maliyet sorunları sebebiyle yöneticiler bireysel ulaşımı kısıtlayıcı ve toplu taşıma sistemlerini destekleyici tedbirler almaktadırlar. Toplu taşımanın konforsuzluğu ve uzun yolculuk süreleri, ara toplu taşıma sistemlerine olan ilgiyi arttırmakta ve bu sistemleri destekleyici çalışmalar yapılmaktadır.Bu çalışmada taksi talebi ile şehirlerdeki sosyoekonomik faktörler arasındaki ilişkiyi belirlemek ve orta büyüklükteki şehirler için ideal bir taksi sayısı tahmin etmek amaçlanmıştır. Çalışmada tahmin için kurulan çoklu doğrusal regresyon analizinde 2020 yılına ait sosyoekonomik veriler kullanılmıştır.Verilerde çoklu doğrusal bağlantı sorununun tespit edilmesi nedeniyle tutarlılığı azalan En Küçük Kareler (EKK) yöntemine alternatif olarak Ridge Regresyonu (RR) ile de taksi sayısı tahmin modeli kurulmuştur. EKK ve RR modellerinin kestirim başarıları Hata Kareler Ortalamaları açısından karşılaştırılmıştır. RR tahmin modeli ile daha tutarlı taksi sayısı tahmin değerleri hesaplanmıştır.Çalışmada tahmin edilen ideal taksi sayıları ile mevcut taksi sayıları karşılaştırılmış ve taksi sayılarında arz-talep dengesizliği yaşandığı görülmüştür. Bu nedenle bir şehirde ara toplu taşımadan taksi dönüşümü veya taksi ruhsatı artışı yapılmadan önce taksi yolculuk talep tahminlerinin yapılması önerilmektedir. Bağımsız değişkenler arasında yüksek korelasyon bulunup bulunmamasına göre EKK ve RR tahmin edicisi yöntemlerinden biri tercih edilebilir. Çalışmada kullanılan parametrelerin gelecek tahminlerinde yardımcı parametre olarak kullanılabileceğini söylemek mümkündür.

Today, private car ownership draws a rapidly increasing graph. However, due to traffic, environment and cost problems, managers take measures to restrict individual transportation and to support public transportation. The discomfort of public transportation and long journeys increase the interest in paratransit systems and studies are carried out to support.In this study, it is aimed to determine the relationship between taxi demand and socioeconomic factors and to estimate an ideal number of taxis for medium-sized cities. Socioeconomic data of 2020 were used in the multiple linear regression analysis in the study.Taxi number estimation model was established with Ridge Regression (RR) as an alternative to the Least Squares (LS), whose consistency decreased due to the multicollinearity problem in the data. The estimation successes of the LS and RR models were compared in terms of Means of Error Squares. More consistent estimation were calculated with RR.In the study, the estimated ideal number of taxis and the existing taxi numbers were compared and there was an imbalance of taxi supply and demand. Therefore, it is recommended to make taxi journey demand estimations before making a taxi conversion from intermediate public transportation or an increase in taxi license in a city. Depending on whether there is a high correlation between the independent variables, either LS or RR can be preferred. Parameters used in the study can be used as auxiliary parameters in future predictions.