Türkiye Türkçesinde yapım eklerinin işlevleri

Abstract

`Türkiye Türkçesinde Yapım Eklerinin İşlevleri` adlı bu çalışmada Türkiye Türkçesi yapım eklerinin işlevleri incelenmiştir. Bunun için öncelikle başta Zeynep Korkmaz'ın `Türkiye Türkçesi Grameri Şekil Bilgisi`, Muharrem Ergin'in `Türk Dil Bilgisi`, Tahsin Banguoğlu'nun `Türkçenin Grameri`, Vecihe Hatiboğlu'nun `Türkçenin Ekleri`, Hamza Zülfikar'ın Terim Sorunları ve Terim Yapma Yolları` ve Yusuf Çotuksöken'in `Yapı ve İşlevlerine Göre Türkiye Türkçesi'nin Ekleri` adlı eserleri olmak üzere yapım eklerini konu alan kitap ve makaleler taranarak bu kaynaklarda yer alan Türkiye Türkçesi yapım ekleriyle ilgili bilgiler derlenip bir araya getirilmiştir. Söz konusu kaynaklardan edinilen bilgiler ışığında Türkiye Türkçesi yapım eklerinin ses ve anlam özellikleri, değişim ve gelişim süreçleriyle ilgili gerekli bilgiler verildikten sonra farklı bilimsel kaynaklarda yer alan ve varsa bugüne kadar değinilmeyen işlevleri edebi metinlerden alınan örnekler ışığında ayrıntılı bir şekilde açıklanmaya çalışılmıştır. Ayrıca verilen bütün bilgiler örnekler ve dipnotlarla desteklenmiş, yer yer yapım eklerinin Eski Türkçe ve Eski Anadolu Türkçesinde kullanımıyla ilgili örneklere yer verilmiştir. Böylece Türkiye Türkçesi yapım eklerinin ses ve şekil özellikleri, tarihi gelişim sürecinde geçirdikleri değişim ve gelişim süreci ile işlevlerinin en iyi şekilde belirlenmesine katkıda bulunmak amaçlanmıştır. Anahtar Kelimeler: Türkiye Türkçesi, şekil bilgisi, ekler, yapım ekleri, yapım eklerini işlevleri.

In a study called `the functions of derivational affixes in Turkish`, role of the derivational affixes have been observed. For this, especially with the Works of Zeynep Korkmaz's `Turkish Grammar Morphology`, Muharrem Ergin's `Turkish Grammar`, Tahsin Banguoğlu's `Grammar of Turkish`, Vecihe Hatipoğlu's `Affixes of Turkish`, Hamza Zülfikar's `Term Issues and Ways og Making a Term` and Yusuf Çotuksöken's `Turkish Suffixes` the articles and boks that include the derivational affixes have been reviewed and the informations regarding the Turkish derivational affixeshave been combined. Following the background information given regarding the development and alteration procces of derivational affixes, their functions that take place in different scientific sources and if available, the functions of them ever not mentioned have been tried to be explained in detail in the light of the samples obtained from literary texts. Besides, All the informations given have been supported with the examples and annotations. Occasionally, There exists samples regarding the use of derivational affixes in old Turkish and old Anatolian Turkish. Thus, it has been been aimed to contribute to the determination of the tonal and shape features of the derivational affixes in the best manner with the alterations and development procces they getthrougt.Key Words: Turkey Turkish, shape information, affixes, derivational affixes, functions of derivational affixes.