Ana veya ara ürün olarak yetiştirilen bazı tek yıllık baklagil-tahıl karışımları arası rekabet ilişkileri

Abstract

Çalışmada, farklı dönemlerde ekilen yem bezelyesi ve fiğin yalnız, arpa ve yulaf ile karışımlarının verim ve rekabet özellikleri incelenmiştir. Araştırma Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Ziraat Fakültesi Araştırma ve Deneme Sahası'nda ve Tesadüf Blokları Deneme Desenine göre 3 tekrarlamalı olarak yürütülmüştür. Denemede farklı zamanlarda yalnız ve buğdaygillerle karışık olarak ekilen yem bezelyesi ve fiğin yatma oranı, kompozisyondaki oranı, doğal bitki boyu, bitki boyu, yaş ot verimi, kuru ot verimi, toprak üstü rekabet ve toprak altı rekabet özellikleri araştırılmıştır.Araştırma sonuçlarına göre ekim zamanı baklagil oranı, doğal bitki boyu, bitki boyu, yaş ot verimi, kuru ot verimi, toprak üstü ve toprak altı rekabet oranını önemli derecede etkilemiştir. Ekim şekli ise baklagil oranı, doğal bitki boyu, bitki boyu, yaş ot verimi, kuru ot verimi ve toprak üstü rekabeti etkilemiştir. Yatma oranı ekim zamanı ve ekim şekline göre değişmemiştir. En uzun doğal bitki boyu II. ekim zamanı olan Haziran ayında yapılan ekimde elde edilirken, bitki boyu II. ve III. ekim zamanı olan Haziran ve Temmuz aylarında yapılan ekimlerde yem bezelyesinin yalnız ve karışımlarında tespit edilmiştir. Ortalama yaş ve kuru ot verimleri sırasıyla 1362,26 ve 302,73 kg/da olup en yüksek I. ekim zamanı olan Mart ayında yapılan ekimde belirlenmiştir. Yaş ot veriminde yem bezelyesinin yalnız ve arpa ile karışımı daha yüksek olurken, kuru ot veriminde yem bezelyesinin arpa ile karışımı ve fiğ daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. Toprak üstü rekabet ekim zamanlarından olumsuz etkilenirken, yem bezelyesi karışımları olumlu etkilenmiştir. Toprak altı rekabet ise hem ekim zamanlarından hem de ekim şeklilerinden olumlu etkilenmiştir. Araştırma sonuçlarına göre yem bezelyesi ve fiğ bitkisi yetiştiriciliğinde yem bezelyesinin tercih edilmesi ve arpa ile karışık olarak Mart ayında ekiminin yapılması gerektiği tespit edilmiştir.

In this research, yield and competitive interactions in sole crop forage pea, common vetch, and their mixed cropping with barley and oat were examined. The experiment was arranged in the Completely Randomized Blocks Design with 3 replications and conducted in the Experimental Field of Eskisehir Osmangazi University Faculty of Agriculture. Forage pea and common vetch were sown at different dates as sole crops or mixed crops with grasses and lodging score, botanical composition, natural plant height, plant height, fresh forage yield, hay yield, above-and below-ground competitive interactions were examined.Sowing date had significant effects on legume ratio, natural plant height, fresh forage yield, hay yield, above-and below-ground competition, while the sowing method significantly affected legume ratio, natural plant height, plant height, fresh forage yield, hay yield, and above-ground competition. The lodging score did not change considering the sowing date and method. While the highest natural plant height was measured at the 2nd sowing date, which coincided with June, plant height was the highest at the 2nd and 3rd sowing dates (June-July respectively) of sole crop and mixed crops of forage pea. Mean fresh forage and hay yields were 1362,26 and 302,73 kg/da respectively and the highest values were observed at the 1st sowing date, which coincided with March. Sole crop of forage pea and its mixed cropping with barley caused higher fresh forage yield, but in hay yield, both mixed cropping of forage pea with barley and sole crop common vetch gave higher yield results. Above-ground interactions were shifted to negative at 1st and 3rd sowing dates, while it was neutral at the 2nd sowing date, and positive interactions were recorded in mixed cropping of forage pea with barley and oat. Belowground interaction was positive either at all sowing dates or sowing methods. Results revealed a better performance forage pea, not common vetch, as mixed cropping with barley and sowing in March could be suggested.