Adıyaman ili yer adları üzerine bir inceleme

Abstract

Tarihi M.Ö. 40.000 yıllarına dayanan, 'bereketli hilal' toprakları üzerinde yer alan, tarihte birçok medeniyetin yaşamış olduğu Adıyaman İli'nin yer adları üzerine yaptığımız bu tez çalışması; Kısaltmalar, Transkripsiyon, Giriş, I., II., III. IV. Bölüm, Sonuç , Öneriler, Kaynakça ve Özgeçmiş bölümlerinden oluşmaktadır. Yer adı çalışmaları, bir yer adından yola çıkarak orada yaşayan insanların doğal ortamla etkileşimlerini, ekonomik faaliyetlerini, sosyal hayatlarını, kültürel yapılarını, tarihi geçmişlerini, göç hareketlerini göz önünde bulundurarak önemli verilere ulaşır. `Adıyaman Yer Adları Üzerine Bir Dil İncelemesi` adlı yüksek lisans tez çalışmasında Adıyaman'ın merkez ilçesi de dâhil olmak üzere 9 ilçe ve 623 yerleşim yeri adı yapı ve köken bakımından incelenmiş, semantik olarak tasnif edilmiş ve oluşum biçimleri açıklanmaya çalışılmıştır. Giriş bölümünde araştırmanın konusu, amacı, önemi, veri toplama teknikleri, metodu ve araştırmanın çerçevesi açıklanmıştır. I. Bölümde Adıyaman ve ilçeleri hakkında bilgilendirme yapılmış, il ve ilçelerin isimlerinin hangi kökenden geldiği ve anlamları incelenmiştir. Ayrıca tarih boyunca Adıyaman'da ikamet etmiş cemaatler, oymak, aşiret ve bölgeye hâkim olmuş devletler hakkında bilgiler verilmiştir. Adıyaman'ın coğrafi, fiziki, beşeri, ekonomik ve kültürel özelliklerine yer verilmiştir. II. Bölümde Adıyaman köy ve mahalle adları alfabetik olarak sözlük haline getirilmiş ve çalışmaya dahil edilen tüm yer adları tek tek açıklanmıştır. III. Bölümde Adıyaman'a bağlı bütün köy ve mahalle adları morfolojik ve sözdizimsel olarak incelenmiştir. IV. Bölümde ise Adıyaman ili tüm köy ve mahalleleri semantik olarak tasnif edilmiştir. Yine bu bölümde Adıyaman'ın tüm yerleşim yeri adları eski ve yeni adları ile birlikte alfabetik olarak liste şeklinde verilmiştir. Sonuç bölümünde ise bütün bu incelemelerin neticesinde Adıyaman yer adlarının kullanımıyla ilgili çıkarımlarda bulunulmuştur. Anahtar Kelimeler: Yer Adları, Toponimi, Adıyaman, Morfoloji, Gramer, Tasnif

This thesis study on the place names of Adıyaman province, whose history goes back to 40.000 BC and which is located on fertile crescent and has hosted many civilizations, consists of Abbreviations, Transcription, Introduction, Section I, II, III, Conclusion, Suggestions, Bibliography and CV sections Place name studies reach interpretations by considering the interaction of people living there with the natural environment, economic activities, social lives, cultural structures, historical backgrounds and migration movements based on the name of a place. In the master's thesis named `A Study on the Place Names of Adıyaman Province`, 9 districts and 623 settlement names, including the central district of Adıyaman, were examined in terms of structure and origin, semantically classified and their formation forms were tried to be explained.In the introduction part, the subject, purpose, importance, data collection techniques, method and the framework of the research are explained. In the Section I, information about Adıyaman and its districts was given and the origin and meaning of the names of the provinces and districts were studied. In addition, information about the tribes, communities that resided in Adıyaman throughout history, and the states that dominated the region was rovided. The geographical, physical, human, economic and cultural characteristics of Adıyaman are included. In the Section II, all village and neighborhood names of Adıyaman have been analyzed etymologically and grammatically. In the section III, all villages and neighborhoods of Adıyaman are classified semantically. Again in this section, all settlement names of Adıyaman are given in alphabetical form with their old and new names.In the conclusion part, inferences were made about the use of Adıyaman place names based on all these studies.Keywords: Place Names, Toponym, Adıyaman, Morphology, Grammar, Classification