Orhan Pamuk'un Kırmızı Saçlı Kadın adlı romanının metin dil bilimsel çözümlemesi

Abstract

Yazılı veya sözlü iletişimin insanlar için önemi, dilin de önemini ortaya koyar. Bu yüzden dil adına eski tarihlerden bu yana çalışmalar yapılmıştır. Bu çalışmalardan biri de metin çalışmalarıdır. Metin çalışmalarının serüveni retorikle başlar, üslupbilimle devam eder ve nihayet metindilbilim olarak bugünkü halini alır. Bugüne kadar dil için yapılmış en isabetli tanımlardan biri de dil bir dizgedir (Saussure) tanımıdır. Dilin düzenli dizgesi ve sistematik yapısı, metnin yüzey yapısındaki küçük ölçekli yapı olarak adlandırılan bağlaşıklık kavramını oluşturur. Bağlaşıklık, metnin yüzey yapısındaki uyumun ve bütüncül yapısındaki birleşim kurallarının ana kavramlarından biridir. Cümlelerin bir araya gelerek anlamlı bir yapıyı açığa çıkarması, yüzey yapıda bulunan dilbilgisel kurallar sayesinde gerçekleşir. Yüzey yapıya ait olan küçük ölçekli yapı ve metnin genel anlamını açığa çıkaran büyük yapı ölçütleri ile anlama ulaşılır. Küçük ölçekli yapı ve büyük ölçekli yapıdan sonra üst yapı incelemesi başlar. Üst yapı, metnin genel yapısı ile ilgili olan, küçük ölçekli ve büyük ölçekli yapıdan beslenen, daha çok metnin ait olduğu türe yönelik bir çalışmadır. Metnin ait olduğu türe yönelik olan üst yapı aşaması, metin çözümlemesinin de genel anlamda son aşamasıdır. Sade, başarılı ve anlaşılır bir üslupla kaleme alınan Kırmızı Saçlı Kadın çalışmamızın veri tabanını oluşturmaktadır. Söz konusu roman üzerinde, ilk olarak küçük ölçekli yapı çalışması ardından da büyük ölçekli yapı çalışması gerçekleştirilmiştir. Son olarak da üst yapı çalışması olarak metnin ait olduğu tür belirlenmiştir

The importance of written or verbal communication for people reveals the importance of language. For this reason, studies have been carried out on behalf of language since ancient times. One of these studies is text studies. The adventure of text studies begins with rhetoric, continues with stylistics, and finally takes its present form as text linguistics. One of the most accurate definitions of language so far is that language is a string. The regular system and systematic structure of the language constitute the concept of coherence, which is called the micro structure in the surface structure of the text. Coherence is one of the main concepts of the harmony in the surface structure of the text and the rules of association in its holistic structure. It is thanks to the grammatical rules in the surface structure that the sentences come together and reveal a meaningful structure. Meaning is reached as a result of the grammatical sequence brought by the coherence belonging to the surface structure and the coherence of consistency, known as macro structure, which represents the deep structure and is perceived by establishing logical relations at the same time. After the micro structure construction and the macro structure , the superstructure investigation begins. Superstructure is a study related to the general genre of the text, fed by micro structure and macro structure, and mostly oriented to the genre to which the text belongs. The superstructure stage, which is for the genre of the text, is also the last stage of the text analysis in general. The database of our Kırmızı Saçlı Kadın study, written in a simple, successful and understandable style. On the novel in question, firstly, coherence, which is a micro structure construction study, and consistency, which is a macro structure construction study, and finally, a text analysis attempt was made by specifying the superstructure of the text.