Üniversite yerleşkeleri için çevresel sürdürülebilirlik dizinlerinin (green metrics) değerlendirilmesi: Atatürk Üniversitesi örneği

Abstract

Amaç: Çalışmanın temel amacı Atatürk Üniversitesi merkez kampüsünün Green Metric (Yeşil Ölçüm) Derecelendirme Sisteminin sürdürülebilirlik kriterleri doğrultusunda sürdürülebilirliğini değerlendirmektir. Özel olarak ise, bu tip derecelendirme süreçlerinde daha etkili olabilmek için başvurulabilecek planlama, tasarım ve çözüm stratejileri belirlemektir. Yöntem: Çalışma literatür taraması, veri toplama, analiz ve değerlendirme olmak üzere dört aşamadan oluşmaktadır. Ülkemizde ve dünyada sürdürülebilirlik kavramı, çevresel sürdürülebilirlik sistemleri, ve Green Metric (Yeşil Ölçüm) Derecelendirme Sisteminin 6 ana başlığı olan Yağı ve Altyapı, Enerji ve İklim Değişikliği, Atık, Su, Ulaşım, Eğitim ve Araştırma kategorilerinin 51 alt başlığı ile detaylı olarak incelenmiştir. Bu kapsamda Atatürk Üniversitesi Merkez Yerleşkesinin sahip olduğu puanları hesaplamak ve eksik puanlar ile de boşluk alanlarını belirlemek amacıyla bu sistemde kullanılan puan skalasının uygulanması yöntem olarak kullanılmıştır.Bulgular: Atatürk Üniversitesi Merkez Yerleşkesinin; Green Metric Sistemi kapsamında belirtilen 6 kategori ve 51 alt başlığı incelenmiştir. Bu kapsamda 51 verinin 33 adedi analiz edilmiş; 18 veriye ise erişim sağlanamamış veya kampüste kullanılabilir olmadığı değerlendirilmiştir. 10.000 puan üzerinden değerlendirme yapan sistem analizi çerçevesinde Yapı ve Altyapı kategorisinden 775, Enerji ve İklim Değişikliği kategorisinden 750, Atık kategorisinden 150, Su kategorisinden 250, Ulaşım kategorisinden 1025, Eğitim ve Araştırma kategorisinden ise 650 olmak üzere toplam 3600 puan elde edilmiştir.Sonuç: Green Metric (Yeşil Ölçüm) Derecelendirme Sistemi kriterleri genel anlamda uygulamalarda ve tasarımlarda karşılık bulmamaktadır ve buna bağlı olarak üniversitenin köklü yapısına rağmen, Türkiye ve dünya sıralamasında başarılı sayılabilecek dereceler alamadığı görülmüştür. Önerilen adımlar ve stratejiler uygulandığı takdirde Atatürk Üniversitesi, ilerleyen yıllarda Green Metric ve benzeri tüm çevresel sürdürülebilir sıralama sistemlerinde daha yüksek puanlar alarak sıralamalarda yukarılarda kendine yer bulacağı ve sürdürülebilir kampüs olma yolunda hızla ilerleyeceği düşünülmektedir.

Purpose: The main purpose of the study is to evaluate the sustainability of the Atatürk University central campus in line with the sustainability criteria of the Green Metric Rating System. Specifically, it is to determine planning, design and solution strategies that can be applied to be more effective in this type of grading process.Method: The study consists of four stages: literature review, data collection, analysis and evaluation. The concept of sustainability in our country and in the world, environmental sustainability systems, and the 6 main headings of the Green Metric Rating System, Setting and Infrastructure, Energy and Climate Change, Waste, Water, Transportation, Education and Research categories have been examined in detail with 51 subheadings. In this context, the application of the score scale used in this system was used as a method in order to calculate the points of Atatürk University Central Campus and to determine the missing points and gap areas.Findings: Atatürk University Central Campus; 6 categories and 51 sub-headings specified within the scope of the Green Metric System were examined. In this context, 33 out of 51 data were analyzed; 18 data could not be accessed or evaluated as unavailable on campus. Within the framework of the system analysis, which evaluates over 10,000 points, a total of 3600 points were obtained, 775 from the Setting and Infrastructure category, 750 from the Energy and Climate Change category, 150 from the Waste category, 250 from the Water category, 1025 from the Transportation category, and 650 from the Education and Research category.Results: The criteria of the Green Metric Rating System are generally not met in applications and designs, and accordingly, despite the deep-rooted structure of the university, it has been seen that it has not been able to get degrees that can be considered successful in Turkey and the world rankings. If the proposed steps and strategies are implemented, it is thought that Atatürk University will get higher scores in the Green Metric and all similar environmentally sustainable ranking systems in the coming years, and will rapidly progress towards becoming a sustainable campus.