Akpınar (Kırşehir) bölgesi feldspat yataklarının incelenmesi

Abstract

Çalışma alanı Kırşehir Merkez ve Akpınar ilçelerine bağlı Homurlubeşler, Tatarilyasyayla, Tatarilyaskışla, Alişar, Köşker ve Çiftliksarıkaya köyleri sınırları içinde kalan 166,16 km2'lik alanı kapsamaktadır. Bu çalışmanın amacı; özel bir maden şirketi işletmesi dahilinde olan feldspat yataklarının ve yakın çevresinin jeolojisinin incelenmesi, geçmiş yıllarda yapılan çalışmalar ve arazi gözlemleri ışığında sahanın jeolojik durumunu ortaya koyarak, bölgesel feldspat potansiyeline, kullanılabilir hammadde kaynağının değerlendirilmesine ışık tutmak ve ülke ekonomisine katkı sağlayabilecek alternatif yataklara dikkat çekmektir.Çalışma alanının kapladığı alanda yüzeyleyen en yaşlı kaya birimleri Paleozoyik yaşlı metamorfik kayaçlardan oluşmaktadır. Bu kayaçlar Kırşehir Masifi olarak adlandırılmışlardır. Kırşehir masifindeki metamorfikler, Santoniyen-Kampaniyen yaşlı intrüzifler (Baranadağ granitoyidi, Buzlukdağ siyenitoyidi) ile kesilmektedir. Maden sahasının bulunduğu formasyon Kretase yaşlı intrüziflerden oluşan Buzlukdağ Siyenitoyididir. Bu birim içerisindeki ekonomik değere, yüksek kalite ve rezerve sahip feldspat yatakları incelenmiştir.Kırşehir-Akpınar feldspat yataklarından alınan örneklerin kimyasal analizi yaptırılmış ve element oranları belirlenmiştir. Buna göre; % 58,13 SiO2; % 23,25 Al2O3; % 0,97 Fe2O3; % 0,07 TiO2; % 1,32 CaO; % 0,04 MgO; % 9,40 Na2O; % 6,10 K2O tespit edilmiştir. Toplam alkali oranı ise % 15,50'dir. Fe, Ti gibi element içerikleri %1' den daha azdır. Sonuç olarak Akpınar feldspatlarının başlıca Si, Al, Na ve K elementlerinden oluştuğu, fiziksel özellikleri farklı olan feldspat gruplarında ana element içeriklerinin fazla değişmediği, birbirlerine benzeme ölçülerinin yüksek olduğu ve küçük bir aralıkta değişkenlik gösterdiği gözlemlenmiştir.

The study area covers an area of 166.16 km2 within the borders of Homurlubeşler, Tatarilyasyayla, Tatarilyaskışla, Alişar, Köşker and Çiftliksarıkaya villages of Kırşehir Merkez and Akpınar counties. The aim of the study is to examine the geology of feldspar deposits and its immediate surroundings, which are within the operation of a private mining company, to reveal the geological situation of the field in the light of previous studies and field observations, to reveal on the regional feldspar potential, to evaluate the usable raw material source, and to draw attention to alternative deposits that can contribute to the country's economy.In the Akpınar region, the oldest lithologies are characterized by Paleozoic metamorphic rocks, known as Kırşehir Massive. Kırşehir massive metamorphic rocks are cut by Santonian Campanian aged intrusives (Baranadağ granitoid, Buzlukdağ syenitoid) with a hot contact. The formation in which the mining area is located is the Buzlukdağ Syenitoid consisting of Cretaceous aged intrusives. The feldspar deposits in this unit, which have economic value, high quality and reserves, have been examined.Chemical analysis of the samples taken from Kırşehir-Akpınar feldspar deposits was made and the element ratios were determined. Accordingly; 58.13% SiO2; 23.25% Al2O3; 0.97% Fe2O3; 0.07% TiO2; 1.32% CaO; 0.04% MgO; 9.40% Na2O; 6.10% K2O was determined. The total alkali ratio measured in these intrusives is 15.5%. Akpınar feldspars become enriched in Si, Al, Na and K elements, however, their Fe, Ti element concentrations are lesser than 1%. It is observed that the main element contents do not change much in feldspar groups with different physical properties, their similarity to each other is high and they vary within a small range.