Akü geri kazanım tesisi atıklarından demir (II) sülfat üretiminin araştırılması

Abstract

Atık akülerden kurşun geri kazanımı sürecinde tehlikeli atık olarak değerlendirilen üretim cürufları ve sülfürik asit içeren atıksular oluşmaktadır. Bu çalışmada; üretim cüruflarının ve sülfürik asit içeren atıksuların demir (II) sülfat heptahidrat (FeSO4.7H2O) üretiminde kullanılabilirliği araştırılmıştır. Deneysel çalışmalarda cürufta bulunan demir, sülfürik asit liçi ile çözelti fazına alınmıştır. Çözelti fazında oluşan demir (II) sülfat daha sonra kristallendirme işlemi ile demir (II) sülfat heptahidrat olarak elde edilmiştir. Liç verimine liç süresi, katı/sıvı oranı, sülfürikasit derişimi ve sıcaklığın etkileri incelenerek en uygun liç ve kristallendirme koşulları belirlenmiştir. En iyi liç verimine 4 saat liç süresi, 100 oC sıcaklık, 5/40 katı/sıvı oranı (g/mL) ve %15 sülfürik asit derişimi koşullarında ulaşılmıştır. Bu koşullarda %77,08 liç verimi ve %89,45 kristallendirme verimi elde edilmiştir. Çalışmanın sonunda kurşun geri dönüşüm tesisinden temin edilen sülfürik asit içeren atıksu kullanılarak da belirlenen en uygun koşullarda demir (II) sülfat heptahidrat üretilmiştir.

Production slags as considered hazardous occur and wastewater containing sulfuric acid while during the lead recycle process from waste batteries. In this study, production slags and wastewater containing sulfuric acid, was invested of the usability in the production of iron (II) sulphate heptahydrate. In the experimental studies, the iron in the slag was first taken to the solution phase by sulfuric acid leaching. Iron (II) sulphate formed in the solution phase was obtained as iron (II) sulphate heptahydrate by crystallization. The effects of leaching time, solid/liquid ratio, sulfuric acid concentration and temperature on leaching efficiency were examined and the most suitable leaching and crystallization conditions were determined. The optimum leaching efficiency was reached under conditions of 4 hours leaching time, 100 oCtemperature, 5/40 (g/mL) solid/liquid ratio and 15% sulfuric acid concentration. Under these conditions, 77.08% leaching efficiency and 89.45% crystallization efficiency were achieved. At the end of the study, iron (II) sulphate heptahydrate was produced under the optimum conditions by using the wastewater containing sulfuric acid obtained from the lead recycling plant.