Çıldır Eyaleti Macahel Sancağı 2769 numaralı Nüfus Defteri'nin transkripsiyon ve değerlendirmesi

Abstract

Osmanlı Devleti'nin XIX. Yüzyılına ışık tutan ve şehir tarihi araştırmalarının en önemli kaynaklarından birisi olan Nüfus Defterleri içerisinde barındırdığı bilgiler açısından oldukça önemlidir. Ülke genelindeki erkek nüfusun kaydedildiği bu defterler nüfusun hem askerlik için elverişlilik durumunu hem de vergi verebilme durumunu tespit etme amacıyla tutulmuşlardır. İstanbul ve civarında 1831 yılı itibariyle başlanılan sayım her yerde aynı sürede tamamlanamamıştır. Çalışmaya konu olan Macahel Sancağı'nı da içine alan Çıldır Eyaleti'ndeki sayımlar ancak 1835 yılında tamamlanabilmiştir. Sayımların İstanbul'dan daha geç bir tarihte bitmesinin sebepleri arasında bölgenin merkeze olan uzaklığı, arazinin dağlık ve yerleşimin dağınık olması ve sayımı yapacak olan yetişmiş personel eksikliği gibi etkenler sayılabilir.Devlet Arşivleri Başkanlığına bağlı Osmanlı Arşivleri'nde bulunan 2769 Numaralı Çıldır Eyaleti Macahel Sancağı Nüfus Defteri'ne dayanan bu çalışmada; nüfus defterinden elde edilen bilgilerden hareket ederek karyelerin sayısı, her karyede yaşayan kişilerin isimleri, fiziksel özellikleri, mesleki bilgileri, kullandıkları unvanların değerlendirmeleri yapılmıştır. Giriş, birinci bölüm, ikinci bölüm ve sonuç kısmından oluşan çalışmanın giriş kısmında araştırmanın metodu ve çerçevesi üzerinde durulmuştur. Birinci Bölümde defterdeki nüfus kayıtları ile ilgili çeşitli değerlendirmeler yer almaktadır. İkinci bölümde ise ilgili defterin transkripsiyonu yapılmıştır. Sonuç bölümünde ise defterden elde edilen veriler ışığında genel bir değerlendirmeye gidilmiştir.

The Population Registers, which shed light on the Ottoman Empire's XIXth century and were one of the most important sources of historical city research, are very important in terms of the information they contain. These notebooks, which recorded the population of men across the country, were kept for purposes of both sufficiency statements for military service and to identify the statements of paying taxes. The census, which started in Istanbul and its nearby in 1831, could not be completed at the same time everywhere. The censuses in Çıldır Province, which is the subject of our study and includes the Macahel Sanjak, could hardly be completed in 1835. The factors like the distance of the region to the center, mountainous land, dispersed settlements, and the lack of qualified staff who would take a census can count among the reasons why the censuses were completed later than Istanbul.In this study, which is based on the Çıldır Province, Macahel Sanjak's Population Book numbered 2769 in the Ottoman Archives under the Presidency of State Archives, referring to the information that we obtained from the population book, the number of villages, the names of the people living in each village, their physical features, their vocational information, and the titles they used were evaluated. In the introduction part of our study, which consists of the first part, the second part, and the conclusion part, were dwelled on the method and framework of our study, In the first part, there are various evaluations related to the population records in the book. In the second part, the transcription of the related notebook was made. In the conclusion part, in light of the data obtained from the notebook, a general evaluation was made.